jaarverslag 2018
300 Luchtwachters werken aan
gezonde lucht

We voeren de druk op voor het recht op gezonde lucht

Je zou denken dat de overheid ons beschermt tegen luchtvervuiling. Toch is dat niet het geval. Nog steeds sterven jaarlijks 20.000 mensen vroegtijdig, vanwege de luchtvervuiling. Daarom hebben wij de Staat aangeklaagd.
Op 7 mei 2019 kwam de definitieve uitspraak in onze rechtszaak. De rechter heeft besloten dat Nederland geen extra maatregelen hoeft te nemen. Dit is natuurlijk teleurstellend, maar eigenlijk een gevolg van onze eerdere overwinning.

In afwachting van die uitspraak zijn in 2018 meer dan 300 luchtwachters van Milieudefensie overal in het land aan de slag gegaan. Luchtwachters houden gemeenten en het Rijk in de gaten. Doen ze wel genoeg om de lucht gezond te maken?

Hopelijk voor de laatste keer in de rechtzaal voor gezonde lucht

De ruimte in de stad is oneerlijk verdeeld

Onze lucht is ongezond en had al lang schoner kunnen zijn.  Elk jaar overlijden hierdoor duizenden mensen en worden tienduizenden langdurig ziek. Eén van de grootste oorzaken is ons verkeer, dat onder andere veel schadelijk fijnstof en stikstofdioxide uitstoot.

Maar het verkeer is ook een grote bron van CO2. Met bijna 20% van alle CO2-uitstoot draagt het behoorlijk bij aan klimaatverandering. Bovendien neemt het autoverkeer ontzettend veel ruimte in, terwijl die ruimte in de stad schaars is. Wij vinden dat dat anders kan.

De ruimte in de stad is oneerlijk verdeeld. Wij vinden dat dat anders kan.

De overheid moet aan de slag

Als de overheid aan de slag gaat met maatregelen voor gezonde lucht heeft dat meerdere voordelen:

  • Minder luchtvervuiling is beter voor de gezondheid.
  • Minder CO2 in de lucht is beter voor het klimaat.
  • Minder auto’s betekent meer ruimte voor duurzaam vervoer en zorgt voor veiligheid, rust en stilte.
  • Minder ruimte voor auto’s betekent meer ruimte voor groen en natuur.
  • Meer, beter en betaalbaar openbaar vervoer brengt iedereen op belangrijke plekken.

Rechtszaak winnen

7 mei 2019 is de uitspraak in onze rechtszaak. Als we winnen is dat goed nieuws voor de gezondheid van veel Nederlanders en het klimaat. De uitstoot van het verkeer moet dan omlaag. En ook de uitstoot van andere bronnen van luchtvervuiling, zoals de industrie, houtrook, scheepvaart en intensieve veehouderijen. Bovendien houdt Nederland zich dan gewoon netjes aan de wet.

Maarten is luchtwachter in Amsterdam. Hij vertelt waarom.

Lokale luizen in de pels

Van de  300 luchtwachters die zich inzetten voor het recht op gezonde lucht, zijn er zo’n 60 heel actief. Deze lokale luizen in de pels voeren de druk op bij lokale politici, organiseren acties en maken mensen bewust van de luchtvervuiling in hun stad.

Ruim 30.000 mensen hebben onze petitie voor gezonde lucht en duurzaam verkeer getekend. Op 7 maart 2019 hebben we hem samen met de luchtwachters aangeboden aan de Tweede kamer.


Recht op gezonde lucht: de belangrijkste momenten

Januari:

Er vinden 7 Luchtwachtersbijeenkomsten plaats in het land

15 februari:

Geslaagde startactie van de Luchtwachters: op een paar erg vervuilde plekken komt een speciaal verkeersbord dat waarschuwt voor ongezonde lucht

1 maart:

I&O rapport: Stedelingen zijn klaar met vervuilende auto’s

7 maart:

Benchmarkonderzoek CE Delft: grote steden lopen voorop met duurzaam verkeer

Verkiezingsdebatten

Voor de gemeenteraadsverkiezingen  in Amsterdam  en Rotterdam

Zaterdag 21 april:  

Luchtwachters halen op straat ruim 600 nieuwe handtekeningen op voor de petitie ‘Recht op gezonde lucht’.

Juni:

Stedenvergelijking door Luchtwachters en een inspiratiemiddag

13 oktober:

Luchtwachters in 8 steden de straat op met spandoeken

15 oktober:

Onderzoek over 'fopnormen'

28 november:

Aankondiging laatste zitting in onze rechtszaak op 18 februari 2019

20 december:

Onderzoek: hoeveel kost een auto echt?

December:

Luchtwachters sturen kerstkaart naar hun gemeente en onderzoek 'hoeveel kost een auto' over de gezondheidskosten van een auto


Gezondere lucht en meer duurzaam verkeer in zicht

Door het winnen van het kort geding, heeft de overheid allerlei nieuwe luchtkwaliteitsmaatregelen genomen. Daarvoor heeft zij een bedrag van 10 miljoen euro extra ingezet. Voorbeelden van (lokale) maatregelen zijn:

  • milieuzone Arnhem
  • snelfietsverbindingen
  • transferia voor stadsdistributie
  • stimuleren fietsgebruik
  • verlagen maximum snelheid
  • elektrische bussen

Ook wordt het mede dankzij ons mogelijk dat:

  • gemeenten de snorfiets weren van het fietspad;
  • vervuilende  scooters langzaam verdwijnen;
  • Maastricht een milieuzone heeft aangekondigd;
  • en dat Amsterdam meer investeert in fietsverbindingen.

In de media

AT5: Nieuwe serie over luchtkwaliteit

Omroep Brabant: Lisa (14) voert actie tegen luchtvervuiling: 'We moeten meer doen'

AT5: Amsterdam dupe van 'te soepele' regels voor schadelijk fijnstof

NRC: Dit zijn de smerigste plekken van Amsterdam

Vervolgstappen 2019 en daarna

Focus wordt verlegd

Na de uitspraak in onze rechtszaak  op 7 mei, verleggen we de focus van luchtvervuiling naar duurzaam verkeer voor iedereen.

We brengen onder andere onderzoek uit naar de gevolgen van investeringen in vervuilend verkeer versus duurzaam verkeer.