Op 4 april 2018 kondigden we een rechtszaak aan tegen Shell. Wij vragen aan de rechter om Shell te dwingen tot verduurzamen. Hieronder een overzicht van alle juridische documenten van onze Klimaatzaak.
Op 4 april 2018 kondigt Milieudefensie aan naar de rechter te stappen als Shell zijn plannen niet in lijn brengt met de doelen van het klimaatakkoord van Parijs. Er wordt een brief afgeleverd bij het hoofdkantoor van Shell met daarin de eisen van Milieudefensie. Shell heeft 8 weken om daarop te reageren. Vanaf dat moment kan iedereen in Nederland zich als mede-eiser aansluiten bij de Klimaatzaak tegen Shell. Op de eerste dag melden zich ruim 2000 mensen aan.
Shell laat weten dat het niet in zal gaan op de eisen van Milieudefensie omdat het deze ongegrond vindt. Inmiddels hebben al meer dan 10.000 Nederlanders zich als mede-eiser aangemeld.
Op 12 februari sluiten 6 organisaties zich aan bij de eisen van Milieudefensie. Ze worden officieel mede-eisers. Die organisaties zijn: ActionAid, BothENDS, Fossielvrij NL, Greenpeace, Jongeren Milieu Actief (JMA) en de Waddenvereniging.
Op 5 april 2019 dient Milieudefensie namens de mede-eisende organisaties en meer dan 17.000 individuele mede-eisers de dagvaarding in bij het hoofdkantoor van Shell in Den Haag en bij de rechtbank. Hiermee begint het juridische proces officieel. In de dagvaarding staan alle juridische en klimaatwetenschappelijke argumenten waarom Shell zich aan de klimaatdoelen moet gaan houden.
Shell krijgt 7 maanden de tijd om op de dagvaarding te reageren. Op 13 november valt het antwoord van Shell op de mat. In een 272 pagina’s tellend document beargumenteert Shell waarom de eis van Milieudefensie onterecht zou zijn.
De rechters in Den Haag besluiten begin 2020 dat hiermee de schriftelijke argumentatierondes zijn afgerond. De partijen kunnen zich gaan voorbereiden op hoorzittingen aan het einde van het jaar. Hiervoor kunnen Shell en Milieudefensie nog extra bewijsmateriaal aanleveren dat ze kunnen gebruiken tijdens die hoorzittingen. De eerste deadline voor het indienen van bewijsmateriaal is 2 september 2020.
In oktober stuurt Milieudefensie per brief aan Shell en de rechtbank een wijziging van eis. Milieudefensie houdt primair vast aan 45% CO2-reductie in 2030. Dit is nodig om gevaarlijke klimaatverandering te voorkomen en de opwarming van de aarde te kunnen beperken tot 1,5 graden.
De eis van netto 0 CO2-uitstoot in 2050 laat Milieudefensie vallen, omdat dit zo ver in de toekomst ligt dat het lastig is voor de rechter om daar een uitspraak over te doen. Het blijft belangrijk dat de wereld die netto 0 in 2050 haalt en ook dat Shell dit doet. Daarvoor moet nu de weg ingezet worden en de eerste stap is 45% in 2030.
Daarnaast voegt Milieudefensie nog subsidiaire eisen toe, deze zijn iets minder vergaand. Dit zijn eisen die de rechtbank ook kan vorderen als het de primaire eis te ver vindt gaan.
Shell maakt bezwaar tegen de eiswijziging van Milieudefensie. De rechter wijst dit bezwaar af, maar geeft wel allebei de partijen de gelegenheid om schriftelijk op de eiswijziging en het bezwaar in te gaan.
Eind oktober is de tweede deadline voor het aanleveren van bewijsmateriaal. Zowel Shell als Milieudefensie dienen nog meer stukken in.
Milieudefensie reageert op het bezwaar van Shell op de eiswijziging en stuurt Shell nog een aanvullende brief hierover.
De eerste hoorzittingsdag, Milieudefensie mag beginnen met het openingspleidooi. Daarna volgt het openingspleidooi van Shell. Ook wordt de ontvankelijkheid van de partijen besproken: zijn Milieudefensie en de mede-eisers bevoegd om Shell aan te klagen en deze eisen te stellen.
Op dag 2 van de 4 hoorzittingen is er vooral veel tijd voor de pleidooien van Milieudefensie. De advocaten spreken over het Nederlandse recht en hoe dit moet worden toegepast, de rol van vergunningen ten opzichte van de eis en de dubbele uitdaging van de energietransitie.
Volgens Shell heeft Milieudefensie tijdens haar pleidooi de juridische basis waarop de eis kan worden toegekend veranderd en maakt daartegen bezwaar via een akte . Milieudefensie beargumenteert in de reactie op het bezwaar dat dit niet klopt en dat de juridische basis al in de dagvaarding werd beschreven.
De rechter wijst het bezwaar van Shell af en verklaart deze ongegrond. Dit betekent dat de rechters alle argumenten van Milieudefensie mee zullen nemen in het bepalen van het eindoordeel. En dus niet een beperkt deel van de argumenten waar Shell om vroeg.
Milieudefensie levert aanvullend bewijsmateriaal geschreven door een expert op het gebied van de olie- en gasmarkt. Dit is een reactie op een rapport dat Shell in oktober aanleverde waarin werd beargumenteerd dat een uitspraak van de rechter geen effect zou hebben op de totale CO2-uitstoot.
Shell reageert op het nieuwe document van Milieudefensie van 11 december met een aanvullend rapport.
Op de derde dag van de hoorzittingen spreekt Milieudefensie vooral over de onderbouwing van de eis. Zowel juridisch als klimaatwetenschappelijk. Daarna is het woord aan Shell. Shell gaat in op de energietransitie, de klimaatwetenschap en wat de rol is van de rechter in de energietransitie.
Omdat Shell op 14 december nog met een nieuw bewijsstuk komt, was er niet genoeg tijd om dat goed te analyseren. Daarom tekent Milieudefensie bezwaar aan tegen het indienen van deze productie.
Shell reageert op het bezwaar van Milieudefensie. De rechter wijst het bezwaar af maar is het er wel mee eens dat er niet genoeg tijd was om goed te reageren. Daarom krijgt Milieudefensie nog tot 30 december de tijd om schriftelijk op het stuk te reageren.
De pleidooien van Shell gaan over de onderbouwing en de formulering van de eisen van Milieudefensie. Daarna mogen beide partijen nog 1 maal reageren op elkaar, de repliek.
De dag eindigt met het slotpleidooi waarin de advocaat van Milieudefensie het woord geeft aan de jongere generatie. De voorzitter van mede-eisende organisatie JMA doet nog een keer een emotionele oproep aan de rechters om naar de stemmen van jongeren te luisteren. Shell besluit om af te zien van zijn slotpleidooi.
Milieudefensie reageert met verklaringen van 2 experts op het bewijsstuk van Shell van 14 december.
Op 13 januari 2021 antwoordt Shell op de reactie van Milieudefensie van 30 december 2020.
Op 26 mei won Milieudefensie de Klimaatzaak tegen Shell. De rechter oordeelde dat Shell zijn uitstoot met 45% moet reduceren in 2030 ten opzichte van 2019.
Op 25 juni stuurden we een brief aan CEO van Shell, Ben van Beurden. Met de brief wil Milieudefensie voorkomen dat Shell tijd en geld stopt in een hoger beroep, omdat deze energie beter gestoken kan worden in het voorkomen van gevaarlijke klimaatverandering.
Onze advocaten Roger Cox en Mieke van Reij schreven een juridische handleiding: Defending the Danger Line waarin ze beschrijven wat de juridische basis is voor de Klimaatzaak tegen Shell.
Op 22 maart stuurde Shell ons de memorie van grieven. Hierin beschrijft Shell de redenen waarom Shell in hoger beroep gaat.
Op 18 oktober stuurde Milieudefensie en de mede-eisende organisaties het antwoord op het hoger beroep van Shell. In het 250 pagina's tellende document reageren we op de argumenten met Shell en leggen we uit waarom Shell moet stoppen met het veroorzaken van gevaarlijke klimaatverandering.
In dit stuk reageert Milieudefensie inhoudelijk op de voeging van M&M aan de zijde van Shell. Het stuk gaat in op thema's als energiezekerheid en toegang tot duurzame en betaalbare energie.
In dit schriftelijk pleidooi geven we een update over de laatste stand van de klimaatwetenschap en zetten we uiteen waarom het klimaatbeleid van Shell nog altijd niet voldoende is.
Op 2 april startte het hoger beroep in de Klimaatzaak Shell. Hieronder de openingspleidooien van Shell, Mens & Milieu en Milieudefensie.
Hieronder de juridische documenten van zittingsdag 2. Shell en Stichting Mens en Milieu waren aan het woord.
Hieronder de juridische documenten van zittingsdag 3. Milieudefensie was de hele dag aan het woord.
Hieronder de juridische documenten van zittingsdag 4. Alle partijen waren aan het woord en werden de slotpleidooien gedeeld.
Terwijl de klimaatcrisis steeds zichtbaarder wordt, laten politici en grote vervuilers het afweten. In je eentje los je dat niet op. Dankzij onze leden lukt dat wel. We hebben invloed en krijgen veel voor elkaar. Met meer leden kunnen we meer doen. Doe je mee?
