Milieudefensie stelt Shell aansprakelijk voor het mede veroorzaken van gevaarlijke klimaatverandering. Hieronder een samenvatting van onze eisen, op welk recht we ons beroepen en de onderbouwing.
Lees hier de volledige brief van 21 pagina's
Onrechtmatige daad
Door klimaatschade te veroorzaken en de klimaatdoelen van Parijs te ondermijnen, schendt Shell zijn wettelijke zorgplicht. Dat is onrechtmatig tegenover het maatschappelijk belang waarvoor Milieudefensie opkomt.
Zorgplicht
Het respecteren van het klimaatakkoord en de mensenrechten moeten als zorgplicht van Shell worden gezien. Shell kan zich er niet achter verschuilen dat ook anderen klimaatschade veroorzaken, omdat Shell één van de grootste veroorzakers is.
Kelderluikcriteria
Shell veroorzaakt ernstig gevaar voor de mensheid. Shell weet dit en kan dit gevaar voorkomen, maar doet dat niet. Als Shell en andere fossiele bedrijven niet op tijd veranderen, worden de klimaatdoelen niet gehaald.
De Nederlandse rechter is bevoegd
Royal Dutch Shell is in Nederland gevestigd en het klimaatbeleid wordt door de directie bepaald.
Shell heeft 8 weken om een rechtszaak te voorkomen. Als het niet met de eisen akkoord gaat, dagvaardt Milieudefensie Shell.
Shell weet al sinds tenminste 1986 dat de verbranding van olie, gas en kolen tot klimaatverandering leidt. Een intern rapport voorspelt onder andere: “Mogelijk zal het milieu zo worden aangetast dat sommige stukken van de aarde onbewoonbaar worden.” In de voorlichtingsfilm Climate of Concern uit 1991 stelt Shell dat abnormale weersomstandigheden in alle landen van de wereld de nieuwe norm kunnen worden. Shell waarschuwt in de film voor klimaatvluchtelingen die huis en haard zullen verliezen. In de film eindigt Shell met de oproep: “Nu actie ondernemen is de enige veilige zekerheid die we hebben.”
Van de totale toename van CO2 sinds de industriële revolutie, is het aandeel van Shell 1,8%. Shell rapporteert dat het bedrijf in 2002 de bron was van 3,6% van de wereldwijde CO2-uitstoot. Shell weet dus dat het een grote bijdrage levert aan de opwarming van de aarde. Shells aandeel van de uitstoot is daarmee veel hoger dan de 0,5% van de Nederlandse Staat, waarvoor de Staat door de rechter in 2015 verantwoordelijk is gehouden. Het is dus logisch dat ook Shell juridisch verantwoordelijk is voor zijn aandeel. Niet iedereen is even verantwoordelijk voor klimaatverandering. Shell en een klein aantal andere bedrijven veroorzaken het grootste deel van de broeikasgassen. Daarom heeft Shell een grote verantwoordelijkheid om gevaarlijke klimaatverandering tegen te gaan.
In 1990 blijkt uit een internationale studie dat een opwarming met 1 graden al grote schade kan aanrichten en dat 2 graden als uiterste bovengrens moet worden gezien. Uit recente inzichten blijkt dat de gevolgen van twee graden opwarming nog erger zijn dan voorheen gedacht. Sinds het klimaatakkoord van Parijs geldt daarom dat de opwarming van de aarde tot ruim onder de 2 graden en bij voorkeur tot 1,5 graden moet worden beperkt.
Uit de brochure 'Climate Change, what does Shell think and do about it' uit 1998, blijkt dat Shell weet dat het merendeel van de bekende voorraden olie en gas niet gewonnen zou moeten worden. Zelfs als alleen de toen bekende, makkelijk winbare voorraden zouden worden gebruikt, zou de aarde al bijna 2 graden opwarmen. In 1998 richtte Shell een groene bedrijfstak op. In een grote advertentie laat Shell weten: “Shell is playing a major part in the move from oil and gas, and now we’re planting the seeds of renewable energy with Shell International Renewables.” Het bewijst dat deze omslag in de ogen van Shell mogelijk was.
Vanaf 2007 zou Shell de verduurzaming moeten doorzetten, maar doet het tegenovergestelde. Shell begint te investeren in de meest vervuilende vormen van olie en gas en slaagt erin om de wereldleider in oliewinning uit teerzanden te worden. Toenmalig CEO Jeroen van der Veer stelt dat niet Shell maar de Canadese regering verantwoordelijk is voor het mogelijk maken van de oliewinning uit teerzanden. In 2009 trekt Shell zich terug uit de duurzame energie. De reden: met zijn vervuilende onconventionele fossiele activiteiten kunnen hogere winsten worden gehaald.
In een misleidende reclame in 2008 suggereert Shell dat investeren in teerzandolie helpt tegen klimaatverandering.Shell krijgt ervoor een terechtwijzing van de Engelse reclamecodecommissie. Shell wordt ook op de vingers getikt voor misleidende claims over het hergebruik van CO2 en de milieuvriendelijkheid van aardgas. Een voormalig PR-manager van Shell merkt in 2009 op dat het reclamebeleid van Shell bestaat uit onoprechte campagnes, die door alle objectieve analisten zijn veroordeeld “als een parade van leugens en halve waarheden”. Uit deze voorbeelden blijkt dat Shell probeert het publiek te misleiden door fossiele brandstoffen als duurzaam te verkopen - met het doel de vraag naar olie en gas hoog te houden.
In 2014 stelt Shell dat internationale klimaatdoelen niet tot financiële risico's voor de aandeelhouders leiden. Die doelen zullen niet gehaald worden, omdat overheden niet genoeg zullen doen om de productie van olie en gas te beperken. Shell gaat er ook vanuit dat in 2050 nog zeker de helft van alle energie uit olie, gas of kolen zal komen. Voor afbouwen zou daarom geen noodzaak zijn. “Ik pomp alles op wat ik kan oppompen, om aan de vraag te kunnen voldoen,” aldus Shell-CEO Ben van Beurden in 2016.
Klimaatbewuste aandeelhouders van Shell roepen Shell in 2017 op om de klimaatdoelen van Parijs te volgen. Maar Shell vindt dat niet in zijn belang. Het zou een beperking van de winning van olie en gas betekenen, terwijl Shell juist meer wil winnen. In november 2017 komt Shell met de ambitie om de gemiddelde CO2-uitstoot van zijn energieproducten in 2050 te halveren. Maar dat is lang niet genoeg voor de klimaatdoelen van Parijs. Het is zo verwoord dat Shell olie en gas kan blijven oppompen, zelfs tot na 2050. En Shell benadrukt dat het slechts om een ambitie gaat, niet om een doelstelling.
Shell investeert 23 tot 29 miljard dollar per jaar in winning, verwerking en transport van olie en gas. In januari 2018 kondigt Shell aan de productie van schaliegas en-olie binnen een paar jaar te willen verdubbelen. Directielid Maarten Wetselaar: “We moeten meedogenloos nieuwe markten openen voor gas: nieuwe landen én nieuwe sectoren.” De wetenschap geeft aan dat het klimaat nauwelijks nog ruimte laat voor het aanboren van nieuwe olie-en gasbronnen, als we de opwarming van de aarde tot ruim onder 2 graden willen beperken. Shell negeert die wetenschap.
Via lobbypraktijken werkt Shell klimaatbeleid tegen. Shell verzette zich tegen voorstellen om de uitstoot in de transportsector terug te brengen, tegen duurzaamheidseisen voor raffinaderijen, tegen beperkingen voor het affakkelen van gas, tegen algemene EU-doelen om uitstoot te verminderen, en tegen doelen voor de groei van duurzaam en voor de besparing van energie. Shell gebruikt haar macht als één van de grootste bedrijven in de wereld om zich te verzetten tegen de bestrijding van het klimaatprobleem, ten koste van toekomstige generaties.
Shell draagt bij aan gevaarlijke klimaatverandering van 2 graden opwarming of meer. Shell bevordert actief de vraag naar olie en gas, verzet zich tegen klimaatbeleid van overheden en misleidt het publiek over de werkelijke bedoelingen van het bedrijf. De activiteiten van Shell zijn een groot gevaar geworden voor de mensheid, de mensenrechten, de toekomstige generaties en het milieu. Er is veel tijd verloren gegaan en al veel schade aangericht, dus er is voor Shell geen tijd te verliezen. Met onze aansprakelijkstelling wordt Shell daartoe opgeroepen en aangemaand.
P.S. Dit was slechts een samenvatting. Lees hier onze volledige brief.
Terwijl de klimaatcrisis steeds zichtbaarder wordt, laten politici en grote vervuilers het afweten. In je eentje los je dat niet op. Dankzij onze leden lukt dat wel. We hebben invloed en krijgen veel voor elkaar. Met meer leden kunnen we meer doen. Doe je mee?
