Juist de grootste en meest vervuilende bedrijven laten hun klanten denken dat ze het goed doen wat betreft duurzaamheid. Ondertussen vervuilen ze er op los. Hoe herken je greenwashing? En hoe pakken we deze bedrijven samen écht aan?
Greenwashing is een marketing truc. Bedrijven hebben veel mooie praatjes over hoe groen ze zijn, terwijl ze hardnekkig doorgaan met vervuilen. De klimaatplannen van deze bedrijven zijn onvoldoende. En toch verkopen ze hun klanten groene leugens.
Vooral de grootste vervuilers zetten greenwashing in als marketingmiddel. Zoals Shell en ING. Hun grootste winst komt van activiteiten die heel schadelijk zijn. De negatieve effecten van deze vervuilende bedrijven op onze wereld worden steeds zichtbaarder. Bosbranden, overstromingen en hittegolven volgen elkaar steeds sneller op.
Dit zijn de gevaarlijke gevolgen van klimaatverandering, waar vervuilende bedrijven verantwoordelijk voor zijn. Maar Shell en ING weten ook; hoe meer ze zichzelf als groen voordoen, hoe minder zichtbaar hun winstgevende vervuilende activiteiten zijn.
Hoe herken je greenwashing? En hoe weet je of reclames van bedrijven over duurzaamheid oprecht zijn of niet? Deze 3 tips helpen je om greenwashing te herkennen:
Shell is 1 van de meest vervuilende bedrijven ter wereld. Shell zegt klimaatneutraal te willen worden, maar investeert steeds meer in olie en gas en minder in zon en wind.
Shell geeft bakken met geld uit aan reclames waarin het bijna lijkt alsof ze het klimaat redden. In 2021 adverteerde Shell bijvoorbeeld met klimaatneutraal rijden. Wanneer je extra betaalt, plant Shell een boom ter compensatie van de uitstoot. Klinkt misschien goed, maar Shell heeft deze plannen ingetrokken. Dat is maar goed ook want dit soort projecten maken hun beloften meestal niet waar. Ze gaan vaak gepaard met andere nare gevolgen zoals mensenrechtenschendingen of biodiversiteitsverlies. Shell moet zijn uitstoot verminderen en zich niet verschuilen achter schijnoplossingen.
Omdat Shell gevaarlijke klimaatverandering veroorzaakt spanden wij een rechtszaak aan. Wij eisten dat Shell in 2030 45% minder CO2 uitstoot, zoals afgesproken in het Klimaatakkoord van Parijs. En de rechter gaf ons gelijk! Maar in plaats van hiermee aan de slag te gaan, ging Shell in hoger beroep en heeft het plannen gemaakt om de komende jaren nog meer olie en gas op te pompen. Ook zei het bedrijf dat de uitstoot in 2030 niet lager zal liggen. Dit laat zien dat Shell eigenlijk helemaal niet duurzaam wil worden.
De grootste Nederlandse bank ING kwam meerdere keren in het nieuws vanwege greenwashing. Zo heeft ING in 2018 een grote actie opgezet om geld te investeren in duurzame projecten. Uit ons onderzoek bleek dat dit helemaal geen duurzame projecten waren.
In 2023 kreeg Fossielvrij NL van de Reclame Code Commissie twee keer gelijk in klachten tegen reclames van ING. In video's wekt ING de indruk dat het alles op alles zet om de klimaatcrisis tegen te houden door bijvoorbeeld groene projecten en bedrijven te financieren. De bank zegt echter niet dat het tegelijkertijd miljarden in olie- en gasprojecten stopt. Dat is volgens de Commissie misleidend. Ook blijkt het klimaatplan van ING niet goed te zijn. Het bedrijf gaat door met vervuilen alsof er geen klimaatcrisis is. Steun ons in de Klimaatzaak tegen ING.
Voedselbedrijven zoals zuivelgigant FrieslandCampina doen ook vaak alsof ze groen zijn. Vooral door de vele keurmerken die er gebruikt worden op de producten in de schappen. Misschien heb je ze wel eens gezien, zoals het Weidemelk-label? Ondertussen leidt de grootschalige productie van zuivel tot veel uitstoot van broeikasgassen die klimaatverandering veroorzaken.
Bijvoorbeeld via het voer (soja) dat de koeien eten zodat ze meer melk produceren. Voor het verbouwen van soja in landen als Brazilië worden regenwouden gekapt. Dat heeft ernstige gevolgen voor de bevolking en de biodiversiteit (de rijkdom aan planten- en diersoorten). Bovendien verergert ontbossing klimaatverandering. Niet zo duurzaam dus.
Ook heeft de Reclame Code Commissie FrieslandCampina in 2023 op de vingers getikt vanwege misleidende reclame voor hun Sterke Start-yoghurt, waarbij de grutto, margrieten en vlinders waren afgebeeld. Volgens de Commissie suggereert FrieslandCampina hiermee dat de yoghurt is gemaakt door melkveehouderijen die gunstig zijn voor weidevogels, insecten en bloemen. Maar juist gezien de effecten van de intensieve melkveehouderij op de achteruitgang van de leefomgeving kan deze milieuclaim niet gedaan worden.
Gelukkig blijft greenwashing niet ongestraft!
Wees kritisch op de uitspraken en groene claims van bedrijven. Laat bedrijven die doen aan greenwashing weten dat je ze doorhebt. Shell vroeg in een twitterpoll wat mensen zelf willen doen tegen klimaatverandering. Dit leidde tot veel kritische reacties. De poll werd na 8 uur alweer offline gehaald. Een duidelijk signaal dat mensen hier niet in trappen. Shell moet vooral zichzelf eens deze vraag stellen.
Als alle bedrijven écht duurzaam moeten zijn, kunnen ze niet meer doen alsof. En wordt de consument niet meer misleid met greenwashing. Greenwashing kan gestopt worden!
Wij klagen ING aan in een baanbrekende nieuwe Klimaatzaak. Nooit eerder werd een bank in Nederland aangeklaagd omdat zijn klimaatbeleid tekortschiet. En jij kan meedoen. Sluit je aan bij deze nieuwe rechtszaak en word mede-eiser.
