Op deze pagina vind je de meest gestelde vragen over onze oproep aan klimaatminister Jetten. En de antwoorden daarop.
De Klimaatcrisis-oproep is een petitie van Milieudefensie met 3 eisen aan minister Jetten (Klimaat & Energie) voor de Nederlandse aanpak van de klimaatcrisis. We zijn deze oproep gestart vanwege de schokkende feiten die naar voren kwamen uit onze Klimaatcrisis-Index. Die index liet voor het eerst heel scherp zien dat de klimaatplannen van 29 grote vervuilers nog lang niet voldoen aan het klimaatakkoord van Parijs. In dat akkoord spraken vrijwel alle landen af om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graad Celsius. Dat lukt alleen als deze grote vervuilers snel verduurzamen.
>> Lees ons nieuwsbericht over de Klimaatcrisis-Index
>> Bekijk onze factsheet met de belangrijkste cijfers en verduidelijkende afbeeldingen
Omdat minister Jetten binnenkort een belangrijk besluit gaat nemen over de verdeling van de zogenaamde klimaatmiljarden. In december 2021 maakte het kabinet bekend dat het 35 miljard euro uittrekt voor het klimaat. Maar een groot deel van dit geld gaat naar grote bedrijven. Na het verschijnen van de Klimaatcrisis-Index is duidelijk geworden dat 29 grote vervuilers nog steeds geen goed klimaatplan hebben. Het is natuurlijk niet verstandig om geld te geven aan een bedrijf dat nog niet eens een behoorlijk plan heeft om hun CO2-uitstoot te verminderen. Alleen als de minister duidelijke voorwaarden stelt, voelen de bedrijven die gebruik willen maken van dit geld, zich genoodzaakt om hun hele bedrijf versneld te verduurzamen (inclusief hun zogenaamde scope 3-uitstoot).
Dat is eigenlijk heel simpel: minister, houd je aan het coalitieakkoord. Want in het regeerakkoord van het kabinet Rutte IV staat dat:
In deze oproep hebben we die 3 beloftes vertaald naar 3 concrete eisen:
Hieronder bespreken we elk van deze eisen:
Het kabinet Rutte IV wil 35 miljard euro in een extra klimaat- en transitiefonds stoppen. Met dit klimaatgeld moet Nederland koploper in Europa worden bij 'het tegengaan van de opwarming van de aarde'. Een prachtig doel! Maar weggegooid geld als het naar bedrijven gaat die nog niet eens een behoorlijk plan hebben om hun uitstoot af te bouwen. Bedrijven zonder plan om hun uitstoot in lijn met het klimaatakkoord van Parijs te verminderen, verdienen geen klimaatgeld.
Nederlandse bedrijven zijn wereldwijd verantwoordelijk voor enorm veel CO2-uitstoot, milieuvervuiling en andere klimaatschade. Het is tijd dat de overheid hier grenzen aan stelt. Bij de 29 onderzochte bedrijven wordt gemiddeld 80% van de uitstoot veroorzaakt buiten de eigen fabrieken, dat noemen we scope 3 (hier lees je daar meer over). Deze uitstoot vindt vaak niet in Nederland plaats, daarom worden de bedrijven daar niet op aangesproken. Maar dat moet veranderen; de voetafdruk van de Nederlandse bedrijven is veel te groot. Als de overheid echt wil bijdragen aan het tegengaan van de opwarming van de aarde, moet ook de uitstoot van Nederlandse bedrijven in het buitenland omlaag.
De energieprijzen rijzen de pan uit. Veel mensen in Nederland kunnen de energierekening nauwelijks meer betalen. En de winter komt eraan. De overheid komt burgers de komende tijd al wel iets tegemoet in de kosten, maar nog lang niet genoeg. Ondertussen krijgen bedrijven wel volop overheidssteun voor de gestegen gasrekening. Donald Pols, directeur van Milieudefensie, zei daarover: "De regering zou de crisis juist moeten aangrijpen om de energietransitie te versnellen en meer energie te besparen. Laat de regering liever vaart maken met het isoleren van woningen."
Kortom: het wordt tijd dat de overheid meer (klimaat)geld uittrekt voor mensen die het nodig hebben.
In deze campagne staat de Klimaatcrisis-Index centraal. De Klimaatcrisis-Index is gebaseerd op onderzoek van het onafhankelijke en internationaal gerenommeerde NewClimate Institute. Tijdens het onderzoek is gekeken naar 4 dingen:
Deze 4 onderdelen zijn vervolgens onderzocht en beoordeeld op:
Transparantie gaat over de (publieke) beschikbaarheid van informatie. Communiceren bedrijven helder en duidelijk over hun aanpak en doelen? Betrouwbaarheid gaat over kwaliteit, dus de vraag of ze hun eigen doelen ook echt gaan halen.
Niet 1 van de 29 onderzochte bedrijven scoorde een voldoende. Veel bedrijven doen het ronduit slecht.
>> Lees de Nederlandse samenvatting van het onderzoek
>> Bekijk het hele onderzoek (alleen Engels)
Het beperken van klimaatopwarming is van levensbelang. Voor ons, hier en nu. Voor mensen verder weg, die vaak nu al hard getroffen worden door de klimaatcrisis. En voor toekomstige generaties. Elke tiende van een graad opwarming die we kunnen voorkomen, is belangrijk. Daarom kunnen juist grote vervuilers niet achterblijven.
De rechter bepaalde in onze Klimaatzaak tegen Shell: bedrijven hebben een eigen verantwoordelijkheid om klimaatverandering te beperken. Dat geldt dus niet alleen voor Shell, maar voor alle bedrijven. Dankzij de Klimaatcrisis-Index kunnen we nu laten zien dat grote vervuilers nog veel te weinig doen om gevaarlijke klimaatverandering te voorkomen. Stap 1 op weg naar een duurzamere wereld is een goed klimaatplan.
Milieudefensie voert daarom de druk op. Dat doen we op verschillende manieren. Door alvast te starten met een juridisch vooronderzoek naar bedrijven die in gebreke blijven, maar ook door de politiek te vragen zich aan haar eigen afspraken te houden (bekijk hier onze 3 eisen).
We snappen je vraag. Het antwoord is simpel: omdat beide problemen met elkaar te maken hebben. Zolang de overheid besluit om grote vervuilers te helpen met hun gestegen energierekening en ze miljarden geeft om slechte klimaatplannen uit te voeren, blijft er minder over om ons, gewone mensen, te helpen. Dat is erg oneerlijk.
Milieudefensie zet zich al jaren in voor een eerlijke verdeling van de kosten van de klimaatcrisis. Dat noemen wij klimaatrechtvaardigheid. In een eerlijke samenleving betaalt iedereen wat redelijk is. Grote vervuilende bedrijven betalen dan dus een stuk meer dan huishoudens. En zit je krap bij kas, dan springt de overheid bij. Dat is eerlijk.
Binnenkort besluit het kabinet of en onder welke voorwaarden klimaatgeld wordt overgemaakt naar grote vervuilers. Op Prinsjesdag presenteert het kabinet de plannen voor het komende jaar. Daarom lanceren wij die dag een speciale campagnevideo. Later dit najaar verwachten wij een definitief besluit. Tot het zover is zullen we minister Jetten blijven vragen om het juiste besluit te nemen.
Daarnaast verliezen we de 29 grote vervuilers niet uit het oog. We hebben contact met alle 29 bedrijven. We blijven samen met heel veel Nederlanders de druk bij hen opvoeren om met een beter klimaatplan te komen. Zo zijn er in het hele land groepen van Operatie Klimaat actief. Je kan je vandaag nog aansluiten bij zo'n groep, hier lees je er meer over.
In 2023 publiceren we een vervolg op de Klimaatcrisis-Index, met daarin hopelijk verbeterde plannen. We hopen van harte dat we dan ook enkele bedrijven in het zonnetje kunnen zetten, omdat zij een goed klimaatplan hebben.
Ondertussen starten we ook alvast een juridisch vooronderzoek. Want als het nodig is beginnen we een nieuwe rechtszaak (of meerdere) tegen bedrijven die de planeet en mensenlevens in gevaar blijven brengen. Eerder waren we in de rechtbank al succesvol met onze Klimaatzaak tegen Shell. En het vonnis dat voor Shell geldt, geldt natuurlijk voor alle bedrijven. Achterblijvers moeten zich zorgen maken.
Fijn dat je wil helpen! Hieronder 5 manieren waarop jij kan meedoen:
Lees meer over onze campagne. Wat is de Klimaatcrisis-oproep? Wat willen we ermee bereiken? Waarom richten we ons op minister Jetten? En hoe kan jij helpen?
