Wat zeg je tegen een klimaatontkenner?

Je herkent het misschien wel: je staat op een feestje en raakt in gesprek met iemand die ijskoud beweert dat klimaatverandering klinkklare onzin is. Dat de temperatuur altijd al heeft geschommeld. Dat de opwarming van de aarde absoluut niet door mensen wordt veroorzaakt. En dat wetenschappers het er nog lang niet over eens zijn. Deze persoon is zo overtuigd van zichzelf dat je ineens dichtklapt en aan je eigen kennis en visie begint te twijfelen. Daar sta je dan met je idealen om de wereld te verbeteren - en een mond vol tanden…

Dit zijn 4 tips voor als je nog eens in zo’n situatie zit:

1. Ontdek wat de intentie is

Sommige klimaatontkenners zijn niet uit op een gesprek, maar eerder om te provoceren of opschudding te veroorzaken. Zeker op feestjes. Probeer er dus eerst achter te komen wat de intentie is. Als het niet goed voelt, kun je beter niet in discussie gaan en over een ander onderwerp beginnen. Denk je dat de persoon wel oprecht geïnteresseerd is in jouw gedachten? Ga dan naar tip 2.

2. Blijf kalm en vriendelijk

De manier waarop je met iemand praat is bepalend. Van een vriendelijk en empathisch persoon neem je meer aan dan van iemand die onsympathiek of bozig overkomt en jou niet aardig lijkt te vinden. Daarnaast heeft non-verbale communicatie en de toon die je aanslaat vaak meer impact dan de feitelijke argumenten die je aanvoert. 

3. Sluit aan bij de waarden en normen van de ander

Het heeft geen zin om helemaal vanuit je eigen wereldvisie een gesprek in te gaan. Iedereen staat anders in het leven en heeft eigen overtuigingen, ideeën en gewoontes. Dus sluit aan bij de waarden en normen van de ander. Luister vooral goed naar wat je gesprekspartner te zeggen heeft. Waar wordt hij of zij blij van? Wat doet degene voor werk? Hoe ziet zijn of haar weekend eruit? Wellicht hebben jullie gemeenschappelijke interesses. Dat kan een mooi aanknopingspunt zijn om iets te vertellen over jouw visie op klimaatverandering.

4. Weerleg foutieve theorieën met een overtuigend verhaal (eventueel met wat feiten)

Probeer een discussie te vermijden. Daar komt vaak geen einde aan. En is niet altijd effectief. Verhalen hebben vaak beter resultaat. Vertel over een klimaatverhaal in het nieuws, over een inspirerend klimaatboek dat je onlangs las of over andere grote positieve doorbraken in de geschiedenis (zoals vrouwenemancipatie en afschaffing van slavernij).

Mocht je het toch niet kunnen laten om op een feestje inhoudelijk te beargumenteren waarom klimaatverandering géén klinkklare onzin is, zijn dit een aantal feiten die je kunt noemen.

• 97% van de wetenschappers zijn overtuigd van klimaatverandering, de negatieve gevolgen ervan en de menselijke oorzaak. Als 97% van de wetenschappers het ergens over eens is, bestaat er eigenlijk consensus. In de wetenschap is het de normaalste zaak van de wereld dat een bepaald percentage een tegengeluid laat horen. Dat maakt wetenschap juist ook zo sterk. Klimaatsceptici blijken overigens fouten te maken, belangrijke informatie te missen of informatie weg te laten die niet past bij hun conclusie.
• Alle landen ter wereld erkennen het probleem (behalve de Verenigde Staten): ze hebben allemaal het klimaatakkoord van Parijs getekend.
• De temperatuur is nog nooit eerder zó gestegen. Sinds de Industriële Revolutie (negentiende eeuw) hebben we twee keer zoveel hoge temperatuurpieken als lage temperatuurpieken. En sindsdien is elk decennium opnieuw warmer dan het vorige.
• Die temperatuurstijging wordt veroorzaakt door broeikasgassen zoals CO₂ en methaan. Er is namelijk een direct verband tussen de hoeveelheid deeltjes broeikasgassen in de atmosfeer en temperatuurstijging. Hoe meer broeikasgassen, hoe warmer het wordt.
• Sinds de Industriële Revolutie zit er veel meer CO₂ (40% meer!) en methaan in de atmosfeer. Dat blijkt uit onderzoek naar ijskernen en boomringen. Vandaag de dag zitten er 400 deeltjes per miljoen in de lucht, terwijl 350 deeltjes veel beter zou zijn.
• Mensen zijn dus wél de oorzaak van klimaatverandering. Want CO₂ en methaan komen vooral in de lucht door fossiele brandstoffen en bio-industrie. Daartegenover staan gassen afkomstig uit natuurlijke processen, zoals vulkaanuitbarstingen. Die hebben, met ongeveer 1% van de gassen, veel minder impact.

Een positieve noot: omdat wij de oorzaak zijn van de extreme klimaatverandering kunnen wij het ook oplossen! Hoe? Nou, door minder broeikasgassen uit te stoten. Dat betekent bijvoorbeeld minder benzine tanken en minder vlees eten. Daar kun jij zelf gewoon NU al mee beginnen!

Als we tóch gewoon doorgaan met het massaal uitstoten van broeikasgassen:

• Is het eind deze eeuw waarschijnlijk 1,8 tot 4,0 graden warmer ten opzichte van 1990 (dit is het optimistische scenario, want er komen alleen maar meer mensen – en dus broeikasgassen – bij).
• Zal de zeespiegel aan het einde van deze eeuw waarschijnlijk zijn gestegen met een meter (de vraag is of de bewoners van gebieden onder de zeespiegel, zoals Noord- en Zuid-Holland dan nog wel hun hoofd boven water kunnen houden).

Bonus

Laat even deze fantastische cartoon zien (of stuur ‘m door). Dan kun je snel weer verder kletsen over andere dingen op het feestje.

Milieudefensie wil dat klimaatverandering zo snel mogelijk stopt

Klimaatverandering heeft enorme gevolgen voor de leefbaarheid op aarde. Hoogste tijd voor maatregelen dus. Daarom praat Milieudefensie momenteel mee over het Nederlands Klimaatakkoord. Het Klimaatakkoord gaat over de maatregelen die genomen moeten worden om de doelen van de Klimaatwet te halen. De inzet daarbij is een eerlijk Klimaatakkoord. Want alleen dan kunnen alle Nederlanders meedoen en kunnen we klimaatverandering zo snel mogelijk stoppen.

  >> Kijk ook eens op de website van Klimaatgesprekken. Hier lees je bijvoorbeeld meer over klimaatpsychologie.