Eten, we kunnen niet zonder. Ons eten moet lekker zijn, maar ook gezond, betaalbaar en goed voor het milieu. En dat gaat vaak mis. Het maken en vervoeren van eten is vervuilend. Het gaat ten koste van onze gezondheid en die van dieren. Boeren kunnen nauwelijks rondkomen terwijl grote bedrijven zoals supermarkten veel winst maken. Dat kan anders. Milieudefensie zet zich in voor eerlijk en gezond eten. Eerlijk voor de boer, eerlijk voor het milieu en eerlijk voor jou. Hieronder vind je de belangrijkste veelgestelde vragen over ons eten en de invloed op het milieu.
1. Wat kan ik eten om het milieu zo veel mogelijk te sparen?
2. Welke vorm(en) van landbouw veroorzaken de meeste milieuvervuiling?
3. Wat kan een boer doen om milieuvriendelijk te werken?
4. Wat is de prijs van ons eten als we het milieuvriendelijk produceren?
5. Wat kan de politiek doen om duurzaam eten voor iedereen bereikbaar te maken?
Wat we eten heeft een grote impact op het milieu. Weet je bijvoorbeeld dat ons eten meer bijdraagt aan klimaatverandering dan het verkeer of het verwarmen van onze woningen? Goed kiezen wat je op je bord legt, maakt dus een groot verschil.
Weinig vlees veel effect
Eet minder vlees en zuivel. Voor het houden van dieren is veel land, water en voer nodig. Daarnaast produceren dieren heel veel mest. Mest tast ons milieu aan. Een of meerdere dagen per week geen vlees of zuivel eten heeft daarom een groot effect.
Beter kip dan rund
Rund- en lamsvlees zijn het meest vervuilend, daarna volgt varkensvlees. Kip is het minst vervuilend. Kies ook eens voor gerechten zonder vlees of gebruik een plantaardige vleesvervanger.
Minder verspillen
Verspil zo min mogelijk eten. Bijna eenderde (!) van al het eten dat wereldwijd gemaakt wordt, gaat verloren door verspilling tijdens transport, opslag of bij mensen thuis. Let bij het kopen van je eten op de houdbaarheidsdatum en eet het op voordat het bederft en je weer nieuw eten moet kopen.
Koop groenten en fruit van het seizoen
Zo komt eten uit de buurt en niet uit andere delen van de wereld, daardoor heb je minder gesleep met eten over de aarde. Dat is goed voor het milieu.
De veehouderij zorgt voor veel vervuiling in Nederland. Dieren hebben veel land, water en voer nodig. Ze produceren te veel mest. Omdat we in Nederland, in vergelijking met andere landen, heel veel koeien, varkens en kippen hebben, zorgt dat voor problemen.
Veevoer
Dieren in Nederland krijgen vaak voer uit het buitenland. Om dit veevoer te verbouwen zijn bossen gekapt. Het verslepen van dit voer is ook vervuilend.
Mest
Al die dieren in Nederland produceren bovendien te veel mest. Mest is bruikbaar om akkers en weilanden vruchtbaar te houden. Maar in Nederland hebben we zoveel dieren dat we veel te veel mest hebben. Te veel mest op het land zorgt voor vervuiling van de bodem en ons water. Mest te lang opslaan is vervuilend en het vervoeren van mest naar andere plekken ook. Het mestoverschot is een probleem waar we vanaf moeten door minder dieren te gaan houden in ons land.
Methaan
In Nederland veroorzaken vooral (melk)koeien veel vervuiling. Koeien zorgen voor veel mest, en produceren bovendien methaan. Een broeikasgas dat sterk bijdraagt aan het opwarmen van de aarde. Ook varkens en pluimvee dragen bij aan het mestoverschot in Nederland.
Chemische bestrijdingsmiddelen
Ook chemische middelen die onkruid en ongedierte bestrijden tasten het milieu aan. Ze vervuilen onze bodem en ons water. Insecten sterven uit. Ook zitten er resten gif op groente en fruit. Duurzame landbouw tast het milieu minder aan omdat deze landbouw alleen gebruik maakt van natuurlijke bestrijdingsmiddelen.
We moeten duurzaam boeren om het milieu te sparen. Duurzame boeren zijn de helden van onze toekomst. Zij voeden een gezonde samenleving. 4 % van de boeren in Nederland is officieel biologisch, het aantal boerenbedrijven dat omschakelt neemt ieder jaar toe. Daarnaast zijn veel boeren druk bezig om hun bedrijf te verduurzamen door bijvoorbeeld minder bestrijdingsmiddelen te gebruiken of een einde te maken aan hun mestoverschot. Deze boeren begrijpen dat de landbouw in Nederland alleen toekomst heeft als zij in harmonie met de natuur werken. Dat ziet er zo uit:
Dichtbij, dieren in de wei
In de weilanden staan koeien, varkens, kippen, schapen en geiten. Ze eten alleen nog maar gras, planten en andere restproducten uit de buurt die wij zelf niet eten. De mest van de dieren gebruiken boeren om hun akkers en weilanden vruchtbaar te houden. Het aantal stuks vee is in balans met de hoeveelheid land dat een boer heeft. Het mestoverschot is dan verleden tijd. Duurzame boeren hebben geen kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen meer nodig.
Natuur, bloem, bij
Door duurzaam te boeren leeft de natuur op. Weidevogels zoals de Grutto keren terug in ons landschap. Bijenpopulaties herstellen en krijgen de ruimte om hun vitale rol als plantenbestuiver te vervullen. Het zijn allemaal zichtbare en welkome bewoners van ons mooie boerenlandschap die in harmonie met duurzame landbouw leven.
Als boeren milieuvriendelijk willen werken, zoals we hierboven beschrijven, moeten ze een eerlijke boterham kunnen verdienen. Boeren willen vaak wel groen, maar dat gaat niet als je rood staat.
Goedkoop is duurkoop
Eten lijkt nu soms goedkoop maar is dat eigenlijk niet, want door vervuiling leggen we de rekening neer bij boer, dier en milieu. We eten ongezond, houden te veel dieren en vervuilen ons milieu. Zo is goedkoop duurkoop door oplopende zorgkosten, kosten voor het milieu, zoals waterzuivering en maatregelen om klimaatverandering tegen te gaan.
Sparen
Door boeren financiële ruimte te geven, kunnen zij gezonde en duurzame producten maken en besparen we op maatschappelijke en milieukosten. Supermarkten en andere bedrijven moeten stoppen boeren onder druk te zetten om zoveel en zo goedkoop mogelijk te produceren. Ook onze supermarkten kunnen duurzaam eten stimuleren. Om dat voor elkaar te krijgen, moeten supers aan boeren een eerlijke prijs betalen.
De politiek moet zorgen dat boeren aangemoedigd en beloond worden om milieuvriendelijk te produceren. Vervuilende praktijken, als veevoer van ver weg, het gebruik van kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen, moeten ontmoedigd worden door overheidsbeleid en wetten.
Ecologisch en sociaal
De politiek beschermt boeren en consumenten door te zorgen dat in Nederland alleen maar producten worden verkocht die voldoen aan strengere sociale en ecologische waarden.
Trotse ondernemer
Boeren concurreren op kwaliteit, smaak en originaliteit. De politiek stimuleert duurzaam ondernemen met maatregelen en wetten. Boeren worden trotse en herkenbare ondernemers die Nederlanders van lekker, origineel en gezond eten voorzien.
