Veelgestelde vragen over de rechtszaak tegen Shell in Nigeria

In 2008 startte Milieudefensie een rechtszaak tegen Shell vanwege de olievervuiling in de Nigerdelta. Milieudefensie trok hierin samen op met vier inwoners van de Nigerdelta. Hieronder vind je de antwoorden op de meest gestelde vragen over deze rechtszaak.

  1. Wat is er aan de hand in Nigeria?
  2. Olielekkages kosten Shell toch ook geld, waarom doen ze er dan niets aan?
  3. Waarom kan Shell ongestraft de Nigerdelta vervuilen, zijn er geen wetten die dat verbieden?
  4. Wat heeft Shell in Nederland te maken met de lekkages?
  5. De rechtszaak duurt nu al 10 jaar. Waarom duurt het zo lang?
  6. Kan ik ook mede-eiser worden?
  7. Wat heeft deze rechtszaak met de Klimaatzaak te maken?
  8. Wat betekent de uitspraak
  9. Kan Shell nog in beroep?
  10. Hoe wordt de hoogte van de schadevergoeding bepaald?

 

1. Wat is er aan de hand in Nigeria?

De oliepijpleidingen van Shell in Nigeria lekken. Al tientallen jaren stroomt olie de Nigerdelta in. Inmiddels zijn al 11 miljoen vaten weggelekt, daarmee is dit de grootste olieramp aller tijden. En wat het extra erg maakt: deze olieramp vindt plaats in bewoond gebied.

In deze regio wonen 30 miljoen mensen. Veel van deze mensen zijn armer en ongezonder geworden door de olievervuiling. Boeren kunnen hun land niet meer verbouwen. Vissers zien dat de vissen boven komen drijven. Shell doet niet genoeg om nieuwe lekkages te voorkomen en ruimt de vervuiling niet op. Daarom zijn 4 Nigeriaanse boeren samen met Milieudefensie in 2008 een rechtszaak tegen Shell begonnen.

^ Terug omhoog

2. Olielekkages kosten Shell toch ook geld, waarom doen ze er dan niets aan?

Goede vraag, dat is voor ons ook een raadsel. Kennelijk verdient Shell zoveel geld met de oliewinning in Nigeria, dat ze zich financieel geen zorgen maken over de 11 miljoen olievaten die inmiddels zijn weggelekt.

^ Terug omhoog

3. Waarom kan Shell ongestraft de Nigerdelta vervuilen, zijn er geen wetten die dat verbieden?

Shell moet volgens de Nigeriaanse wet:

  • Gelekte olie opruimen;
  • Pijpleidingen beschermen tegen sabotage;
  • In bepaalde gevallen de slachtoffers compenseren.

Het milieubureau van de Verenigde Naties constateerde in 2010 dat Shell op al deze terreinen de wet overtreedt. Toch, zo blijkt uit eerdere rechtszaken, heeft het weinig zin om in Nigeria naar de rechter te stappen.

De processen in Nigeria verlopen vaak niet eerlijk. De advocaten van multinationals als Shell weten processen eindeloos te vertragen. Ook komt het voor dat Shell de boetes wel betaalt, maar de regels gewoon blijft overtreden.

Handhaving van de regels gebeurt nauwelijks: de Nigeriaanse overheid verdient tenslotte miljarden aan de oliewinning.

^ Terug omhoog

4. Wat heeft Shell in Nederland te maken met de lekkages?

Shell probeert de verantwoordelijkheid af te schuiven op zijn Nigeriaanse dochteronderneming. Maar de besluiten over oliewinning worden genomen op het hoofdkantoor van Royal Dutch Shell in Den Haag.

Daarom zijn we een rechtszaak begonnen tegen Shell in Nederland. Sinds het begin van de rechtszaak zegt Shell dat deze zaak thuishoort in Nigeria. De rechter oordeelde eind 2015 in een hoger beroep dat de zaak wel degelijk in Nederland behandeld kan worden.

^ Terug omhoog

5. De rechtszaak duurt nu al 10 jaar. Waarom duurt het zo lang?

Ingewikkelde rechtszaken duren vaak lang. Maar deze zaak duurt wel heel lang. Shell doet er alles aan om de zaak te vertragen. Zo bepleiten ze telkens dat deze zaak niet in de Nederlandse rechtbank besproken moet worden, maar in Nigeria. Terwijl de rechter allang bepaald heeft dat Shell wel degelijk in Nederland gehoord kan worden.

En dat is niet de enige manier waarop Shell het proces vertraagt. Het houdt documenten achter. En in de documenten die het openbaar moet maken, is veel tekst zwart gemaakt.

^ Terug omhoog

6. Kan ik ook mede-eiser worden?

Nee. Deze rechtszaak is aangespannen door Milieudefensie en slachtoffers van de olieramp in Nigeria. Rechtszaken kunnen worden aangespannen door slachtoffers of door maatschappelijke organisaties die opkomen voor het algemeen belang. Daarom kun je geen mede-eiser worden van deze rechtszaak.

^ Terug omhoog

7. Wat heeft deze rechtszaak met de Klimaatzaak te maken?

De rechtszaak tegen Shell over de schade die het heeft aangericht in Nigeria staat volledig los van de Klimaatzaak. De klimaatzaak spannen we samen met mede-eisers aan. Maar de twee zaken liggen wel in elkaars verlengde. De eerste rechtszaak gaat om milieuvervuiling in één gebied. De Klimaatzaak gaat om de schade die Shell toebrengt aan het klimaat in bredere zin.

8. Wat betekent de uitspraak?

Op 29 januari 2021 deed de rechter uitspraak in het Hoger Beroep. Het Nederlandse hoofdkantoor van Shell had meer moeten doen om lekkages te voorkomen, oordeelde de rechter. Ook moet Shell Nigeria 3 van de 4 Nigeriaanse eisers compenseren voor de olievervuiling op hun land. Over de zaak van de vierde boer heeft het hof nog geen uitspraak gedaan. Meer over de uitspraak lees je hier.

9. Kan Shell nog in beroep?

Shell kan niet meer tegen de uitspraak in beroep. Wat wel tot de mogelijkheden behoort is cassatie. In cassatie gaat het niet meer over de inhoud van de zaak, maar over de rechtsregels, of deze wel goed zijn toegepast. Het is nog niet duidelijk of Shell in cassatie wil gaan.

10. Hoe wordt de hoogte van de schadevergoeding bepaald?

Wij moeten nu om de tafel met Shell om de hoogte van de schadevergoeding voor de Nigerianen en hun dorpsgenoten  te bepalen. Mochten we daar niet uitkomen dan moeten we terug naar de rechter.

^ Terug omhoog

De slachtoffers van Shell

“Voordat de olie hier lekte had iedereen in het dorp goed te eten, goede vis. [..] Onze mensen eten, drinken en ademen ruwe olie in, daarom sterven ze jong. [..] Er is geen hoop dat de dingen beter worden voor ons. Het is door organisaties als Milieudefensie en Friends of the Earth dat we een klein sprankje hoop hebben. Alleen met hulp van mensen over de hele wereld gaan we het misschien redden.”
"Onze gewassen en ons fruit zijn vergiftigd door alle olie die de grond in lekte. Omdat mensen honger hebben, eten ze dit voedsel toch. Met als gevolg dat veel mensen op jonge leeftijd overlijden. Iedereen in dit dorp is ziek van de vervuiling. [..] 15 jaar geleden zat mijn visvijver nog vol vis. Ik had genoeg geld om mijn vrouw en kinderen te eten te geven en ze naar school te sturen. Maar nu niet meer. De vis is op, dus er is ook geen geld meer.“
Elder Friday Alfred Akpan - mede-aanklager rechtszaak tegen Shell
Shell in Nigeria
"Voor de lekkage verbouwde ik groenten en fruit. Ik was niet rijk, maar we konden er prima van leven. Nu kan ik niets meer op mijn akkers verbouwen. Na een tijdje sterven de gewassen af, zomaar. Soms ga ik naar andere dorpen en smeek ik hen of ik een stukje van hun grond mag gebruiken. Daar moeten we nu van leven."
Chief Fidelis A. Oguru - mede-aanklager rechtszaak tegen Shell
Shell in Nigeria
Loading...