Het klimaatbeleid wordt eerlijker. Grote bedrijven gaan eindelijk betalen voor hun vervuiling. Daardoor is er meer geld voor groene oplossingen waar iedereen wat aan heeft. Maar dat ging niet vanzelf. Milieudefensie bracht de boel in beweging.
In 2017 veranderde het klimaatdebat in Nederland. Milieudefensie vroeg: is het klimaatbeleid van de overheid wel eerlijk? We lieten het onderzoeken. En wat bleek? Gewone Nederlanders en kleine bedrijven draaien op voor de kosten van het klimaatbeleid. Mensen met de laagste inkomens naar verhouding het meeste. Grote bedrijven betalen bijna niets. Ons onderzoek sloeg in als een bom.
Samen met de FNV en de Woonbond deden we een voorstel om het klimaatbeleid van de overheid eerlijker te maken. Eerlijk omschakelen noemden wij dat. De media pikten het op. En we overtuigden andere natuur- en milieuorganisaties en politici.
De volgende vraag was natuurlijk of het ons ook zou lukken om het Nederlandse klimaatakkoord eerlijker te maken. De onderhandelingen daarover begonnen in 2018 en liepen door tot in 2019. Aan tafel zaten vertegenwoordigers van werkgevers, grote bedrijven, werknemers, milieuorganisaties, boeren, gemeenten en anderen. Ook Milieudefensie deed mee.
Na taaie onderhandelingen vonden we het akkoord nog steeds niet groen en niet eerlijk genoeg. Daarom maakten we in december 2018 bekend dat we dit akkoord niet gingen ondertekenen. We namen dit besluit samen met FNV, Greenpeace, Natuur & Milieu, de Natuur- en Milieufederaties, de Jonge Klimaatbeweging, en MVO Nederland.
Vooral de grote bedrijven speelden een kwalijke rol. Zij wilden geld van de overheid om te verduurzamen, maar weigerden mee te betalen. Daardoor zouden vooral gewone burgers en kleine bedrijven daarvoor de rekening moeten betalen. De wereld op zijn kop.
In maart 2019 raakte alles in een stroomversnelling. Milieudefensie nam het initiatief voor een Klimaatmars in Amsterdam. In de stromende regen demonstreerden 40.000 mensen op 11 maart voor een ambitieus en eerlijk klimaatakkoord. De grootste klimaatdemonstratie ooit in Nederland.
En het Centraal Planbureau (CPB) en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) kwamen op 13 maart met een vernietigend rapport over het klimaatakkoord. De doelen van Parijs worden met dit akkoord niet gehaald. Het akkoord pakt bovendien oneerlijk uit, omdat gewone Nederlanders de rekening betalen en de grote vervuilers bijna niets. Terwijl minister Wiebes had beloofd dat dit niet zou gebeuren. De planbureaus kwamen dus tot dezelfde conclusie als Milieudefensie.
Een CO2-heffing voor de industrie is het enige logische alternatief. Iets wat tijdens de onderhandelingen onbespreekbaar was. Maar onder de druk van 40.000 demonstranten ging premier Rutte nog diezelfde week akkoord. De, in de woorden van Rutte, 'verstandige' CO2-heffing voor grote vervuilers was ineens een feit. Daarnaast wordt de energierekening voor bedrijven hoger en die voor huishoudens lager. En zo pakt het klimaatakkoord ineens toch nog een stuk vriendelijker uit voor gewone Nederlanders.
Onder invloed van corona en de economische crisis wil de regering de CO2-heffing nu uitstellen. Daarom lieten wij I&O Research in juni 2020 onderzoeken of het Nederlandse publiek daar eigenlijk wel achter staat. Ruim de helft van de Nederlanders (55%) vindt uitstel een slecht idee. 18% vindt dat niet. 91% van de Nederlanders vindt dat grote bedrijven die vervuilen daarvoor moeten betalen. Dat Nederlanders willen dat het klimaatbeleid eerlijker wordt, bleek ook al uit onze huis-aan-huiscampagne Operatie Klimaat.
Gesterkt door deze uitkomsten blijven wij bij de politiek aandringen op een stevige heffing voor grote bedrijven.
