We kunnen ons voorstellen dat je vragen hebt over onze klimaatzaak tegen Shell. Hier beantwoorden we de belangrijkste vragen.
We zijn deze rechtszaak gestart om het klimaat te beschermen. Shell veroorzaakt ernstige klimaatschade. Als een van de grootste vervuilers op aarde heeft Shell een eigen verantwoordelijkheid om maatschappij en klimaat geen schade toe te brengen. Omdat Shell zelf geen verantwoordelijkheid neemt, stapt Milieudefensie samen met mede-eisers naar de rechter.
Omdat de zaak al gestart is kan je niet meer meedoen als mede-eiser. Maar wil je ons steunen dan kun je ons helpen de hoge kosten van de zaak te dragen door hier te doneren. Maar je kunt ook tijd geven, overal in het land zijn groepen bezig met het organiseren van crowdfunding-bijeenkomsten.
Ons doel is dat Shell stopt met het veroorzaken van ernstige klimaatschade. We vragen de rechter Shell te laten stoppen met het veroorzaken van gevaarlijke klimaatverandering. Onze klimaatzaak is uniek omdat we geen schadevergoeding van Shell vragen maar een koerswijziging. Onze eis is dat Shell 45 % minder CO2 uitstoot in 2030 ten opzichte van 2019.
Shell is de grootste vervuiler van Nederland en stoot 9 keer meer CO2 uit dan heel Nederland bij elkaar. Als Shell stopt met vervuilen, dan heeft dat dus echt effect!
Om gevaarlijke klimaatverandering te voorkomen, is het nodig om snel te stoppen met productie en gebruik van olie en gas en overstappen op duurzame energie. De aarde leefbaar houden is het belangrijk en daarom moeten we in 2050 geen CO2 uitstoot meer te hebben. En het kan ook! Denemarken wil in 2050 volledig zonder olie, gas en kolen zijn. Costa Rica, Belize en Frankrijk hebben wetgeving aangenomen om de olie- en gaswinning te beperken. Er is een groeiend aantal landen dat hard op weg is naar 100% hernieuwbare elektriciteit. Snel duurzaam omschakelen is dus mogelijk en noodzakelijk.
Mensen stappen over op groene energie, eten minder vlees of rijden elektrisch. Zolang Shell olie en gas blijft oppompen en aanbieden, is het voor consumenten moeilijker om duurzame keuzes te maken. Shell heeft veel invloed op ons energiesysteem. Hun lobbymacht beïnvloedt beslissingen over bijvoorbeeld nieuwe infrastructuur, zoals leidingen waardoor we voor nog eens tientallen jaren afhankelijk zijn van gas en olie. Een machtig bedrijf als Shell heeft een belangrijke rol bij het bepalen van het aanbod, en daarmee ook invloed op de mogelijkheid van consumenten om duurzame keuzes te maken. Als Shell kiest voor duurzaam dan maakt dat een groot verschil.
Shell's investeringen en investeringsplannen laten zien dat het bedrijf klimaatverandering nog steeds niet serieus neemt. Zo blijft Shell de komende jaren inzetten op olie- en gas,maar om gevaarlijke klimaatverandering te voorkomen moet het overgrote deel van de bekende reserves in de grond blijven. Shell investeert nog steeds ongeveer 95% van zijn geld in olie en gas - in het probleem dus - en minder dan 5% in oplossingen. Shell zegt dat het in 2050 de CO2-voetafdruk van zijn producten met 65% wil verkleinen. Dit is niet voldoende om de doelen van het Klimaatakkoord van Parijs te halen, terwijl dat wel is wat Shell ons wil laten geloven. Bovendien zijn deze plannen nog steeds geen harde doelstellingen, maar ambities. Experts en critici wijzen erop dat Shells plannen gevaarlijke klimaatverandering elke dag een stap dichterbij brengen. Shell wendt de klimaatcrisis dus niet af maar maakt hem groter.
Shell is een van de 10 grootste klimaatvervuilers ter wereld. Shell is wereldwijd verantwoordelijk voor één vijftigste deel van de historische uitstoot van CO2 en methaan tussen 1854 en 2018. Het verleden is natuurlijk niet te veranderen en dat is ook niet het doel van onze rechtszaak. Wel kunnen we ervoor zorgen dat Shell zijn plannen aanpast en stopt met het veroorzaken van gevaarlijke klimaatverandering. De huidige plannen van Shell helpen niet bij het stoppen van ernstige klimaatschade.
Shell weet al ruim 30 jaar dat het oppompen van olie en gas gevaarlijke klimaatverandering veroorzaakt. Dit blijkt notabene uit interne stukken van Shell die zijn gelekt. Wil Shell overleven dan zal het snel moeten overschakelen op andere energiebronnen zoals wind, zon en water. Als Shell dat te langzaam doet overleeft het bedrijf de energietransitie niet.
Deze zaak draait niet alleen om Nederland en Shell, hij heeft ook buiten onze landsgrenzen gevolgen. Door Shell verantwoordelijk te houden voor gevaarlijke klimaatverandering die het veroorzaakt, zorgen we dat Shell zijn beleid aanpast en dat zal gezien worden door andere milieuorganisaties, overheden en oliemaatschappijen. Daarmee kán onze rechtszaak voor een nieuwe werkelijkheid zorgen.
Een uitspraak in deze zaak heeft ook gevolgen voor andere olie- en gasbedrijven. Door het aanspannen van deze zaak voeren we ook de druk op andere olie- en gasbedrijven op. Die zullen inzien dat klimaatzaken ook voor hun een risico vormen. Door deze zaak snappen ze dat ze net als Shell verantwoordelijk zijn voor de gevaarlijke klimaatschade die ze veroorzaken. Als ze geen actie ondernemen, staan zij de volgende keer misschien voor de rechter. Bovendien wordt de druk op bedrijven om te vergroenen in allerlei landen en op verschillende manieren opgevoerd, ook door overheden.
De overheid draagt verantwoordelijkheid om te voorkomen dat bedrijven schade aanrichten, ook ernstige klimaatschade. Urgenda heeft de Staat al eerder aangeklaagd omdat het onvoldoende doet om gevaarlijke klimaatverandering te voorkomen. Urgenda heeft deze zaak gewonnen. Grote multinationals hebben veel macht en zitten in meer landen tegelijk dat maakt het moeilijk voor een regering om ze aan te pakken. Milieudefensie stapte naar de rechter om ook Shell te laten meedoen in vergroening.
Een rechtszaak is duur. Zeker tegen een groot bedrijf met diepe zakken zoals Shell. We hebben nodig om onze advocaat en zijn assistenten te betalen. We huren onderzoekers, wetenschappers en inhoudelijk medewerkers in, die ons helpen bewijslast te verzamelen. We huren vertalers in, die alle juridische stukken vertalen naar Engels en wellicht ook Spaans en Frans. Op deze manier helpen we andere organisaties om fossiele bedrijven in hun eigen land te laten vergroenen. Wil je ons helpen om een omwenteling van Shell te krijgen? Steun ons dan met een gift
Ja, Samen met 4 Nigeriaanse boeren voerden we ruim 15 jaar een zaak tegen Shell wegens de olievervuiling in Nigeria. In de Nigerdelta voltrekt zich één van de grootste olierampen in de wereld. De Nigeriazaak is een hele andere zaak dan de Klimaatzaak maar hij gaat ook over schade die Shell aanricht en over mensenrechtenschendingen. De uitspraak in die zaak was op 29 januari 2021. Wil je meer weten over de Nigeria-zaak kijk dan hier.
Onder gevaarlijke klimaatverandering verstaan we een mondiale opwarming van de aarde boven de 1,5 graad.
Dit is de eerste keer dat rechters een bedrijf opdracht hebben gegeven om de CO2-uitstoot te verminderen. Dit is geweldig nieuws voor mensen en de planeet. Shell moet stoppen met het veroorzaken van gevaarlijke klimaatverandering en de CO2-uitstoot verminderen met 45% tegen 2030 (ten opzichte van 2019), heeft de rechter geoordeeld. Deze zaak kan een precedent scheppen dat voor veel meer bedrijven van toepassing kan zijn en een golf van klimaatzaken tegen grote vervuilers over de hele wereld veroorzaken, om hen te dwingen te stoppen met het winnen en verbranden van fossiele brandstoffen. Shell zal zijn koers radicaal moeten veranderen vanwege dit vonnis. Shell zal direct moeten beginnen met het uitvoeren van het vonnis, ook nu het in hoger beroep gaat.
De rechter heeft gezegd dat individuen alleen ontvankelijk kunnen worden verklaard als er nog niet voor hun belangen wordt opgekomen. Aangezien de belangen van de individuele eisers ook al zijn vertegenwoordigd door de 6 organisaties die wel ontvankelijk zijn verklaard zegt de rechter dat het niet nodig is om de individuele eisers ontvankelijk te verklaren. Voor Milieudefensie betekent dit natuurlijk niet dat de mede-eisers niet meer belangrijk zijn. Wij voeren deze zaak met z'n allen.
De uitspraak geldt voor alle uitstoot van Shell wereldwijd. De impact van deze zaak reikt dan ook ver buiten de Nederlandse grenzen. Het vonnis zal door het hoofdkantoor van Shell in Den Haag moeten worden omgezet in nieuw klimaatbeleid voor Shell over de hele wereld.
Shell moet het vonnis van de rechtbank uitvoeren, wat betekent dat het bedrijf moet stoppen met het veroorzaken van gevaarlijke klimaatverandering en zijn CO2-uitstoot snel moet verminderen. Hoe Shell dit wil bereiken, is aan hen. Hoe langer Shell wacht, hoe moeilijker het zal zijn. Gelukkig benadrukte de rechter ook dat er dringend actie moet worden ondernomen en moet Shell direct beginnen ook nu ze in hoger beroep gaan. De rechter begrijpt dat Shell hierdoor offers zal moeten maken, maar dat dit opweegt tegen het belang van het tegengaan van gevaarlijke klimaatverandering en de ernstige gevolgen die dat met zich meebrengt.
De zaak blijft gewoon bij de Nederlandse rechter. Alle vervuilende bedrijven wereldwijd zijn verplicht mensenrechten te respecteren en gevaarlijke klimaatverandering te voorkomen. Shell kan met de verhuizing zijn plichten niet ontlopen.
Dit vonnis betekent dat Shell een groot deel van de olie- en gasbronnen in de grond moet laten zitten. Dit kan gevolgen hebben voor de medewerkers van Shell. Wij vinden het erg belangrijk dat werknemers niet aan hun lot worden overgelaten en dat zij ook meegenomen worden in de energietransitie. Onderzoek na onderzoek toont aan dat de energietransitie meer banen zal opleveren dan er verloren gaan. Het is nu aan het bestuur van Shell om invulling te geven aan het vonnis en te kijken op welke manier zij met hun werknemers omgaan. Uit recent onderzoek van het Internationaal Energie Agentschap blijkt overigens dat er door de energietransitie de komende jaren zo’n 5 miljoen banen wereldwijd zullen verdwijnen uit de fossiele industrie. Hier staan zo’n 30 miljoen groene banen tegenover.
De rechtbank snapt dat Shell klimaatverandering niet alleen kan oplossen, maar dat betekent niet dat Shell niet verantwoordelijk is om de uitstoot waar het invloed op kan uitoefenen terug te brengen. Alle landen hebben het Parijs Akkoord ondertekend dus zullen ook aan de slag moeten met klimaat. De rechter stelt vast dat ieder bedrijf zal moeten toewerken naar netto nul uitstoot in 2050 en mensenrechten moeten respecteren. Elke reductie van uitstoot heeft een positief effect op het tegengaan van gevaarlijke klimaatverandering.
De rechter houdt Shell aan regels die door regeringen (waaronder die van Nederland) zijn gemaakt. De rechtbank is er juist om de politiek te corrigeren als het mensen in gevaar brengt. Omdat de Nederlandse staat niet deed wat volgens haarzelf nodig was om burgers te beschermen, kon de rechter ingrijpen. Shell heeft door zijn aanzienlijke uitstoot (zo’n 3% van de wereldwijde uitstoot) en zijn invloed een verantwoordelijkheid om gevaarlijke klimaatverandering te voorkomen.
Dit vonnis is een dijkdoorbraak en zal ongetwijfeld tot een vloedgolf van soortgelijke zaken leiden wereldwijd. Je mag als grote invloedrijke onderneming niet meer een beleid voeren dat tegen de klimaatdoelstelling ingaat. Je mag niet meer op ramkoers met het klimaat liggen. Hiermee komt de klimaataanpak in een stroomversnelling.
Maar het is eigenlijk niet de taak van Milieudefensie om alle bedrijven aan te pakken via de rechter. Laat dit vonnis een signaal zijn naar de grote vervuilers en de politiek dat er werk aan de winkel is.
Shell kondigde op 20 juli 2021 aan in hoger beroep te gaan. De reden die Shell geeft, is dat het niet effectief zou zijn om 1 bedrijf te verplichten tot vergroening. Samen met onze advocaat Roger Cox bereiden we ons nu voor op het hoger beroep. Ondertussen moet Shell het vonnis wel alvast blijven uitvoeren.
Ook dit hoger beroep gaat weer een hoop geld kosten.
Onze brief aan de bestuursleden van Shell is een waarschuwing voor de mensen die het voor het zeggen hebben: jullie kunnen het beleid van Shell veranderen. Als Shell niet volgens de wet handelt, mensenrechten schendt en daarmee mensenlevens bedreigt, zijn jullie verantwoordelijk.
De brief is een waarschuwing voor het bestuur. Als het bestuur daar niks mee doet dan komt het moment in zicht dat we ze persoonlijk aansprakelijk houden. Het is niet niks als een bestuur het bedrijf bewust de wet laat overtreden. We willen natuurlijk liever dat de bestuursleden zelf inzien dat ze hun verantwoordelijkheid moeten nemen in de oplossing van de klimaatcrisis. Doen ze dat niet dan zullen we zeker stappen ondernemen. Help je ons opnieuw winnen? Steun on met een donatie. Bedankt.
