Bijna iedereen schreef over onze Klimaatzaak. TV-programma's vulden er uren zendtijd mee, met als gevolg dat er ook heel veel onjuistheden de wereld in werden geslingerd. Wij zetten ze voor je op een rijtje en leggen uit hoe het echt zit.
De taak van de rechter is: toetsen of het beleid van Shell in strijd is met de ‘ongeschreven zorgvuldigheidsnorm’. Een multinational als Shell moet zich namelijk ook gewoon aan de wet houden. Wij vinden overigens wel dat de overheid deze zaak had kunnen voorkomen als het betere wetten had opgesteld waar multinationals zich aan moeten houden.
. Onze directeur richtte zich 26 mei op de politiek:
Donald Pols: "Milieudefensie kijkt vandaag ook naar de politiek, in Nederland en in Europa. Lees het vonnis zorgvuldig en haal er je voordeel uit. Zorg dat alle grote bedrijven mee gaan doen om gevaarlijke klimaatverandering te voorkomen. Er zouden geen rechtszaken nodig moeten zijn om de burgers te beschermen. Maar wij zullen doorgaan totdat iedereen zijn steentje bijdraagt en klimaatverandering niet meer de grootste zorg is voor de toekomst."
Deze stelling klopt niet. Onderzoek toont aan dat de overstap naar duurzaam meer banen oplevert dan er verloren gaan. Recent onderzoek van het Internationaal Energie Agentschap laat zien dat er de komende jaren in de fossiele industrie zo’n 5 miljoen banen zullen verdwijnen. Hier staan zo’n 30 miljoen groene banen tegenover.
Het is nu aan Shell. Kiest het bedrijf voor een groene toekomst en wordt het een duurzame werkgever, of niet? Shell kan hier een voorlopersrol gaan vervullen. Het is duidelijk dat het opboren van olie en gas geen toekomst heeft. Shell kan het eerste bedrijf zijn dat vervuilende brandstoffen voorgoed vaarwel zegt. En vervolgens de grootste worden in duurzame energie.
De rechter oordeelde dat de toekomst van de planeet zwaarder weegt dan de eventuele tegenslagen die Shell door dit vonnis te verwerken krijgt.
Oud Shell-baas zei het ook al in Buitenhof: “Shell wordt gediscrimineerd en dat is niet eerlijk”
Maar als jouw bedrijf als eerste wordt aangesproken omdat je onder andere mensenrechten schendt, is dat dan discriminatie? De werkelijkheid is natuurlijk dat Shell zelf veel eerder had moeten ingrijpen. Shell wist al jaren van de verwoestende effecten van zijn eigen handelen, maar deed niks.
Dit is nu eenmaal de manier waarop de rechtspraak werkt. De rechter spreekt áltijd over afzonderlijke gevallen, en júíst niet over algemene zaken. De rechter kon niet over andere bedrijven oordelen, want die hebben we (nog) niet aangeklaagd.
Shell beweerde in de rechtbank dat wanneer het bijvoorbeeld weg zou gaan uit Nigeria, andere bedrijven in dat gat springen. Dat zou dus geen enkel effect hebben op de CO2-uitstoot. De rechter ging hier niet in mee. Andere bedrijven hebben dezelfde verplichtingen als Shell. Ook zij moeten hun CO2-uitstoot terugdringen. Een bedrijf als BP heeft bijvoorbeeld al aangegeven dat het niet meer gaat investeren in nieuwe olie- en gasbronnen. Gewoon omdat olie en gas in de toekomst niet meer rendabel zijn.
Het klopt dat alleen overheden het klimaatakkoord van Parijs hebben ondertekend. Toch oordeelde de rechter dat bedrijven een eigen verantwoordelijkheid hebben om gevaarlijke klimaatverandering te voorkomen. Los van wat staten doen. De uitstoot van Shell is namelijk een stuk groter dan een hoop landen, zoals Nederland. In 2019 veroorzaakte Shell in totaal een uitstoot van 1,63 miljard ton CO2. Dat is bijna 9 keer meer dan Nederland. Ook stelde de rechter vast dat Shell door zijn omvang een grote invloed heeft om het tij te keren. Samenwerken met bijvoorbeeld afnemers om te verduurzamen is hard nodig.
Shell staat niet boven de wet. Al denkt het bedrijf soms van wel. Shell zal zich aan de uitspraak van de rechter moeten houden. Doet Shell dat niet, dan heeft dat gevolgen. Bijvoorbeeld in de vorm van een dwangsom. Maar het zou Shell een behoorlijke reputatieschade opleveren als het zich niet houdt aan het vonnis van de rechter. Shell-baas Ben van Beurden zei op Linked-in dat Shell het vonnis serieus neemt en zal moeten versnellen. Of dat daadwerkelijk gebeurt houden wij natuurlijk goed in de gaten.
Dit is precies wat Shell altijd zegt. Maar de consument vraagt niet om olie en gas. Hij vraagt om een manier om zijn huis te verwarmen en een manier om van A naar B te komen. Dat kan dus ook duurzaam!
Bovendien hebben consumenten lang niet dezelfde macht als Shell. Shell heeft de kennis, het geld en de lobbymacht om het verschil te maken. Het bedrijf kan dus bij uitstek zijn invloed gebruiken om de consument duurzamere keuzes te laten maken.
De rechter stelde vast dat Shell niet langer alleen volgend moet zijn, maar voorop moet gaan lopen. De rechter stelde ook vast dat iedereen een verantwoordelijkheid heeft in de klimaatcrisis: de consumenten, de overheid, bedrijven, maar ook Shell.
Zaken als deze kunnen we alleen maar voeren omdat heel veel mensen ons financieel gesteund hebben. De Klimaatzaak tegen Shell is volledig betaald door mensen zoals jij. Mensen die willen voorkomen dat de aarde verder opwarmt.
Wil je ons duurzaam steunen? Word dan lid van Milieudefensie.
Op vrijdag 31 mei nemen we de Amsterdamse Zuidas over. Hét symbool van de macht van bedrijven. Omdat grote vervuilende bedrijven blijven vervuilen. Als zij daar niet mee stoppen, loopt de klimaatcrisis volledig uit de hand. Ben jij 1 van de tienduizenden die we daar verwachten?
