Shell is niet bepaald het braafste jongetje van de klas. Door de jaren heen heeft het bedrijf veel schandalen veroorzaakt die het klimaat schaden. Het is hoog tijd dat Shell ter verantwoording wordt geroepen. We hebben de 12 grofste schandalen voor je op een rijtje gezet.
Shell is een van de grootste vervuilers ter wereld. Het bedrijf stoot 2 keer zoveel CO2 uit als heel Nederland bij elkaar. Om te voorkomen dat de aarde meer dan 1,5 graad opwarmt, zullen bedrijven als Shell moeten veranderen. Helaas gaat dat niet vanzelf. Daarom zijn we een rechtszaak gestart. In december staan we voor het eerst tegenover Shell in de rechtbank. Help jij ons het op te nemen tegen een van de machtigste bedrijven ter wereld? Word lid van Milieudefensie.
Al ruim een halve eeuw wint Shell olie in de Nigerdelta. Het bedrijf heeft er miljarden mee verdiend. De meerderheid van de bevolking in de Delta ziet van die miljarden niets terug en leeft te midden van olievervuiling en in grote armoede. Samen met 4 Nigeriaanse boeren startte Milieudefensie daarom in 2008 een rechtszaak tegen Shell. Twee van de eisers zijn inmiddels gestorven. Ruim 12 jaar na de eerste zitting is het hoger beroep bij het gerechtshof in Den Haag afgesloten. De rechter doet uitspraak op 29 januari 2021.
Shell betaalde in de jaren '90 klimaatscepticus Böttcher voor zijn diensten. Volgens Böttcher speelde CO2 geen rol in de opwarming van de aarde. Hij zette met het geld een internationaal netwerk van klimaatsceptici op en schreef op verzoek van zijn sponsoren activistische papers en artikelen. Hierdoor werd de basis voor klimaatontkenning in Nederland gelegd.
Jarenlang maakte Shell winst met gas in Groningen, maar nu er gedokt moet worden voor de schade, probeert Shell er tussenuit te knijpen. Daar lijkt het tenminste wel verdacht veel op. Sinds juni 2017 staat Shell niet langer garant voor schulden van de NAM. Volgens Shell valt het allemaal wel mee. Dat Shell de zaakjes opeens anders is gaan regelen, kort nadat de rechtbank de NAM schadeplichtig heeft gehouden, doet iets anders vermoeden.
Volgens Amnesty was Shell in de jaren '90 betrokken bij moorden, martelingen en verkrachtingen door paramilitaire organisaties in Nigeria. De top van Shell zou hiervan op de hoogte zijn geweest. Shell drong aan op militaire steun, ook nadat bekend werd dat de veiligheidstroepen demonstranten hadden gedood, gemarteld en verkracht.
Shell zegt te pas en te onpas dat het bedrijf het klimaatakkoord omarmt. Meer dan de helft van de communicatie van Shell gaat zelfs over duurzaamheid. Maar achter de schermen ziet het er anders uit. Volgens onderzoek besteedt Shell jaarlijks 22 miljoen dollar aan de lobby tegen klimaatbeleid. Van de 25 grootste bedrijven, hebben Shell, Exxon, IBM, Total en Pfizer via hun brancheorganisaties de meest negatieve impact op klimaatbeleid.
Geen enkele politieke partij had het in 2017 in de beleidsplannen staan en toch wilde het kabinet de dividendbelasting afschaffen. Dit zou vooral voordelig zijn voor buitenlandse bedrijven en zou de Nederlandse staat 1,4 miljard per jaar kosten. Dit hebben we hoofdzakelijk te danken aan Shell. De oliegigant deed in april 2017 een onomwonden oproep aan politieke partijen: “Schaf de dividendbelasting af.” Want die “werkt marktverstorend en is nadelig voor de concurrentiepositie van Nederland”. Hiervoor was overigens geen enkel bewijs. Dankzij hevige kritiek van burgers en de oppositie was de afschaffing van de dividendbelasting van de baan.
Shell zegt op zijn eigen site dat de landen waarin het opereert moeten profiteren van zijn aanwezigheid. Maar blijkbaar hoort belasting betalen in het land waar je boort daar niet bij. Shell ontving in het Verenigd Koninkrijk en in Duitsland in 2016 netto belastingteruggave in plaats van dat het in die landen belasting betaalde. Shell heeft maar liefst 45 bv's geregistreerd in Bermuda en 168 bv's in Nederland, waaronder uit Mozambique, de Filipijnen en Kazachstan. Dit is niet illegaal, maar arme landen kunnen het belastinggeld dat ze nu mislopen ontzettend goed gebruiken.
Shell vestigde zich in de jaren '70 in Moerdijk. In ruil voor de lage grondprijs van 20 gulden, beloofde Shell 20.000 banen voor ongeschoold personeel. Een welkom aanbod, want Brabant kampte in die tijd met een enorme werkeloosheid. Een spoorlijn, het uitgraven van een waterweg en een verbindingsweg gaf de regering cadeau, met daar bovenop een flinke subsidie. Van die banen kwam niets terecht, en de omliggende gemeenten kampen nu met vervuiling en stankoverlast.
Shell had vanaf 1915 een raffinaderij op Curaçao. Door de enorme vraag naar vliegtuigbenzine in de Tweede Wereldoorlog verdween de productie van zwaardere stookolie naar de achtergrond. Daardoor bleef Shell met een vloeibaar olieafvalproduct zitten, namelijk asfalt. Zonder gewetensbezwaren pompte Shell dit asfalt naar het moerassige, met mangroven begroeide deel van de Buscabaai, midden in Willemstad. Tot 1953 stroomde in totaal 2 miljoen ton afvalproducten het 'meer' in. Tot op de dag van vandaag wordt dit meer het asfaltmeer genoemd.
Shell betaalde in 2011 meer dan 1 miljard dollar voor een olieveld voor de kust van Nigeria. Een groot gedeelte verdween in de zakken van een corrupte ex-minister. Uit gelekte mails blijkt dat Shell hiervan op de hoogte was. Een aantal topmannen van Shell moet zich in Italië voor de rechter verantwoorden. Het zou voor het eerst zijn dat medewerkers van Shell hoofdelijk aansprakelijk worden gehouden.
De ex-ambassadeur van Nigeria, Robert Petri, lekte gevoelige informatie naar Shell. Hij waarschuwde het bedrijf dat de FIOD een bezoek zou brengen aan Nigeria. Hiermee koos Petri voor de belangen van Shell en niet voor de belangen van mensen of de natuur. En wat doet onze overheid? Die ontslaat Petri niet, maar geeft hem gewoon een nieuwe baan.
Uit vertrouwelijke interne documenten en Shells film 'A Climate of Concern' blijkt dat Shell al meer dan 30 jaar afweet van de gevaren van klimaatverandering. Toch blijft het bedrijf inzetten op fossiele energie en vormt het een sta-in-de-weg voor ambitieuze klimaatactie. De veranderingen in het klimaat zouden zo snel kunnen gaan dat de samenleving zich daar niet op kan aanpassen. Shell waarschuwt in de film onder meer voor klimaatvluchtelingen die huis en haard zullen verliezen door zeespiegelstijging en door catastrofale veranderingen in hun leefomgeving. In de film eindigt Shell met de oproep “nu actie ondernemen is de enige veilige verzekering die we hebben".
Daarom startten wij een rechtszaak tegen Shell. Wij willen dat een rechter Shell dwingt zijn plannen in lijn te brengen met het klimaatakkoord. Wil je ons steunen? Word lid van Milieudefensie.
Wij klagen ING aan in een baanbrekende nieuwe Klimaatzaak. Nooit eerder werd een bank in Nederland aangeklaagd omdat zijn klimaatbeleid tekortschiet. En jij kan meedoen. Sluit je aan bij deze nieuwe rechtszaak en word mede-eiser.
