Shell loog tegen Nederlandse rechter over olievervuiling Nigeria

Shell heeft tegenover de rechtbank in Den Haag niet de waarheid gesproken tijdens de rechtszaak die door Milieudefensie en vier Nigeriaanse boeren tegen het bedrijf is aangespannen wegens ernstige olielekkages in drie Nigeriaanse dorpen. Uit stukken (1) die via een Engelse rechter naar boven zijn gekomen, blijkt dat Shell heeft gelogen over de situatie in het dorp Goi.

Shell bleef tijdens de rechtszaak over lekkages uit haar pijpleiding in Goi (2) tegenover de rechter volhouden dat die buiten haar schuld plaatsvonden. De advocaat van Shell wees op voorzorgsmaatregelen die Shell getroffen zou hebben, zoals het installeren van een drukmeetsysteem. Uit documenten die Shell in een andere rechtszaak moest openbaren, blijkt nu dat er geen drukmeetsysteem was. Shell werd in 2013 mede onder verwijzing naar de bewering over het drukmeetsysteem niet verantwoordelijk gehouden voor de lekkages in Goi (3).

De nieuwe documenten werden dit jaar vrijgegeven in een Engelse procedure tegen Shell rond olielekkages in het Nigeriaanse dorp Bodo, dat niet ver van Goi ligt. In die zaak, aangespannen door advocatenbureau Leigh Day in opdracht van de Bodo-gemeenschap, gaat het om lekkages uit dezelfde Shell-pijpleiding. Zowel in Bodo als Goi zijn boeren en vissers door de vervuiling van grond en visvijvers al jaren brodeloos.

Channa Samkalden, advocaat van Milieudefensie en de Nigeriaanse boeren, vroeg de stukken op bij de Engelse rechtbank: “Ik kan op basis hiervan concluderen dat de informatie die Shell in onze zaak over het drukmeetsysteem verstrekte aan de rechtbank in Den Haag feitelijk onjuist is. Ook blijkt uit deze stukken dat Shell andere belangrijke informatie verzwegen heeft.”

Goed onderhoud
Een drukmeetsysteem is namelijk slechts een van de maatregelen die Shell zei genomen te hebben. Om lekkages daadwerkelijk te voorkomen zijn meer voorzorgsmaatregelen vereist, zoals goed onderhoud. Shell heeft altijd gezegd dat haar ook in dat opzicht niets te verwijten viel, maar uit de Engelse documenten blijkt anders. Shell werd al in 2002 door een commissie van Shell Nigeria en Shell Global Solutions gewaarschuwd over de pijpleiding door Goi en Bodo: die had zijn levensduur overschreden en moest vervangen worden wegens ‘major risk and hazard’. Shell verzuimde dit en pleegde verder geen onderhoud. Anders dan Shell ten overstaan van de Nederlandse rechtbank beweerde hield ze nagenoeg geen toezicht op de pijpleiding. Wel bleef het bedrijf gewoon olie door de verroeste leiding pompen. In de jaren daarna ontstonden diverse lekkages in Goi, waarbij duizenden liters olie het milieu in lekten.

Geert Ritsema, campagneleider Energie en Grondstoffen bij Milieudefensie: “Shell overtreft telkens onze stoutste verwachtingen. Dat het bedrijf het Nigeriaanse rechtssysteem aan haar laars lapt en vonnissen daar botweg negeert of de uitvoering eindeloos traineert, wisten we al. Dat Shell ook weinig ontzag lijkt te hebben voor het Nederlandse rechtssysteem verbaast ons.”

Hoger beroep in 2015
De advocaat van Milieudefensie heeft een deel van de stukken die via de Engelse rechter naar boven zijn gekomen inmiddels ter beschikking gesteld aan het Gerechtshof in Den Haag. Dat houdt op 12 maart volgend jaar haar eerste zitting in het hoger beroep dat Milieudefensie en de Nigeriaanse boeren hebben aangespannen tegen het vonnis van de Haagse rechter uit 2013. (4)

Amnesty International bracht afgelopen week al leugens van Shell in de Engelse Bodo-zaak boven water. Daarin deed Shell herhaaldelijk en bewust onjuiste beweringen over de omvang en impact van twee grote olielekkages. De hoeveelheid gelekte olie en de schade werden bewust onderschat in een poging om schadevergoedingen aan de bevolking minimaal te houden (5).

Geert Ritsema: “Het net rond Shell begint zich te sluiten. Het beeld dat het bedrijf graag van zichzelf schetst, van slachtoffer in plaats van dader , brokkelt daarbij steeds verder af.”

Noten

(1) te verkrijgen via Milieudefensie
(2) Het verhaal van Chief Eric Dooh uit Goi
(3) Gerechtelijk vonnis rechtszaak Shell-Milieudefensie 2013
(4) Milieudefensie en Nigeriaanse eisers in hoger beroep tegen Shell