Hoe het klimaat een belangrijke plek kreeg in de OESO-richtlijnen

Voor het eerst staan er in de OESO-richtlijnen voor bedrijven ook duidelijke regels over het klimaat. Milieudefensie heeft er hard aan gewerkt om dit voor elkaar te krijgen. De richtlijnen kunnen invloed hebben op internationale wetten.

Stel je voor dat alle bedrijven hun best zouden doen om geen schade te veroorzaken aan mensen en het milieu. Dan zou het een stuk beter gaan met onze oceanen en bossen, met mensenrechten en het klimaat. 

Zover zijn we helaas nog niet. Maar er worden wel stappen gezet. In dit artikel vertellen we je over zo’n belangrijke stap: de nieuwe OESO-richtlijnen voor bedrijven. 

Wat zijn de OESO-richtlijnen, en hoe belangrijk zijn ze? 

De OESO-richtlijnen zijn internationale regels voor bedrijven. Er staat in wat bedrijven horen te doen om schade aan het milieu en aan mensen te voorkomen. 

De richtlijnen zijn niet zo sterk als een echte wet, het zijn vrijwillige afspraken. Maar toch hebben ze zeker invloed. Omdat rechters ze kunnen gebruiken. En ook omdat sommige delen ervan worden overgenomen in internationale wetten.  
 
De internationale richtlijnen worden gemaakt door de OESO, de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling. Dat doet de OESO niet alleen. Maatschappelijke organisaties zoals Milieudefensie kunnen vertellen wat volgens hen belangrijk is. Dat is een lang en ingewikkeld proces. 

Grote bijdrage 

Sinds kort is er een nieuwe versie van de richtlijnen. Voor het eerst wordt het klimaat hierin duidelijk genoemd. 

Dat ging niet vanzelf: Milieudefensie heeft hier een grote bijdrage aan geleverd. Dat deden we door de OESO duidelijk te vertellen wat er volgens ons in de richtlijnen moet staan en waarom. Lees verder, dan vertellen we je over de belangrijkste verbeteringen van de nieuwe OESO-richtlijnen. 

1. Bedrijven moeten hun effect op het klimaat onderzoeken 

In de vorige versie van de OESO-richtlijnen ging het wel over het effect van bedrijven op het milieu. Maar het klimaat werd niet letterlijk genoemd. 

In de nieuwe versie gebeurt dat wél. Er staat dat bedrijven in kaart moeten brengen welk effect ze hebben op het klimaat. Dat geldt voor hun hele waardeketen. Ende directe én indirecte uitstoot van CO2. Dit noemen we ook wel scope 1, 2 en 3.  

Wat is een waardeketen?
 
Een waardeketen bestaat uit alle activiteiten die nodig zijn om een product te maken en te zorgen dat het bij de klant terechtkomt. Van het winnen van grondstoffen tot de distributie en het gebruik van het product door de consument. Plus alle geldstromen die daarbij komen kijken. In elke stap van het proces wordt waarde toegevoegd.

2. Verwijzing naar het klimaatakkoord van Parijs

In de nieuwe OESO-richtlijnen staat ook dat bedrijven rekening moeten houden met de wetenschap en met internationale afspraken. Een belangrijk voorbeeld van zo’n internationale afspraak is het klimaatakkoord van Parijs.  

Het is goed nieuws dat de OESO-richtlijnen verwijzen naar het klimaatakkoord van Parijs. Want dat kan grote gevolgen hebben. Rechters kunnen de OESO-richtlijnen namelijk gebruiken om te beoordelen of een bedrijf goed of slecht heeft gehandeld. Dat gebeurde bijvoorbeeld in onze rechtszaak tegen Shell, die we wonnen. Dat de rechter Shell ongelijk gaf, was dus mede te danken aan de OESO-richtlijnen. 

3. Een eerlijke transitie 

Mede dankzij Milieudefensie is er nog een derde verbetering van de OESO-richtlijnen. In de richtlijnen staat nu dat de overstap van olie en gas naar schonere vormen van energie op een eerlijke manier moet gebeuren. Met andere woorden: bedrijven zijn verantwoordelijk voor een eerlijke energietransitie. 

Het is heel belangrijk dat nieuwe oplossingen voor energie niet alleen weinig uitstoten. Maar ook gemaakt worden met respect voor mensenrechten en het milieu. Denk bijvoorbeeld aan het delven van metalen als lithium en nikkel uit mijnen voor de accu’s van elektrische auto’s. Dit gebeurt bijvoorbeeld in Indonesië, China en Argentinië. Het winnen van zulke materialen moet op een verantwoordelijke manier gebeuren.

Niet perfect 

We zijn positief over de nieuwe versie van de OESO-richtlijnen, er staan belangrijke verbeteringen in. Toch kan het altijd beter. De richtlijnen zijn nog lang niet perfect. Er staat bijvoorbeeld geen definitie in van een eerlijke energietransitie. Dat zou wel goed zijn, want dan weet je precies wat je van bedrijven kunt vragen. En er wordt niets gezegd over investeringen in olie en gas. 

We zijn blij met deze successen, maar er is nog veel werk te doen. Milieudefensie blijft strijden voor betere en strengere regels voor bedrijven. Daar kan je op rekenen.

Meer successen

Onze bijdrage aan de OESO-richtlijnen valt onder het werk van de Green Livelihood Alliance (GLA). Milieudefensie is onderdeel van deze internationale samenwerking. Samen met onze partners beschermen we tropische bossen en de mensen die daarvan afhankelijk zijn. Benieuwd naar meer successen van GLA?

> Bekijk het overzicht van de successen in Ghana, Togo, Kameroen, Liberia en Indonesië.

Foto bovenin: Mijnwerkers in Bolivia. © Pedro Henrique Santos, Unsplash. 

Word mede-eiser in onze Klimaatzaak tegen ING

Wij klagen ING aan in een baanbrekende nieuwe Klimaatzaak. Nooit eerder werd een bank in Nederland aangeklaagd omdat zijn klimaatbeleid tekortschiet. En jij kan meedoen. Sluit je aan bij deze nieuwe rechtszaak en word mede-eiser.

Loading...