AMSTERDAM/LAGOS/DEN HAAG, VRIJDAG 29 JANUARI 2021 - ‘Is Shell verantwoordelijk voor de olievervuiling uit haar pijpleidingen en putten in Nigeria?’ Na 13 jaar juridisch getouwtrek doet het gerechtshof in Den Haag daarover vrijdagochtend uitspraak. De zaak tegen moederbedrijf Royal Dutch Shell (RDS) en Shell Petroleum Development Company Nigeria (SPDC) is in 2008 aangespannen door Milieudefensie en vier Nigeriaanse boeren. De zaak is uniek, omdat een Nederlands bedrijf voor het eerst samen met zijn buitenlandse dochteronderneming aansprakelijk is gesteld voor het schenden van zijn zorgplicht in het buitenland.
Milieudefensie en de Nigeriaanse eisers vinden Shell en SPDC afzonderlijk verantwoordelijk voor de olielekkages en het niet opruimen van de verontreiniging. De rechter moet beoordelen of Shell de Nigeriaanse eisers een financiële genoegdoening moet geven. Ook is de rechter gevraagd om Shell op te dragen de vervuiling op te ruimen en verdere lekkages te voorkomen.
Donald Pols van Milieudefensie (Friends of the Earth Nederland) kijkt met spanning naar de uitspraak: "Na bijna 13 jaar horen we of de Nigerianen eindelijk gerechtigheid krijgen of dat het Shell is gelukt zich geheel te onttrekken aan zijn verantwoordelijkheid voor de vervuiling. Voor de bewoners van de Nigerdelta is het belangrijk dat hun land wordt schoongemaakt en hun gemiste oogsten en inkomsten gecompenseerd worden door degene die schuldig is: Shell. Een overwinning zou het begin van een nieuw tijdperk inluiden waarin grote multinationals zoals Shell niet meer wetteloos hun gang kunnen gaan maar verantwoording dragen voor hun hele bedrijfsvoering, ook internationaal.”
Chima Williams van Friends of the Earth Nigeria (Environmental Rights Action): “De beslissing vandaag zal bepalen of multinationals snel en doeltreffend zullen moeten gaan reageren als ze klachten over milieuverontreiniging krijgen uit een land waar ze te gast zijn. Deze zaak heeft zo lang geduurd dat er inmiddels twee eisers zijn overleden. Terwijl de problemen die de immense olievervuiling uit Shells leidingen heeft veroorzaakt na 13 jaar nog altijd niet zijn opgelost. Het doet pijn dat dat kan. Het gerechtshof heeft vandaag de kans een nieuwe standaard neer te zetten die burgers de hoop geeft dat er altijd een dag des oordeels is ongeacht de macht van een bedrijf.”
Channa Samkalden, de advocaat van de Nigeriaanse boeren en Milieudefensie: “Wat we in al die jaren procederen in ieder geval al bereikt hebben is dat Nederlandse bedrijven hier verantwoording moeten afleggen over hun gedrag in het buitenland. Dat dit Milieudefensie en de Nigeriaanse mede-eisers is gelukt, is op zich al baanbrekend. Het is nu afwachten hoe de rechter oordeelt over de aansprakelijkheid van zowel het moederbedrijf Shell (RDS) als de dochter in Nigeria (SPDC)."
Als de rechter stelt dat Shell aansprakelijk is voor de milieuvervuiling in Nigeria heeft dat mogelijk verstrekkende gevolgen voor het Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen-beleid van Nederlandse multinationals. Wel laat de lange juridische procedure volgens Milieudefensie zien dat er wereldwijd behoefte is aan betere en helderdere wet- en regelgeving voor multinationals. De Nigeriazaak heeft laten zien dat er bij milieuvervuiling door een groot bedrijf als Shell met twee maten wordt gemeten: in Nederland zouden zulke olielekkages nooit geaccepteerd worden. In de ogen van Milieudefensie en haar internationale zusterorganisaties is het daarom hoog tijd voor een bindend VN-verdrag voor bedrijfsleven en mensenrechten. Ook de Europese Commissie is met zo’n wet bezig. Burgers kunnen invloed uitoefenen op de inhoud ervan. Via een online consultatie kunnen ze bijdragen aan de totstandkoming van een ambitieuze wet.
DE UITSPRAAK
De uitspraak is live te volgen via https://milieudefensie.nl/livestream
Shells sporen in de gelekte olie van Nigeria
https://milieudefensie.nl/actueel/shells_sporen_in_de_gelekte_olie_van_nigeria.pdf
No Clean Up No Justice
https://milieudefensie.nl/actueel/no-clean-up-no-justice-1506-1.pdf
Friends of the Earth International toolkit for a binding UN treaty on transnational corporations and human rights: https://www.foei.org/un-treaty-tncs-human-rights
EU due diligence tool for citizens to call upon the European Commission
https://www.enforcinghumanrights-duediligence.eu/nl
Foto: Milieudefensie/Hilde Brontsema
Terwijl de klimaatcrisis steeds zichtbaarder wordt, laten politici en grote vervuilers het afweten. In je eentje los je dat niet op. Dankzij onze leden lukt dat wel. We hebben invloed en krijgen veel voor elkaar. Met meer leden kunnen we meer doen. Doe je mee?
