Bedrijven moeten binnenkort klimaatplannen opstellen en uitvoeren, die voldoen aan het Klimaatakkoord van Parijs. Daarin is afgesproken dat de aarde maximaal 1,5 graad mag opwarmen. Het is voor het eerst dat bedrijven zo’n bindende verplichting krijgen.
Het Europees parlement wil dat er een richtlijn komt die bedrijven verplicht om risico’s in kaart te brengen in hun hele waardeketen. En om schade aan klimaat en milieu, en schendingen van mensenrechten te voorkomen. De verplichte klimaatplannen maken daar deel van uit.
Milieudefensie heeft in 2022 30 grote vervuilers om hun klimaatplannen gevraagd. Daarom zijn wij blij met deze verplichting. De tijd dat grote bedrijven voor hun verantwoordelijkheid konden weglopen, lijkt ten einde te komen.
De regels zijn overigens nog niet definitief. En lang niet alle onderdelen van de richtlijn zijn zo goed als de verplichte klimaatplannen. Lees verder, dan vertellen we je er meer over.
Wat is een richtlijn en hoe komt deze tot stand?
De Europese Unie werkt aan een zogenaamde CSDD-richtlijn. Dat staat voor Corporate Sustainability Due Diligence, oftewel: ‘gepaste zorgvuldigheid’ van bedrijven om op een duurzame manier te werken.
Een Europese richtlijn is bindend voor de lidstaten van de Europese Unie. Dat betekent dat alle landen hun nationale wetten waar nodig moeten aanpassen, om het doel van de richtlijn te kunnen halen.
De Europese Commissie kwam begin 2022 met een voorstel voor de richtlijn. De Raad van Ministers, die de regeringen van alle lidstaten vertegenwoordigt, nam er eerder al een positie over in. En onlangs kwam het Europees Parlement met een eigen versie die werd goedgekeurd.
Nu moet er nog een zogenaamde triloog plaatsvinden: onderhandelingen tussen leden van de Raad van Ministers, het Parlement en de Commissie. In deze fase zijn aanpassingen nog mogelijk.
In de richtlijn komt ook te staan dat bonussen van topmanagers van grote bedrijven afhankelijk worden van het succes van hun klimaataanpak. Verder heeft het Europees Parlement de voorwaarden voor de klimaatplannen aangescherpt. Zo wil het parlement dat bedrijven hun uitstoot in 2030 met 55 procent verlagen (ten opzichte van 1990). Dit is in lijn met de Europese Klimaatwet.
Positief is ook dat het aangenomen voorstel van het Europees Parlement iets meer in lijn is met de OESO-richtlijnen. Daarin staat hoe grote internationale bedrijven verantwoord moeten ondernemen. In eerdere voorstellen van de Europese Commissie en de Raad van Ministers was dat niet zo. Hierdoor kan de richtlijn veel beter misstanden in ketens voorkomen. Dat geldt bijvoorbeeld voor grove misstanden zoals de milieuvervuiling en mensenrechtenschendingen rondom de oliewinning van Shell in Nigeria.
Nog een positief punt: de kennis en inbreng van bijvoorbeeld maatschappelijke organisaties en vakbonden wordt versterkt. Dat stond niet in het voorstel van de Europese Commissie.
Helaas koos het Europees Parlement op een aantal terreinen voor regels die afwijken van de OESO-richtlijnen:
Wij vinden het heel belangrijk dat ook banken en verzekeraars volledig onder de richtlijn gaan vallen. En dat ook het voorkomen en de aanpak van klimaatschade verder wordt aangescherpt. Daar zullen we ons achter de schermen de komende maanden hard voor inzetten.
Het is mooi dat bedrijven straks verplicht een klimaatplan moeten maken. Maar of die plannen goed genoeg zijn om gevaarlijke klimaatverandering te stoppen is de vraag. De 30 grote vervuilers die wij om hun plannen vroegen, doen het bijna allemaal slecht. Daarom bereiden wij een nieuwe rechtszaak voor. Help jij ons om na Shell weer van een grote vervuilers te winnen?
Foto bovenin: Man op fiets, met op de achtergrond het affakkelen van aardgas door Shell Nigeria. ©Alison Dilworth.
Terwijl de klimaatcrisis steeds zichtbaarder wordt, laten politici en grote vervuilers het afweten. In je eentje los je dat niet op. Dankzij onze leden lukt dat wel. We hebben invloed en krijgen veel voor elkaar. Met meer leden kunnen we meer doen. Doe je mee?
