De Europese Unie heeft een akkoord bereikt over afzwakking van de anti-wegkijkwet: grote, vervuilende bedrijven zijn niet langer verplicht om klimaatplannen te maken waarmee ze hun uitstoot, in lijn met het klimaatakkoord van Parijs, voor 2030 halveren. Een grote tegenslag voor iedereen die zich inzet voor een eerlijke en leefbare samenleving.
Tot het voorjaar van 2024 konden bedrijven zelf kiezen of ze wel of niet aan maatschappelijk verantwoord ondernemen deden. De Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD) die de Europese Unie 24 mei 2004 invoerde, veranderde dat. De anti-wegkijkwet, zoals deze richtlijn ook wel wordt genoemd, verplicht bedrijven ervoor te zorgen dat zij geen schade (meer) aanrichten aan mensenrechten, milieu en klimaat.
Een grote mijlpaal voor iedereen die zich zorgen maakt over het gebrek aan klimaatrechtvaardigheid. Want grote, vervuilende bedrijven verduurzamen niet uit zichzelf. Hun uitstoot is de afgelopen jaren juist toegenomen. Ook schenden ze mensenrechten. Denk aan onleefbare lonen, landroof en ontbossing, waardoor inheemse mensen hun bestaansbronnen verliezen.
De anti-wegkijkwet was nog maar net aangenomen, toen na de Europese verkiezingen bedrijven zoals Exxon Mobil en olieproducerende landen zoals Qatar en de Verenigde Staten, begonnen te ijveren voor ‘vereenvoudiging’. Onder het zogenoemde “Omnibuspakket” is vooral de anti-wegkijkwet volledig uitgekleed door de Europese Commissie, de Raad en het Europees Parlement.
Milieudefensie vindt dit een historische blunder; middenin de klimaatcrisis kunnen we ambitieus klimaatbeleid van bedrijven niet langer uitstellen. De Europese Unie laat zich gijzelen door de grootste vervuilers die hun oude verdienmodel beschermen. De gevolgen? Bedrijven verergeren de klimaatcrisis, terwijl gewone mensen opdraaien voor de gevolgen. Dat is niet eerlijk.
De klimaatverplichtingen in de anti-wegkijkwet waren mede gebaseerd op de uitspraak van de rechter in de Klimaatzaak van Milieudefensie tegen Shell: grote bedrijven zoals Shell moeten zich houden aan het klimaatakkoord van Parijs. Want bescherming tegen klimaatverandering is een mensenrecht!
De Nederlandse rechter bepaalde dat bedrijven zoals Shell hun uitstoot moeten terugdringen. Op 23 juli 2025 heeft ook het Internationaal Gerechtshof bevestigd dat landen alles moeten doen wat mogelijk is om klimaatverandering te stoppen. Dit oordeel van rechters is belangrijk in de strijd voor een leefbare aarde.
Wel of geen klimaatbepalingen in de Europese anti-wegkijkwet, het recht op een leefbare aarde is niet veranderd. Milieudefensie blijft grote, vervuilende bedrijven aan het klimaatakkoord van Parijs houden. Grote vervuilers zijn sterk, maar met z’n allen zijn wij sterker.
Meer lezen over de lobby van fossiele bedrijven die klimaatrechtvaardige Europese wetgeving tegenhoudt? Check dan dit rapport van SOMO.
Wat ING met jouw geld doet is onzichtbaar, maar niet bepaald onschuldig. Terwijl jij probeert te sparen voor je toekomst, financiert ING bedrijven die diezelfde toekomst in gevaar brengen: van nieuw olie en gas tot mensenrechtenschendingen. Daarom zeggen we samen: "Niet Met Mijn Geld". Doe je mee?
