Amsterdam, 28 januari 2020 – Krijgen Canadese bedrijven straks compensatie als de gaswinning in de Waddenzee wordt stopgezet, of als winstuitkeringen uit kinderopvang worden beperkt? Als CETA, het nieuwe handelsverdrag tussen Canada en de Europese Unie, wordt goedgekeurd, krijgen Canadese investeerders in Nederland een machtig middel in handen om de Nederlandse overheid voor miljarden aan te klagen. Volgens een inventarisatie van SOMO en Milieudefensie zijn er nu 400 Canadese investeerders actief in Nederland. De Tweede Kamercommissie spreekt woensdag over handelsverdragen en naar verwachting wordt CETA begin februari plenair besproken.
De Nederlandse kinderopvang wordt betaald met belastinggeld en ouderbijdragen en is interessant voor buitenlandse beleggers. De Canadese private equity-maatschappij Onex is bijvoorbeeld eigenaar van Partou en Smallsteps. Partou en Smallsteps zorgen voor de opvang van minstens 60.000 kinderen verspreid over Nederland: van Amsterdam tot Delfzijl.
De Nederlandse kinderopvang wordt betaald met belastinggeld en ouderbijdragen en is interessant voor buitenlandse beleggers. De Canadese private equity-maatschappij Onex is bijvoorbeeld eigenaar van Partou en Smallsteps. Partou en Smallsteps zorgen voor de opvang van minstens 60.000 kinderen in het hele land: van Amsterdam tot Delfzijl.
Dat beleggers winst maken over de rug van ouders en belastingbetalers is omstreden. De PvdA, GroenLinks en SP hebben een initiatiefwet aangekondigd om winstuitkeringen in de kinderopvang aan banden te leggen. Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang steunt dat initiatief en stelt: “Hoe kan het dat een zwaar publiek-gefinancierde sector als de kinderopvang haar winsten mag uitkeren aan (buitenlandse) investeringsmaatschappijen en aandeelhouders? De kinderopvang is beter af zonder private equity-fondsen.” Maar juist het aan banden leggen van winstuitkeringen in de kinderopvang zou via het CETA-verdrag kunnen leiden tot een schadeclaim.
Uit het onderzoek van SOMO en Milieudefensie blijkt dat de Canadese vastgoedbeleggers Brookfield en Capreit samen duizenden woningen hebben in veel grote Nederlandse steden. De woningen in grote steden zijn daar schaars en duur. "Beleggers kopen bestaande woningen op in de grote steden en in studentensteden. Dat drijft de prijs van koopwoningen op, maar een deel van die beleggers zal de huurprijzen ook verhogen om zo het meeste uit hun investering te halen", zegt Manuel Aalbers, hoogleraar van de Katholieke Universiteit Leuven. Tegenmaatregelen zoals het reguleren van vrije sector-huren of een woonplicht voor kopers zouden de vastgoedbeleggers kunnen aanvoeren als een schending van de privileges die ze met CETA krijgen.
Ook het Canadese gasbedrijf Vermilion kan dreigen met claims tegen de overheid als deze besluit eerder te stoppen met gaswinning uit tientallen kleine gasvelden in Nederland. Eerder bleek uit onderzoek van SOMO en Milieudefensie al dat ruim 5000 multinationals uit de Verenigde Staten door CETA via een U-bocht constructie via Canada in Nederland miljardenclaims kunnen indienen.
“Niemand kan garanderen dat dit niet gebeurt”, zegt Freek Bersch van Milieudefensie. “Bedrijven als Vermilion, maar ook het Amerikaanse ExonnMobil of Chevron, zullen er niet voor terugdeinzen om enorme schadeclaims in te dienen of daarmee te dreigen. Dat hebben ze al gedaan in Frankrijk, Canada en Ecuador.”
De beweging tegen handelsverdrag CETA en voor eerlijke en duurzame handel wordt steeds breder. Onlangs hebben ook boerenorganisaties waaronder Agractie Nederland zich aangesloten bij de beweging die CETA achterhaald vindt en kiest voor eerlijke en duurzame handel. Ook de FNV, de Consumentenbond en wetenschappers zijn kritisch. In veel landen buiten Europa en Canada wordt met argusogen naar het verdrag gekeken. Daar wordt gevreesd dat CETA als blauwdruk wordt gebruikt om Europese multinationals ook in ontwikkelingslanden meer macht te geven.
Blijf op de hoogte en volg campagneleider Freek Bersch op twitter
Wij klagen ING aan in een baanbrekende nieuwe Klimaatzaak. Nooit eerder werd een bank in Nederland aangeklaagd omdat zijn klimaatbeleid tekortschiet. En jij kan meedoen. Sluit je aan bij deze nieuwe rechtszaak en word mede-eiser.
