Laat niet alleen Shell, maar álle Nederlandse vervuilende bedrijven meehelpen om gevaarlijke klimaatverandering te stoppen. Een klimaatplicht in de nieuwe IMVO-wet kan daarvoor zorgen. Klimaatplicht? IMVO-wet? Hier leggen we uit wat dat allemaal inhoudt en waarom het zo belangrijk is.
Het doel van deze campagne is om een klimaatplicht in de IMVO-wet te krijgen. Die Nederlandse vervuilende bedrijven wettelijk verplicht wereldwijd gevaarlijke klimaatverandering tegen te gaan. We roepen de overheid op om een ‘klimaatplicht’ voor grote vervuilers in te voeren. Zodat ze actief bijdragen aan de oplossing van de klimaatcrisis.
Er zijn allerlei richtlijnen voor bedrijven, afspraken tussen bedrijven en tussen bedrijven en politiek, maar die zijn niet bindend. Het zijn ambities, intenties, richtlijnen, maar geen harde wetten. Het is nodig dat er een wet komt die bedrijven verplicht om internationaal maatschappelijk verantwoord te ondernemen.
Het is belangrijk dat in de IMVO-wet een klimaatplicht komt die bedrijven hun uitstoot in lijn laat brengen met het Klimaatakkoord van Parijs. Dat geldt voor de hele internationale keten. Dus ook de uitstoot van dochterbedrijven, leveranciers, afnemers en eindgebruikers. Dit is dezelfde eis als in de uitspraak van de rechter in de Shell Klimaatzaak van mei 2021.
Laat niet alleen Shell, maar alle Nederlandse vervuilende bedrijven zich aan het Klimaatakkoord van Parijs houden. En dus binnen de grens van 1,5 graad opwarming blijven. Daarvoor is een wet nodig met een ‘klimaatplicht’ die ervoor zorgt dat alle activiteiten van deze bedrijven Parijsproof zijn. Want alleen door grote vervuilers wettelijk te verplichten om hun wereldwijde CO2-uitstoot drastisch te verminderen, stoppen we gevaarlijke klimaatverandering.
Wetenschappers zeggen dat we nog 9 jaar hebben om gevaarlijke klimaatverandering te stoppen. De tijd van loze beloftes en boterzachte richtlijnen is voorbij. We zitten in tijdnood. Nú is het moment om mee te werken aan het Klimaatakkoord van Parijs. Daarom is deze wet noodzakelijk.
Nederlandse bedrijven zijn betrokken bij milieuvervuiling, klimaatschade, uitbuiting van werknemers, landroof en moderne slavernij in het buitenland. En daar komen ze vaak ongestraft mee weg. Dit gebeurt bijvoorbeeld via dochterondernemingen, investeringen in andere bedrijven of via dienstverlening. Bedrijven zouden uit zichzelf moeten stoppen met deze activiteiten. Maar helaas zien we nog steeds weinig verandering. Daarom is een IMVO-wet met een klimaatplicht nodig.
De wet vraagt om een plan van alle Nederlandse bedrijven, waarin ze laten zien hoe zij al hun productiebedrijven, dochterondernemingen en diensten in lijn brengen met het Klimaatakkoord van Parijs. Dat betekent klimaatneutraal in 2050, met een tussendoel in 2030. Door onze Klimaatzaak geldt dit al voor Shell. Een klimaatplicht in de IMVO-wet zou álle bedrijven hiertoe verplichten. Dit zijn onze eisen:
Het is niet of-of, maar en-en. De klimaatcrisis vraagt nu alle hens aan dek. Europa kijkt naar de lidstaten; hoe zij zulke wetten regelen. In Frankrijk en Duitsland is al een IMVO-wet, Nederland kan niet achterblijven.
Het is nu zo dat een bedrijf alleen verantwoordelijk is voor gedrag binnen de landsgrenzen. Dus als Shell olie zou lekken in Nederland krijgt het te maken met het Nederlandse recht. Gebeurt dit elders op de wereld, dan krijgt een bedrijf te maken met het rechtssysteem daar. Het is vreemd dat de producten die wij hier kunnen kopen, gemaakt worden in het buitenland onder omstandigheden die wij zelf in Nederland niet accepteren. Daarom is het belangrijk dat bedrijven zelf aantonen dat zij hun producten op een verantwoorde manier produceren. Ook in het buitenland.
Keurmerken zijn vrijwillig en niet juridisch bindend. Dat betekent dat als bedrijven het keurmerk niet (goed) naleven, ze geen verantwoording hoeven af te leggen. Ook zijn er vrijwillige standaarden voor verantwoord ondernemen zoals de OESO-richtlijnen. Dat zijn richtlijnen voor internationale bedrijven over hoe ze zich minstens moeten gedragen op het gebied van mensenrechten en milieu. Slechts 35% van de Nederlandse bedrijven houdt zich daaraan, want er worden geen boetes of straffen opgelegd. De IMVO-wet zet deze standaarden om in een wet.
Het is ontzettend makkelijk voor bedrijven om zich overal op de wereld te vestigen. Omdat de grondstoffen vooral in andere landen aanwezig zijn of omdat de productiekosten een stuk lager zijn, vestigen bedrijven zich daar graag. Het probleem is dat in die landen de overheid vaak zwak is en weinig middelen heeft om bedrijven te controleren en verantwoordelijk te houden.
Dat hebben we bijvoorbeeld gezien met Shell in Nigeria, waar het bedrijf onbestraft grote milieuschade aan kon richten. Pas na een jarenlange rechtszaak van Milieudefensie en 4 Nigeriaanse boeren heeft de Nederlandse rechter uiteindelijk Shell hiervoor gestraft. Met een IMVO-wet kan dit beter worden afgedwongen. En met een klimaatplicht worden bedrijven ook meteen verantwoordelijk gehouden voor hun klimaatschade.
Om een gelijk speelveld te krijgen voor bedrijven is deze IMVO-wet juist goed en eerlijk. Steeds meer landen voeren dit soort wetten in en eisen dat bedrijven meedoen om gevaarlijke klimaatverandering te stoppen. Zo staat IMVO-wetgeving ook op de Europese agenda.
De IMVO-wet vraagt grote bedrijven om actief aan te tonen dat ze het klimaat, milieu en mensenrechten respecteren. De bewijslast ligt dus bij hen. Het is de bedoeling dat het bedrijf:
Deze wet geldt voor alle bedrijven die producten in Nederland verkopen of die een activiteit in Nederland verrichten. Dus die bedrijven zouden dan in Nederland niets meer kunnen verkopen. Daarom is het ook goed dat zo’n wet voor heel Europa gaat gelden en het liefst zelfs voor de hele wereld. Dit kan met een VN-verdrag dat al sinds 2014 in de maak is.
