Jouw stem doet ertoe op 22 november. Maar welke partij past het beste bij jouw idealen? Hoe denken ze over grote problemen zoals de klimaatcrisis? En komen ze met ideeën waar jij in gelooft? Lastig? Met deze 4 stappen maak je straks een weloverwogen keuze.
De meest gebruikte manier is natuurlijk een stemwijzer of kieswijzer. 2 van de meest gebruikte zijn de StemWijzer van ProDemos en het Kieskompas.
In stemwijzers kan je gemakkelijk zien hoe partijen over verschillende onderwerpen denken. Lees bij onderwerpen die jij belangrijk vindt ook de toelichtingen van partijen bij hun antwoorden. 2 partijen kunnen bij dezelfde stelling “eens” invullen, maar daar vervolgens iets totaal anders mee bedoelen. Of verschillende ideeën hebben over hoe ze het probleem willen aanpakken.
In de StemWijzer geven veel partijen bijvoorbeeld aan dat ze de belasting op vliegreizen willen verhogen. Sommige partijen geven een toelichting. CDA, Volt en NSC zeggen bijvoorbeeld dat ze de belasting hoger willen maken naarmate een vlucht langer duurt. De Partij voor de Dieren heeft het juist over een belasting die hoger wordt als je vaker vliegt. Zo krijg je een beeld van hoe partijen een probleem willen oplossen. Als je wil stemmen voor het meest effectieve en meest rechtvaardige klimaatbeleid, kan je dit meenemen in je afweging.
💡 Tip: Vind jij politiek best moeilijk? Of ken je iemand die dat vindt? Dan kun je het Kieskompas ook invullen met behulp van Steffie. Dan worden moeilijke woorden en onderwerpen op een makkelijkere manier uitgelegd. Ook jouw stem telt! Je kunt het Kieskompas met Steffie vinden op kieskompas.steffie.nl
Een stemwijzer geeft een goed beeld van welke politieke partijen bij jou passen, maar het zegt niet alles. Zeker als het gaat om een probleem dat zo groot is als de klimaatcrisis, zijn er enorm veel onderwerpen om te bespreken. Die passen niet allemaal in één algemene kieswijzer. Daarom kan het nuttig zijn om meerdere kieswijzers te bekijken.
Er zijn veel kieswijzers en stemhulpen beschikbaar over specifieke onderwerpen. Op het gebied van klimaat, natuur en duurzaamheid zijn er bijvoorbeeld de Duurzame Kieswijzer van ASN Bank en de natuurscores van Stem Voor De Natuur. Deze geven meer inzicht in hoe partijen over de klimaatcrisis denken en wat ze eraan willen doen.
Voor meer informatie over rechtvaardigheid en gelijkwaardigheid kun je terecht bij de Mensenrechtenwijzer van Amnesty International, het Gendergelijkheid Stemadvies van WOMEN Inc. en de LHBTQIA+ stemwijzer Rainbowvote.NU van het COC. Doorloop er een paar en kijk wat partijen zeggen over de punten die jij belangrijk vindt.
Je weet nu waarschijnlijk beter welke partijen bij jou zouden kunnen passen. Twijfel je nog tussen een paar partijen? Dan kan het helpen om hun verkiezingsprogramma's erbij te pakken. Alle partijen hebben die op hun website gepubliceerd. Toegegeven, veel partijprogramma's zijn 100 of zelfs 200 kantjes lang, dus die helemaal lezen is misschien wat veel. Maar het kan wel helpen om in de programma's de onderwerpen te checken die voor jou het belangrijkste zijn.
Voor het klimaat zijn de plannen van partijen enorm belangrijk. Wat voor doelen stelt jouw partij bijvoorbeeld over het terugdringen van de CO2-uitstoot? Wil jouw partij fossiele subsidies afbouwen? Hoe wil jouw partij de stikstofcrisis aanpakken? Wat willen partijen met Schiphol, en met Lelystad Airport? Wat willen ze met Tata Steel? Hoe denkt jouw partij over de voedselvoorziening? Hebben ze ook aandacht voor rechtvaardigheid voor mensen in het mondiale Zuiden?
Zoek jouw belangrijkste onderwerpen op in de programma's en leg de plannen van de partijen die je overweegt naast elkaar. Zo krijg je een beter beeld van welke partijen zich serieus willen inzetten om de klimaatcrisis tegen te gaan. En van welke partij de plannen het beste passen bij jouw ideeën.
Programma's en stemwijzers zijn nuttig om een beeld te krijgen van hoe een partij denkt, maar dat is natuurlijk iets anders dan het echt doen. Partijen moeten het na de verkiezingen in de Tweede Kamer gaan waarmaken. Wil je zeker weten dat een politieke partij in de Kamer ook doet wat je verwacht? Dan kun je een stem-checker gebruiken. Dit zijn een soort stemwijzers waarin geen standpunten, maar echte stemuitslagen over moties en wetsvoorstellen worden gebruikt.
Twee handige tools hiervoor zijn de StemmenTracker en Check je Stem. In de StemmenTracker zijn moties opgenomen over de stikstofregels, CO2-belasting voor grote bedrijven, Lelystad Airport, belasting voor vrachtwagens, warmtepompen en gaswinning in Groningen. Een perfect kijkje in de politieke klimaat-keuken!
💡 Tip: zie je een stemkeuze van jouw partij die je verbaast? Kijk dan of er een toelichting bij staat. Soms weegt er in een stemkeuze iets mee wat je in de stem-checker niet gelijk terugziet.
De klimaatcrisis dendert voort, en we zien de gevolgen met de dag heftiger worden. Om de gevolgen zoveel mogelijk in te perken is nu actie nodig. Daarvoor zijn politieke partijen nodig die de crisis erkennen en actie durven ondernemen. Op 22 november kan jij in het stemhokje het verschil maken. Dus kies voor het klimaat, voor een leefbare en rechtvaardige toekomst voor iedereen, en laat je stem horen!
>En check ook deze pagina nog even, met tips over hoe je klimaatrechtvaardig kan stemmen.
Vaker dit soort artikelen lezen? Schrijf je in voor de nieuwsbrief van Milieudefensie! Dan ontvang je elke maand het laatste nieuws over onze campagnes, interessante artikelen, tips en acties waar jij aan mee kunt doen.
Wij klagen ING aan in een baanbrekende nieuwe Klimaatzaak. Nooit eerder werd een bank in Nederland aangeklaagd omdat zijn klimaatbeleid tekortschiet. En jij kan meedoen. Sluit je aan bij deze nieuwe rechtszaak en word mede-eiser.
