Milieudefensie stelt ING juridisch aansprakelijk voor het mede-veroorzaken van gevaarlijke klimaatverandering. Lees hieronder de samenvatting van onze brief aan ING.
>> Lees hier de officiële brief aan ING
‘De tijd van opwarming is voorbij; het tijdperk waarin de aarde kookt is aangebroken.’ i Dit zijn de woorden van António Guterres, secretaris-generaal van de Verenigde Naties, op 27 juli 2023. Hij heeft gelijk, de klimaatcrisis is nu al overal zichtbaar en de wetenschap is duidelijk. De wereldwijde uitstoot van broeikasgassen moet omlaag. Toch blijft deze nog steeds stijgen. De klimaatplannen van vervuilende bedrijven zijn onvoldoende om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden Celsius, zoals afgesproken in het klimaatakkoord van Parijs. Een van die bedrijven is ING en daar moet verandering in komen.
ING weet zelf veel over klimaatverandering en beschreef de gevolgen in hun klimaatrapport uit 2022 zo: ‘een diepgaande impact op veel fundamentele mensenrechten, inclusief het recht op voedsel, gezondheid, water en sanitaire voorzieningen.’ ii
Milieudefensie eist van ING halvering van zijn totale uitstoot en de samenwerking te stoppen met vervuilende bedrijven die onze toekomst in gevaar blijven brengen (zoals olie- en gasbedrijven). iii
In onze brief aan ING is deze eis opgesplitst in 3 maatregelen die het medeveroorzaken van gevaarlijke klimaatverandering door ING in de toekomst moet voorkomen. Milieudefensie eist dat:
1. ING diens klimaatbeleid in lijn brengt met de 1,5°C van het Parijsakkoord;
2. ING diens uitstoot vermindert met ten minste 48% CO2 en ten minste 43% CO2e in 2030 ten opzichte van 2019; (CO2e staat voor CO₂-equivalenten. Eén kilogram CO2-equivalent staat gelijk aan het broeikaseffect van 1 kilogram CO2. CO2e cijfers gaan over verschillende broeikasgassen, zoals methaan en lachgas.)
3. ING daarnaast zorgt dat die niet betrokken is bij de negatieve klimaatimpact van grote zakelijke klanten, zoals:
a. ING eist een goed klimaatplan van alle grote zakelijke klanten;
b. ING stopt met het financieren en ondersteunen van grote zakelijke klanten die binnen een jaar geen goed klimaatplan hebben;
c. ING eist dat fossiele klanten stoppen met fossiele uitbreiding én een goed uitfaseringsplan opstellen;
d. ING stopt nieuwe financiering en ondersteuning van fossiele klanten die doorgaan met fossiele uitbreiding of geen goed uitfaseringsplan hebben;
e. ING stopt alle financiering en ondersteuning van fossiele klanten die na een jaar nog doorgaan met fossiele uitbreiding of geen goed uitfaseringsplan hebben.
4. Daarnaast vraagt Milieudefensie ING om met Milieudefensie in gesprek te gaan over deze maatregelen.
ING is verantwoordelijk voor de uitstoot van enorm veel broeikasgassen. De bank rapporteerde over 2022 zelf een uitstoot van 61 megaton broeikasgassen.iv Dit is meer dan bijvoorbeeld de uitstoot van een land als Ghana of Zweden. Daarmee is ING’s uitstoot de grootste van alle financiële instellingen van Nederland. Ook per euro die ING in bedrijven steekt, komen er meer broeikasgassen vrij (de ‘emissie-intensiteit’) dan bij de meeste andere financiële instellingen van Nederland. ING heeft dus niet alleen een grote uitstoot, maar kiest er daarnaast vaak voor om vervuilende activiteiten te financieren.
En daar blijft het niet bij. Onderzoekers schatten dat de gefinancierde uitstoot van ING wel 4 tot 5 keer zo groot is als nu door ING wordt erkend. v Een groot deel van de broeikasgassen die door de klanten van ING wordt uitgestoten, komt niet terug in de rapportages van de bank. Maar ING draagt wel een verantwoordelijkheid voor deze uitstoot. Daarnaast biedt ING naast leningen ook andere diensten aan. Over de uitstoot daarvan rapporteert ING niet.
Omdat het aandeel van ING in de klimaatcrisis zo groot is, mag van de bank ook veel worden verwacht. Niet alleen vanwege de uitstoot, maar ook omdat ING een bank is met veel macht en middelen (zoals geld en kennis). Dat maakt dat ING veel invloed heeft op de maatschappij en op de bedrijven waar ING mee samenwerkt. En dus via die weg ook op de energietransitie en het klimaat. Bovendien is ING een rijk bedrijf in een rijk land in vergelijking. Ook dat vergroot de verantwoordelijkheid.
ING heeft wel klimaatbeleid en -doelen maar deze voldoen niet. De doelen die ING stelt om de uitstoot omlaag te brengen, schieten op twee belangrijk punten tekort. vi
ING zou doelen moeten stellen voor absolute vermindering van de uitstoot van broeikasgassen. Daarom eisen wij een halvering van de totale uitstoot van broeikasgassen door ING (maatregel 2). Deze eis is in lijn met de klimaatwetenschap.
Naast het omlaag brengen van de totale uitstoot van de bank, eisen we ook dat ING de bijdrage aan gevaarlijke klimaatverandering door grote zakelijke klanten (vervuilende bedrijven) aanpakt (maatregel 3a-b). Daarvoor moet ING van alle grote bedrijven waar de bank mee samenwerkt een goed klimaatplan eisen. Een plan dat in lijn is met het klimaatakkoord van Parijs.
Zo oefent de bank invloed uit op de bedrijven waarmee het samenwerkt (dat heet ook wel engagement). Het is belangrijk dat ING duidelijke grenzen en een deadline stelt aan de bedrijven waarmee het samenwerkt. Als een bedrijf na een jaar geen goed plan heeft of dat plan niet goed uitvoert, houdt de samenwerking op en beëindigt ING de zaken met dit bedrijf (disengagement).
ING zegt nu al invloed uit te oefenen op de bedrijven waarmee het samenwerkt. Maar het is niet op een manier die echt impact maakt. ING stelt geen duidelijke eisen aan de termijn waarop een bedrijf groener moet worden. En ING is ook tegen het verbreken van de banden met bedrijven. Daardoor is er voor bedrijven geen enkele prikkel om ook echt te veranderen. Wij eisen dat ING dit beleid verbetert.
Voor fossiele bedrijven eisen we een strengere aanpak (maatregel 3 c-e). De wetenschap is duidelijk over de toekomst van olie, gas en kolen: daar moeten we afscheid van nemen. Daarom moet ING van fossiele klanten eisen dat ze stoppen met de uitbreiding van olie, gas en kolen en een goed uitfaseringsplan opstellen voor alle fossiele activiteiten. Als een fossiel bedrijf dat niet doet, verbreekt ING de banden met het bedrijf.
Op dit moment werkt ING nog volop samen met de fossiele industrie. ING heeft aangekondigd om geen projectfinanciering meer te verstrekken voor nieuwe olie- en gasprojecten. Dit is een symbolische stap, want ING is nog steeds de grootste financier van fossiel in Nederland. ING blijft namelijk wel gewone leningen aan fossiele bedrijven verstrekken. In 2022 stond er ruim 15 miljard euro aan leningen uit. Deze leningen kunnen de bedrijven ook gewoon gebruiken voor nieuwe olie- en gasprojecten. Via een andere weg (obligaties) hielp ING fossiele bedrijven, sinds 2015, aan meer dan 82 miljard euro. vii
In december 2023 kondigde ING aan een deel van zijn financiering aan fossiele bedrijven te verminderen met 35% in 2030 en helemaal af te bouwen in 2040. Ook dit is een heel klein stapje die het beleid niet echt veranderd. Het gaat opnieuw maar over een deel van het geld dat ING’s in olie- en gasbedrijven steekt. En met deze maatregel kan ING nog tot 2040 doorgaan met het financieren van bedrijven die nieuwe olie- en gasprojecten starten. Kortom, ook deze aankondiging is onvoldoende.
Milieudefensie heeft de afgelopen 18 jaar al heel veel pogingen gedaan om ING tot een beter klimaatbeleid te bewegen. Door middel van bijvoorbeeld onderzoeken, gesprekken en demonstraties hebben we geprobeerd om ING te overtuigen. In 2022 en 2023 vroeg Milieudefensie ING om een klimaatplan. Een onafhankelijk bureau (NCI) kwam tot de conclusie dat de plannen van ING niet in lijn zijn met het klimaatakkoord van Parijs. Ook toen al waarschuwden we voor juridische stappen. Eind 2023 waarschuwden we opnieuw. De CEO van ING reageerde toen op de radio: ‘Wij denken dat we het al goed doen’. viii
Milieudefensie beroept zich op de zorgplicht van ING. Deze komt voort uit de wettelijke algemene maatschappelijke zorgvuldigheidsnorm (Burgerlijk Wetboek art. 6:126 lid 2). Bedrijven in Nederland hebben de juridische verantwoordelijkheid om mensenrechten te respecteren en zich te houden aan hun zorgplicht. Het medeveroorzaken van gevaarlijke klimaatverandering leidt tot schending daarvan. Ook de gewonnen klimaatzaken van Milieudefensie tegen Shell en die van Stichting Urgenda tegen de Staat waren gebaseerd op die zorgplicht.
Milieudefensie vraagt ING om zijn klimaatbeleid aan te passen in lijn met het klimaatakkoord van Parijs. Dit is ING juridisch verplicht op grond van zijn zorgplicht en het is nodig om te voorkomen dat de klimaatcrisis nog erger wordt.
i ‘The era of global warming has ended; the era of global boiling has arrived.’ António Guterres, ‘Press Conference by Secretary-General António Guterres at United Nations Headquarters’ (27 juli 2023)
ii‘Climate change has a profound impact on many fundamental human rights including, but not limited to, the right to food, health, water, and sanitation.’ ING, ‘Climate Report 2022’ (2022), 32.
iii Aansprakelijkstelling hoofdstuk 2
iv Aansprakelijkstelling hoofdstuk 5
v Aansprakelijkstelling hoofdstuk 7.1
vi Aansprakelijkstelling hoofdstuk 7.2
viii Aansprakelijkstelling hoofstuk 7.4
viii BNR Radio, ‘ING-ceo over klimaatverandering: Wij denken dat we het goed doen’ (30 november 2023),
Terwijl de klimaatcrisis steeds zichtbaarder wordt, laten politici en grote vervuilers het afweten. In je eentje los je dat niet op. Dankzij onze leden lukt dat wel. We hebben invloed en krijgen veel voor elkaar. Met meer leden kunnen we meer doen. Doe je mee?
