Milieudefensie is vandaag in beroep gegaan tegen de uitspraak van de rechtbank van 27 december in de zaak voor gezonde lucht. In zijn vonnis stelde de rechter wél vast dat Nederland de Europese normen voor luchtkwaliteit schendt, maar oordeelde dat dit de Staat niet te verwijten valt. Ook oordeelde de rechter dat het grootste deel van de 58 mede-eisers van Milieudefensie hun belangen niet bij deze rechter konden verdedigen. Milieudefensie vecht dit vonnis aan en eist in beroep zowel gezonde lucht als toegang tot de rechter voor alle mede-eisers in deze zaak.
“Iedereen heeft het recht om gezonde lucht in te ademen. De Staat is verplicht daarvoor te zorgen en moet zich aan de wet houden. Daarom gaan we in beroep", verklaart Anne Knol, campagneleider duurzame mobiliteit bij Milieudefensie. Al sinds 2008 geldt de Europese wet die bepaalt hoeveel vervuilende stoffen er maximaal in de lucht mogen zitten. Nederland heeft extra uitstel gekregen om aan die wet te voldoen, en beloofde toen uitdrukkelijk na dat uitstel de luchtkwaliteit alsnog op orde te zullen hebben. Maar ondanks deze reservetijd voldoet Nederland nog steeds niet aan de wet. Knol: “Ik snap niet dat de rechter oordeelt dat het voor de Staat te moeilijk is om aan de wet te voldoen. Ze hebben jarenlang de tijd gehad om effectieve maatregelen te nemen. Intussen blijven mensen ziek worden door dit falende overheidsbeleid.” In een vandaag verschenen rapport van de Gezondheidsraad wordt nogmaals onderstreept hoe ernstig de gezondheidseffecten van luchtvervuiling zijn.
In september gaf de rechtbank Milieudefensie gelijk in een spoedprocedure. De Staat moest meteen aan de slag om de luchtkwaliteit zo snel mogelijk te verbeteren. In de zogenaamde 'bodemprocedure' - de uitgebreidere behandeling van de zaak in november - pleitte Milieudefensie voor verdergaande terugdringing van de luchtvervuiling, op basis van het mensenrecht op een gezonde leefomgeving. In het vonnis van 27 december bleek de rechtbank daar niets in te zien. Ook sprak deze rechtbank geen veroordeling uit tegen de Staat om zo snel mogelijk aan de Europese luchtkwaliteitsnormen te voldoen. Dat oordeel staat haaks op het oordeel van de rechter in de spoedprocedure en ook op een groot aantal uitspraken van andere Europese rechters, die wel eisten dat landen direct aan de slag moeten om de luchtkwaliteit te verbeteren.
In december oordeelde de rechter ook dat de mede-eisers van Milieudefensie met hun klachten bij de verkeerde rechter hadden aangeklopt; in plaats van via de civiele rechter hadden zij via een bestuursrechter een zaak moeten starten. Volgens Milieudefensie is deze uitspraak onjuist. Als deze uitspraak van de rechtbank blijft staan hebben straks veel mensen geen reële kans meer om naar de rechter te stappen voor een beter milieu. Milieudefensie vindt dat daarmee de rechtsbescherming voor iedereen die een gezonde leefomgeving belangrijk vindt wordt uitgekleed.
Mede-eiser Paul Busker uit Amsterdam: "Ik vind het heel raar dat ik door allerlei juridische hoepels zou moeten springen om degelijk overheidsbeleid af te kunnen dwingen. Maar we geven de strijd niet op, we hopen door het hoger beroep alsnog de staat te dwingen snel effectieve maatregelen te nemen. Elke dag adem ik ongezonde lucht in waar ik ziek van word en ik ben niet de enige. Het duurt allemaal veel te lang."
De nieuwe juridische procedure is een kostbaar proces. Iedereen die gezonde lucht belangrijk vindt kan vanaf vandaag het hoger beroep financieel steunen via een crowdfunding. Ondertussen zetten vanaf half februari ruim 300 Luchtwachters in zeven steden in Nederland de strijd voor gezonde lucht voort.
Terwijl de klimaatcrisis steeds zichtbaarder wordt, laten politici en grote vervuilers het afweten. In je eentje los je dat niet op. Dankzij onze leden lukt dat wel. We hebben invloed en krijgen veel voor elkaar. Met meer leden kunnen we meer doen. Doe je mee?
