Milieudefensie is op zoek naar Luchtwachters. Dat zijn inwoners die controleren of gemeenten en het Rijk het vonnis van de rechter over gezonde lucht goed uitvoeren. Dit najaar oordeelde de rechter dat de overheid op zo kort mogelijke termijn moet zorgen dat de luchtkwaliteit overal in Nederland aan de wettelijke Europese norm voldoet.
Op dit moment wordt die wettelijke norm op in ieder geval 95 plekken in het land overschreden. De lucht is het ongezondst bij drukke wegen in zeven steden en bij intensieve veehouderijen. De knelpunten langs drukke wegen liggen in Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Arnhem, Den Bosch en Eindhoven. Anne Knol: "Daarom gaan de Luchtwachters daar als lokale luizen in de pels aan de slag. Ze controleren niet alleen de maatregelen. Ze voeren ook de druk op bij lokale politici, organiseren acties en maken mensen bewust van de luchtvervuiling in hun stad."
De Amsterdammer Paul Busker heeft zich al aangemeld als Luchtwachter. Hij probeert al jaren de gemeente Amsterdam aan het werk te zetten: "Het schiet niet op. Het vonnis van de rechtszaak van Milieudefensie helpt en met een team van Luchtwachters heb ik nu meer munitie om de politiek te overtuigen dat er echt iets gedaan wordt aan gezonde lucht: niet ooit maar nú en in álle straten van Amsterdam."
Mensen die niet in genoemde steden wonen, zijn zeer welkom lid te worden van het Luchtwachtersteam voor het Rijksbeleid. "Want ook Den Haag moet keihard aan de bak," zegt Anne Knol, "de plannen die de staatssecretaris heeft gepresenteerd om aan ons vonnis te voldoen zijn ver onder de maat".
De zeven gemeenten zijn nog maar het topje van de ijsberg. Op veel locaties waar de luchtkwaliteit wel aan de Europese wet voldoet, is de lucht toch ongezond volgens de Wereldgezondheidsorganisatie. "Wij willen dan ook beleid waarmee de lucht voor iedereen gezonder wordt", zegt Anne Knol.
De oorzaak van de belabberde luchtkwaliteit is al jarenlang duidelijk, en de oplossingen zijn dat ook. Er liggen voldoende maatregelen op de plank om Nederland gezonder te maken. Stimuleren dat mensen meer gebruik maken van openbaar vervoer, de fiets en elektrische deelauto's, bijvoorbeeld. Maar ook het invoeren van lagere maximumsnelheden, milieuzones instellen en zorgen voor autoluwe steden.
Op 14 november staat Milieudefensie weer bij de rechter. Dan dient de zogenoemde bodemprocedure tegen de Staat voor gezonde lucht. In deze uitgebreide rechtszaak gaat Milieudefensie een stap verder dan in het kort geding van dit najaar. Milieudefensie eist in deze zaak dat de Nederlandse Staat stopt met het schenden van mensenrechten, in het bijzonder het recht op gezondheid. Knol: "Ademhalen is geen keuze, gemiddeld ademen we zo'n 10.000 liter lucht per dag in. Teveel mensen gaan nu dood of worden ernstig ziek door die slechte lucht. Iedereen heeft recht op gezonde lucht."
Foto: Pierre Crom/Milieudefensie
Terwijl de klimaatcrisis steeds zichtbaarder wordt, laten politici en grote vervuilers het afweten. In je eentje los je dat niet op. Dankzij onze leden lukt dat wel. We hebben invloed en krijgen veel voor elkaar. Met meer leden kunnen we meer doen. Doe je mee?
