Ze hebben niets met CETA te maken. Toch roepen 70 organisaties wereldwijd Nederland op om tegen dit handelsverdrag te stemmen. CETA moet namelijk als voorbeeld dienen voor nog veel meer handelsverdragen van de EU. Lees hoe handelsverdragen een land kapot kunnen maken.
Helaas is een land als Indonesië door schade en schande wijs geworden op het gebied van handelsverdragen. In 1999 nam de regering hier een nieuwe bosbouwwet aan. Vanwege de verwoestende effecten voor het milieu, werden open mijnen verboden in beschermde bosgebieden.
Internationale mijnbouwbedrijven die al actief waren in beschermde gebieden, claimden vervolgens extreem hoge schadevergoedingen. De regering zwakte de wet daarom af en stond toe dat de bedrijven met contracten van vóór 1999 bomen mochten blijven kappen in beschermde gebieden.
Hoezo kan een mijnbouwbedrijf een regering aanklagen? Indonesië had op dat moment een handelsverdrag met onder andere Amerika. Een onderdeel daarvan is ISDS, Investor State Dispute Settlement. Dit houdt het volgende in. Als een land als Indonesië nieuwe wetten invoert die nadelig uitpakken voor de winst van een bedrijf, dan heeft dat bedrijf het recht om een claim bij de overheid neer te leggen.
In dit geval schrok de Indonesische overheid zo ontzettend van de hoogte van deze claims, dat ze de wet aanpaste. Hierdoor worden er dus nog steeds bossen gekapt in beschermd natuurgebied. In het handelsverdrag tussen Canada en de Europese Unie zit een zelfde onderdeel, hier heet het ICS. Investment Court System.
CETA moet dienen als blauwdruk voor heel veel handelsverdragen in de toekomst. Dat betekent dat landen mogelijk opnieuw geconfronteerd worden met miljardenclaims van bedrijven. Dat heeft voor Nederland misschien niet direct verstrekkende gevolgen. Maar voor lagelonenlanden wel. De bedragen die de afgelopen jaren geclaimd en toegekend zijn, waren soms hoger dan het zorgbudget van zo’n land voor een heel jaar.
Handelsverdragen hebben wereldwijde invloed. Ze dragen bij aan slechte arbeidsomstandigheden of onveilige fabrieken, omdat vooral de laagste prijs geldt. Ze verergeren klimaatverandering, omdat ze de fossiele industrie beschermen in plaats van aanpakken. Het moet anders. En het kan ook anders.
Want is het niet gek dat handelsverdragen gericht zijn op winst en voordeeltjes voor grote bedrijven? Terwijl het zou moeten gaan over hoe handel en investeringen bijdragen aan een gezond milieu, fatsoenlijk werk, een duurzame economie en het stoppen van klimaatverandering.
We kunnen CETA nog stoppen. Wil je ons daarbij helpen? Stuur politici een mail waarin je hen oproept tegen CETA te stemmen.
Wij klagen ING aan in een baanbrekende nieuwe Klimaatzaak. Nooit eerder werd een bank in Nederland aangeklaagd omdat zijn klimaatbeleid tekortschiet. En jij kan meedoen. Sluit je aan bij deze nieuwe rechtszaak en word mede-eiser.
