De overheid gaat miljardensteun geven aan een bedrijf dat verduurzaming al jaren voor zich uitschuift. Dit is het moment om eisen te stellen aan KLM, Schiphol en de hele luchtvaartsector. Voor duurzame krimp en serieuze investeringen in eerlijke en groene alternatieven.
Minister Hoekstra maakte vrijdag 24 april bekend dat de Nederlandse overheid KLM gaat steunen met 2 tot 4 miljard euro. Om duizenden banen te behouden en omdat KLM een belangrijke rol in de Nederlandse economie heeft. De minister gaf aan voorwaarden te verbinden aan de steun. Dat is natuurlijk goed. Maar over afspraken met betrekking tot duurzaamheid, klimaat- en luchtvervuiling en geluidshinder moet nog specifiek worden gesproken.
Wij vinden dat er harde afspraken gemaakt moeten worden. Alleen dan voorkomen we dat KLM van de ene crisis in de andere rolt.
Elk groot bedrijf dat met belastinggeld wordt gesteund, moet het algemeen belang dienen. Daarom is het verbinden van voorwaarden aan die steun volstrekt logisch. Hoe moeten die voorwaarden er voor KLM uitzien?
Helaas stelde premier Rutte in het debat in de Tweede Kamer op 22 april dat hij duurzaamheidseisen voor bedrijven te ver vond gaan. Ze moeten zich toch al aan het klimaatakkoord van Parijs houden. Alleen is de luchtvaart buiten dat verdrag gelaten en gelden die klimaateisen dus niet voor KLM.
De luchtvaart is een gigantische vervuiler, zowel voor het klimaat als het milieu.
De CO2-uitstoot van de Nederlandse luchtvaart steeg tussen 1997 en 2017 met ruim 40 procent. Momenteel zorgt de luchtvaart voor ongeveer 7 procent van alle CO2-uitstoot in Nederland. Als het luchtvaartbeleid niet verandert, stijgt de CO2-uitstoot van de Nederlandse luchtvaart van 4,5 Mton in 1990 naar 23 Mton in 2050.
Daarom moet KLM zich binden aan een jaarlijks dalend CO2-maximum. Ook voor afname van de luchtvervuiling, de uitstoot van ultrafijnstof en de geluidshinder zijn strenge afspraken nodig.
De Nederlandse luchtvaartsector is er niet in geslaagd om zelf met een serieus klimaatplan te komen om aan het klimaatakkoord van Parijs te voldoen. En wil juist verder groeien. De hoogste tijd om dit nu direct te regelen.
KLM betaalt nu geen belasting op kerosine en vliegtickets. Hoog tijd dat deze oneerlijke voordelen verdwijnen.
Vooral de vrijstelling van belasting op kerosine is schadelijk. Deze houdt namelijk direct verband met de klimaat- en milieuvervuiling. Ook scheelt dit onze schatkist jaarlijks gemiddeld 2,1 miljard euro.
De belasting op vliegtickets, ook wel tickettaks genoemd, zou dit jaar worden ingevoerd. Maar met de crisis als excuus dreigt de tickettaks uitgesteld te worden. Onze voorwaarde: op korte termijn een progressieve tickettaks invoeren, ook voor transferpassagiers.
Bovendien bleek de afgelopen week dat zo'n 10 procent van de KLM-piloten belasting ontwijkt door een buitenlandse woon- en verblijfplaats op te geven. Wil je betaald worden uit onze publieke steun, dan betaal je gewoon belasting in Nederland.
Toen KLM vorige week bekendmaakte de bonus voor directeur Elbers volgend jaar te willen verdubbelen, leek het een hele slechte grap. Maar dat was het niet. De week ervoor had KLM nog 1500 tot 2000 tijdelijke werknemers ontslagen. Na alle kritiek krabbelde Elbers snel terug en zag ervan af.
En alsof er niets gebeurd was deed Air France iets soortgelijks. CEO Ben Smith werd een gigantische bonus beloofd als hij noodsteun van Frankrijk zou binnenhalen om het bedrijf zo door de crisis te loodsen. Bizar maar waar. Een dag later zag ook deze topman af van de bonus. De voorstellen rondom de bonussen voor de top zijn tekenend voor het ontbreken van een moreel kompas in de luchtvaartsector.
Zonder beleidswijziging zal het aandeel van de luchtvaart in klimaatopwarming alleen maar verder stijgen. Georganiseerde krimp van de luchtvaart is onontkoombaar. Daarom moet KLM een toekomstbestendig banenplan ontwikkelen waar wordt ingezet op looncompensatie voor personeel en van-werk-naar-werk-programma’s.
Tot nu toe werd de KLM en de luchtvaart vaak de hand boven het hoofd gehouden. Ze mochten en kregen veel meer dan andere bedrijven. Die tijd is voorbij. Om van deze crisis naar een groene en eerlijke samenleving te komen hebben we iedereen nodig. Dat is in het belang van ons allemaal. Dus wil de KLM publiek geld, dan wel onder deze voorwaarden.
Het is tijd om een nieuwe weg in te slaan nu we onze economie en ons land opnieuw gaan opbouwen. Door tegelijk met de economische crisis ook de klimaatcrisis aan te pakken. En door mensen in zorg, onderwijs en andere vitale beroepen eerlijker te belonen. Daarbij zijn veranderingen in de luchtvaartsector essentieel.
Laten we voorkomen dat de aanpak van de coronacrisis de klimaatcrisis nog erger maakt. Het kabinet is daar tot nu toe doof voor en daar gaan wij verandering in brengen. Dus laat je horen.
Terwijl de klimaatcrisis steeds zichtbaarder wordt, laten politici en grote vervuilers het afweten. In je eentje los je dat niet op. Dankzij onze leden lukt dat wel. We hebben invloed en krijgen veel voor elkaar. Met meer leden kunnen we meer doen. Doe je mee?
