Oliegigant Shell moet op 24 november bij het Gerechtshof in Den Haag toelichten waarom het verzuimd heeft om bepaalde relevante informatie te verstrekken in de rechtszaak die Milieudefensie en vier Nigeriaanse boeren in 2008 tegen het bedrijf aanspanden wegens olievervuiling. Tijdens de zitting komen ook twee pijpleidingdeskundigen aan het woord over mogelijk aanvullend onderzoek naar de oorzaak van de lekkages. Ike Teuling, campagneleider Energie van Milieudefensie, is op dit moment in Nigeria voor overleg met Milieudefensie's Nigeriaanse zusterorganisatie. Zij bezoekt ook een aantal eisers in hun vervuilde dorpen.
Dit weekend was Ike Teuling al in Oruma, bij de familie van Alali Efanga, één van de vier eisers. Hij overleed onlangs onverwacht, na een kort ziekbed. Ike Teuling: “Het is een hele trieste gebeurtenis. Ook zijn vrouw stierf drie jaar geleden, ze hebben drie jonge kinderen. Alali is bovendien al de tweede aanklager die het einde van deze zaak niet zal meemaken. Dit is voor alle bewoners van het dorp ingrijpend. Net als duizenden anderen in de Nigerdelta leven zij al jaren te midden van een olieramp. Zij kunnen geen landbouw meer bedrijven, niet meer vissen en hebben gezondheidsproblemen door de vervuiling. Oruma is niet eens op het elektriciteitsnet aangesloten, terwijl de inwoners op een van de grootste olievelden ter wereld leven! Ik vind het niet te verkroppen dat Shell daar de winst van opstrijkt en de inwoners berooid achterlaat in een verwoeste leefomgeving. Shell probeert al decennia alle verantwoordelijkheid daarvoor te ontlopen.” Milieudefensie zet de procedure door op naam van Alali.
Ontbrekende documenten
De zaak tussen Shell en Milieudefensie en de Nigeriaanse eisers gaat over de verantwoordelijkheid van Shell voor de olievervuiling. Nadat het Gerechtshof Milieudefensie en de Nigerianen in december 2015 in hoger beroep op alle procedurele punten gelijk gaf, richt dat beroep zich nu op de vraag of Shell inderdaad voor de schade uit de lekkages aansprakelijk is. Tijdens de zogenoemde comparitiezitting zitting van 24 november moet Shell toelichten waarom het, in strijd met het bevel van het Gerechtshof, bepaalde informatie niet aan de Nigeriaanse eisers en Milieudefensie heeft verstrekt. In december 2015 oordeelde de rechter dat zij inzage moeten krijgen in interne bedrijfsdocumenten, die aanvullend bewijs kunnen leveren voor Shell's verantwoordelijkheid voor de lekkages. Shell heeft niet al deze stukken verstrekt en bovendien veel informatie zwart gemaakt. In een tussentijdse uitspraak op 11 oktober 2016 (1) heeft het hof Shell opgedragen om dat uit te leggen.
Pijpleidingen opgraven
Op de 24e komen ook twee pijpleidingdeskundigen aan het woord, over mogelijk aanvullend onderzoek aan de pijpleidingen in twee van de drie dorpen in de rechtszaak; Goi en Oruma. Shell beweert dat die zijn gaan lekken door sabotage. Milieudefensie en de Nigeriaanse eisers bestrijden dit op basis van de getuigenissen van inwoners. Inspectie van de leidingen kan bevestigen dat de lekkages zijn veroorzaakt door slecht onderhoud door Shell. Als de pijpleidingen inderdaad worden opgegraven, zal dat vermoedelijk enige tijd kosten. Het beroep wordt dan hervat als de conclusies van het onderzoek bekend zijn.
Ike Teuling: “Het leven van de de inwoners van Goi, Oruma en Ikot Ada Udo staat ondertussen in de wachtstand. Zij procederen al sinds 2008 tegen Shell om te zorgen dat ze hun leven weer kunnen oppakken, iets waar ook duizenden andere gedupeerden in de Nigerdelta naar verlangen. Shell moet met geld over de brug komen, zodat eindelijk een begin kan worden gemaakt met de schoonmaak van de Delta. Dat is ook is afgesproken met de Verenigde Naties, die in 2011 onderzoek deden in een deel van het vervuilde gebied. Shell heeft de verantwoordelijkheid om haar troep netjes op te ruimen en moet wat Milieudefensie betreft daarna stoppen met verdere oliewinning in het gebied. Dan kan ook Nigeria een eerlijke transitie doormaken naar duurzame energie. Dat is goed voor de Nigeriaanse gemeenschappen en voor het klimaat.”.
Ike Teuling brengt woensdag en donderdag nog een bezoek aan Goi, waar eiser Erik Dooh woont, en aan Bodo. Dit laatste dorp valt niet onder de Nederlandse zaak, maar ligt vlakbij Goi en is eveneens ernstig vervuild door Shell-lekkages. De inwoners van Bodo klaagden Shell aan in het Verenigd Koninkrijk en boekten na vier jaar juridische strijd in 2015 een belangrijke overwinning; Shell schikte die zaak voor 70 miljoen euro.
De zitting op donderdag 24 november in het Gerechtshof Den Haag begint om 10.15 uur.
NOTEN:
(1) De (geanonimiseerde) tussenarresten van het Gerechtshof over de comparitiezitting zijn hier te vinden:
Goi: http://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:GHDHA:2016:3015
Oruma: http://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:GHDHA:2016:3014
Ikot Ada Udo: http://deeplink.rechtspraak.nl/uitspraak?id=ECLI:NL:GHDHA:2016:3016
Terwijl de klimaatcrisis steeds zichtbaarder wordt, laten politici en grote vervuilers het afweten. In je eentje los je dat niet op. Dankzij onze leden lukt dat wel. We hebben invloed en krijgen veel voor elkaar. Met meer leden kunnen we meer doen. Doe je mee?
