Uit onderzoek blijkt dat grote vervuilende bedrijven meer fossiele subsidies krijgen dan gedacht: 37,5 miljard euro. Door die subsidies snel af te bouwen kan Nederland in 1 klap de klimaatdoelen halen. En mensen met lage inkomens en in andere landen helpen. Lees hoe dat zit.
Over het onderzoek
Het onderzoek is gedaan door SOMO, Oil Change International en Milieudefensie. Het is niet het eerste rapport over fossiele subsidies. Maar wel het meest gedetailleerde en transparante onderzoek tot nu toe. Lees het onderzoeksrapport: 'Rechtvaardig afbouwen van fossiele subsidies: Minder CO2 en meer inkomsten'.
Nederland maakt de productie en het gebruik van vervuilende brandstoffen op verschillende manieren aantrekkelijker of goedkoper. Dit noemen we fossiele subsidies. Het gaat vaak om belastingvoordelen, vrijstellingen, of leningen en investeringen. De Rijksoverheid, decentrale overheden en staatsbedrijven geven die voordelen.
In het onderzoek is gekeken naar subsidiestromen en niet naar de ontvangende bedrijven. Al kun je daar wel een beeld van vormen. Want we weten welke bedrijven actief zijn in een bepaalde sector en wat hun marktaandeel is.
Van de scheepvaart (€6,7 miljard) tot luchtvaart (€2,4 miljard). En van niet-duurzame elektriciteit (€5,4 miljard) tot de olieverwerkende industrie (€2,4 miljard): grootverbruikers ontvangen kortingen, belastingvoordelen, vrijstellingen of gunstige belastingtarieven. Deze regelingen gaan ten koste van kleine en middelgrote bedrijven. Zij betalen over het algemeen wél het volle pond voor hun gas- en elektriciteitsverbruik.
Deze fossiele subsidies kosten ons miljarden aan belastinggeld, verergeren de klimaatcrisis en spekken de kas van een kleine groep grote vervuilers. Met dit geld kunnen we miljoenen woningen isoleren, ons energiesysteem vergroenen en landen internationaal helpen om de klappen van klimaatverandering op te vangen.
De overheid heeft eerder zelf aangegeven welke fossiele subsidies er zijn. Daarbij bracht de overheid wél in kaart welke regelingen onder fossiele subsidies vielen. Maar bij veel regelingen hing er nog geen prijskaartje aan.
Wij hebben nu alle berekeningen gedaan die nodig zijn om deze gaten op te vullen. En regelingen toegevoegd die de overheid eerder had weggelaten. Op een transparante manier, en met controles van andere onderzoekers.
De overheid komt er dus niet meer mee weg om te zeggen dat ze geen berekening kunnen maken. Wij hebben laten zien dat het wél kan. De cijfers liggen op tafel.
Het is noodzakelijk dat de overheid de fossiele subsidies voor 2025 afbouwt. Snel dus en op een rechtvaardige manier. Dat betekent dat het belastinggeld niet langer naar vervuilende bedrijven gaat, maar naar mensen en de planeet.
De onderzoekers adviseren om een deel van de extra inkomsten te reserveren voor:
Sommige producten en diensten die veel fossiele brandstoffen gebruiken, kunnen op de korte termijn duurder worden (zoals vliegreizen). Tegelijkertijd houden we geld over om te investeren in beleid om de sociale gevolgen voor mensen met lage en middeninkomens te beperken. Met het afschaffen van fossiele subsidies kunnen we de lusten en de lasten van de energietransitie juist veel eerlijker verdelen.
Beeld bovenin: Origamivlinders van eurobiljetten op een achtergrond van fabriekspijpen met grote rookwolken.
Terwijl de klimaatcrisis steeds zichtbaarder wordt, laten politici en grote vervuilers het afweten. In je eentje los je dat niet op. Dankzij onze leden lukt dat wel. We hebben invloed en krijgen veel voor elkaar. Met meer leden kunnen we meer doen. Doe je mee?
