De advocaten van vier Nigeriaanse boeren en Milieudefensie, die in een rechtszaak met Shell verwikkeld zijn rond olievervuiling in drie dorpen in de Niger Delta, hebben vertrouwelijke documenten in handen gekregen die nieuw licht werpen op de werkwijze van het Shell concern. Op basis van deze documenten eisen de advocaten vandaag bij de rechtbank in Den Haag opnieuw inzage in nog meer interne Shell documenten, waarmee zij willen aantonen dat het Shell hoofdkantoor in Den Haag aansprakelijk is voor de lekkages die in de Nigeriaanse dorpen zijn ontstaan. In september 2011 wees de rechtbank een dergelijk verzoek om inzage nog af.
De "Design and Engineering Practice"-documenten die de advocaten in handen kregen, zijn opgesteld door Shell in Nederland en beschrijven nauwgezet hoe dochtermaatschappijen van het Nederlandse Shell in andere landen, zoals Nigeria, hun installaties moeten aanleggen en onderhouden.
Geert Ritsema, campagneleider Energie en Grondstoffen van Milieudefensie: 'Tot dusverre hield het in Nederland gevestigde hoofdkantoor, Royal Dutch Shell (RDS), vol dat haar werkmaatschappijen wereldwijd volledig naar eigen inzicht handelen, en dat het hoofdkantoor dus niet aansprakelijk kan worden gehouden voor misstanden die ontstaan door handelen van haar dochters. Deze documenten tonen aan dat het Shellconcern een strak geleide onderneming is. Shell Nigeria werkt volgens richtlijnen die in Nederland zijn opgesteld. Dus als er in Nigeria misstanden zijn -en daar is geen twijfel over- is het hoofdkantoor hier daarvoor verantwoordelijk.'
In januari van dit jaar deed de rechtbank in Den Haag een eerste uitspraak in de door Milieudefensie en de vier boeren aangespannen zaak. De dochtermaatschappij van Shell in Nigeria werd schuldig bevonden aan olievervuiling in één van de drie dorpen uit de zaak. Het bedrijf moet boer Friday Elder Akpan uit Ikot Ada Udo compenseren voor het vervuilen van zijn land. Shell ging tegen deze uitspraak in beroep. Voor de lekkages uit Shell-pijpleidingen in de overige twee dorpen achtte de rechter de schuld van Shell Nigeria niet bewezen. Daarnaast oordeelde de rechtbank dat het hoofdkantoor van Shell in Den Haag in het geheel niet verantwoordelijk kan worden gesteld voor lekkages uit pijpleidingen in de Niger Delta. Milieudefensie en de boeren gingen in mei in beroep tegen beide uitspraken.
Het nieuwe verzoek om inzage, dat de advocaten van Milieudefensie en de Nigerianen vandaag indienen, is de eerste stap in dit hoger beroep. De advocaten denken dat ze met de nieuwe documenten in handen kunnen aantonen dat de eisers een rechtmatig belang hebben bij inzage in overige interne stukken van Shell. Daarmee kunnen zij vervolgens de verantwoordelijkheid van het hoofdkantoor aantonen. In september 2011 wees de rechtbank een dergelijk verzoek om inzage nog af. Als de rechtbank heeft geoordeeld over het verzoek om inzage, start de tweede fase van het hoger beroep. De eerste zitting in de beroepszaak wordt begin 2014 verwacht.
Milieudefensie en de Nigerianen daagden Shell in mei 2008 voor de Haagse rechter. De zaak is uniek omdat het de eerste keer is dat een Nederlandse multinational in eigen land voor de rechter wordt gedaagd voor milieuschade in het buitenland. Milieudefensie en de boeren klagen zowel Shell Nigeria (Shell Petroleum Development Company of Nigeria – SPDC, een dochtermaatschappij van Shell) als de Nederlandse moedermaatschappij /multinational (Shell PC) aan wegens olievervuiling in drie dorpen in de Niger Delta, Goi, Oruma en Ikot Ada Udo. Hun eis is dat Shell de olievervuiling in de dorpen opruimt, de boeren compenseert voor de geleden schade en de oliepijpleidingen beter onderhoudt.
Geert Ritsema: “De eisers leven ondertussen nog steeds met de gevolgen van de lekkages. In Ikot Ada Udo wacht Friday Elder Akpan op compensatie, in Goi leven de mensen nog steeds in de kleverige zwarte olieresten en in Oruma is vissen in de kreken die vervuild zijn door Shell-olie nog steeds onmogelijk. Ondertussen zijn er in de Delta dagelijks nieuwe lekkages, omdat Shell haar verantwoordelijkheid niet neemt. Dat is voor de inwoners onverteerbaar.'
Terwijl de klimaatcrisis steeds zichtbaarder wordt, laten politici en grote vervuilers het afweten. In je eentje los je dat niet op. Dankzij onze leden lukt dat wel. We hebben invloed en krijgen veel voor elkaar. Met meer leden kunnen we meer doen. Doe je mee?
