Amsterdam, 14 juli 2020 - De Nederlandse regering beloofde al in 2013 dat ze dit jaar zou stoppen met het subsidiëren van het gebruik en de productie van kolen, gas en olie. Maar in plaats daarvan blijft de overheid jaarlijks miljarden euro‘s steken in de veroorzakers van klimaatverandering. Dat blijkt uit onderzoek dat Milieudefensie en Oil Change International dinsdag publiceren.
Sinds 2016 sponsort Nederland de klimaatcrisis met gemiddeld tenminste 8,3 miljard euro per jaar, staat in het onderzoek. Daarvan bestaat gemiddeld 4,9 miljard per jaar uit subsidies aan de lucht- en scheepvaart, de zware industrie, energiecentrales en de landbouwsector. Internationaal opererende bedrijven genieten exportkredieten en garanties van Atradius DSB, leningen van ontwikkelingsbank FMO en investeringen van staatsbank ABN AMRO. Het gaat in totaal om voordelen ter waarde van gemiddeld 2,9 miljard euro per jaar. Ruim een half miljard per jaar wordt uitgegeven aan investeringen in fossiele brandstoffen door staatsbedrijven als Energiebeheer Nederland en GasTerra.
"Luchtvaartbedrijven als de KLM krijgen samen 2,1 miljard euro per jaar over de rug van bijvoorbeeld de treinreiziger” zegt directeur Donald Pols van Milieudefensie. "De grote vervuilers uit de zware industrie krijgen miljoenen aan belastingvoordelen, die worden opgehoest door huishoudens en kleine ondernemers. Op dit moment dreigen Nederlandse bedrijven overheidssteun te krijgen voor het bouwen van infrastructuur voor gaswinning in Mozambique, waarvoor vissers moeten wijken en mensen van hun land zijn verdreven."
Hij roept de regering op zich aan haar afspraken te houden. "Nederland moet mensen en klimaat boven de belangen van bedrijven stellen en stoppen met het exporteren van klimaatvernietiging". Pols: “Er zijn miljarden nodig om de economische gevolgen van de coronacrisis te boven te komen. Het is een politieke keuze of je die steekt in vervuilende bedrijven in Nederland en over de grens, of dat je investeert in eerlijke oplossingen die mensen een toekomstperspectief geeft. Ons rapport laat zien dat dat kán.”
Door de subsidies ad 4,9 miljard euro per jaar af te schaffen kan de regering de CO2-uitstoot in 2025 met 7,7 procent (11,7 megaton) omlaag brengen. Dat is evenveel als de totale uitstoot door het energiegebruik van 2,3 miljoen huishoudens. Die daling is mogelijk als een deel van dit geld wordt geïnvesteerd in oplossingen voor mens en milieu, zoals duurzame energie, energiebesparing en het isoleren van woningen. Bovendien ontstaan zo nieuwe, groene banen.
“Tot voor kort ontkende de regering glashard dat Nederland fossiele subsidies verleent”, zegt onderzoeker Laurie van der Burg van Price of Oil Change. “Nu dit onderwerp op de beleidsagenda staat is dit hét moment om eindelijk de afspraken over het afschaffen van deze fossiele steun na te komen. De lage olieprijs maakt het nu een goed moment om dit te doen.”
“Minister Wiebes van Economische Zaken kan vandaag besluiten om een einde te maken aan de miljoenen aan voordelen en kortingen voor de zware industrie en een algemene CO2-heffing invoeren zonder vrijstellingen”, stelt Pols. “Minister Kaag kan vandaag besluiten om net als Zweden geen garanties en kredieten te geven aan fossiele projecten in arme landen. Ze kan dat geld besteden aan de eerlijke overstap naar een duurzame energie. Ze kan investeren in de strijd van inwoners tegen milieuvervuiling door bedrijven als Shell en mensenrechtenschendingen in landen als Nigeria, Oeganda en Mozambique.”
* Het onderzoek hanteert de definitie van de Wereldhandelsorganisatie WTO om de subsidies voor fossiele brandstoffen in kaart te brengen. Die omvat directe subsidies, belastingvoordelen en prijsondersteuning. Daarnaast brengt het rapport financiering door publieke financiële instellingen en investeringen door Nederlandse staatsbedrijven in fossiel in kaart.
Terwijl de klimaatcrisis steeds zichtbaarder wordt, laten politici en grote vervuilers het afweten. In je eentje los je dat niet op. Dankzij onze leden lukt dat wel. We hebben invloed en krijgen veel voor elkaar. Met meer leden kunnen we meer doen. Doe je mee?
