De vakantie zit er weer op. En dat kun je merken aan je luchtwegen. Veel longpatiënten voelen duidelijk verschil als ze weer thuiskomen. Zij kunnen op vakantie in de natuur vaak vrijer ademen en voelen zich gewoonweg beter. Zou dat aan de lucht kunnen liggen?
Verkeer, industrie en bio-industrie veroorzaken luchtvervuiling. Daardoor komen giftige stoffen in de lucht, zoals fijnstof. Dat zijn hele kleine deeltjes, die erg slecht kunnen zijn voor de gezondheid.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) geeft veel informatie over fijnstof en de effecten daarvan op onze gezondheid. De organisatie wil onze gezondheid ook beter beschermen en geeft daarom het advies voor strenge normen en maximale concentraties aan fijnstof. Tegelijkertijd zegt de organisatie dat die strenge normen eigenlijk nog niet genoeg bescherming bieden, want er is geen enkele concentratie waardoor er géén gezondheidseffecten optreden. Zelfs het kleinste beetje kan je ziek maken. De Nederlandse Gezondheidsraad adviseert zelfs nog weer strengere normen dan de WHO.
Momenteel gelden in Nederland helaas de slappe Europese normen (met maar liefst twee keer zoveel fijnstof als het advies van de WHO!). Dáár wordt nu wel bijna overal aan voldaan, maar dat betekent niet dat de lucht gezond is. Jaarlijks sterven tenslotte nog 12.000 mensen aan de gevolgen van luchtvervuiling en een miljoen longpatiënten merken het direct als de lucht vol fijnstof zit.
Die vraag krijgen we heel erg vaak. Daarom hebben we aan de mensen van Geodienst van de Universiteit Groningen gevraagd om dat op de kaart te zetten. Ze gebruikten daarvoor gegevens van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM). Het RIVM berekent de luchtkwaliteit langs elke grote weg in heel Nederland; op basis van metingen, het weer, uitstootgegevens en de bebouwde omgeving. Daarbij wordt gekeken naar allerlei soorten stoffen, ook naar fijnstof.
Met deze kaart kun je inzoomen op je eigen straat (of een straat in de buurt). Dan zie je meteen hoeveel fijnstof daar gemiddeld in de lucht zit, en dus hoe vies en ongezond het er is. De kaart toont twee soorten fijnstof: PM2,5 en PM10. Hoe kleiner het getal, hoe kleiner en venijniger de deeltjes. Bij een rode stip zit er meer fijnstof in de lucht dan de WHO verstandig vindt. Sommige longpatiënten voelen dat op die plek direct.
Op de kaart is snel te zien waar de lucht ongezond is. Dat is handig bij het kopen van een huis, het uitzoeken van een vakantie in eigen land, het plannen van je fietsroute of simpelweg als je nieuwsgierig bent. Helaas valt het niet mee om een plek te vinden waar de lucht echt schoon is. Maar in het algemeen geldt dat de luchtkwaliteit beter is verder uit de buurt van (vaar-)wegen, megastallen en industrie. Ook in het noorden van het land en aan de kust is het algemeen minder vies.
Terwijl de klimaatcrisis steeds zichtbaarder wordt, laten politici en grote vervuilers het afweten. In je eentje los je dat niet op. Dankzij onze leden lukt dat wel. We hebben invloed en krijgen veel voor elkaar. Met meer leden kunnen we meer doen. Doe je mee?
