De Nederlandse overheid moet stoppen met de politiek van afbraak, en de Nederlandse havens sluiten voor ontbossing. Dan zullen de chocoladekerstkransjes deze feestdagen extra goed smaken en krijgen Liberianen de kans hun bossen te behouden, schrijven Silas Siakor van het Sustainable Development Institute (SDI) en IDL Liberia en Danielle van Oijen van Milieudefensie.
December is de maand waarin de chocolade niet aan te slepen is. Sinterklaas is nog niet het land uit of de kerstkransjes vliegen alweer over de toonbank. Ondertussen besluit Europa over een wet die de ontbossing uit onze chocola moet halen.
Ondanks de hoge cacaoprijs, is de honger naar chocolade deze feestmaand niet te stillen. Dit heeft directe gevolgen in West-Afrika, waar veel van onze cacao vandaan komt. In Liberia ging tussen 2021 en 2024 een tropisch regenwoud zo groot als Luxemburg tegen de vlakte als gevolg van cacaoteelt. Nederland is de belangrijkste importeur van cacao in Europa, en draagt zo een grote verantwoordelijkheid voor de oplaaiende ontbossingscrisis in wat nog over is van het West-Afrikaanse regenwoud.
Via de Amsterdamse haven belandt deze ontbossingschocolade rechtstreeks op keukentafels en onder kerstbomen door heel Nederland. Cacaohandelaren in het Westelijk Havengebied vormen de verbindende schakel tussen Liberiaanse boeren en grote voedingsbedrijven als Nestlé en Mars.
Veel van de cacao dat Europa op deze manier binnenkomt is als ‘duurzaam’ gecertificeerd. In de praktijk wordt duurzame en niet-duurzame cacao op een hoop gegooid, blijkt uit recent onderzoek van Global Witness. Vrijwillige certificering is niet in staat om de ontbossingsgolf in Liberia te stoppen.
Wat wel kan werken, is de nieuwe Europese Bossenwet die op 1 januari 2026 in zou moeten gaan. Volgens de nieuwe wet, die na jarenlange consultaties in 2023 met brede maatschappelijke en politieke steun is aangenomen, mogen bedrijven straks alleen nog ontbossingsvrije cacao, palmolie, hout en andere risicovolle producten op de Europese markt brengen. Handelaren zijn verplicht aan te tonen van welke boer hun cacaobonen afkomstig zijn: een noodzakelijke stap om ontbossing uit de toeleveringsketen te filteren.
Het is dan ook verbijsterend dat de Europese Unie op het laatste moment dit belangrijke instrument in de strijd tegen ontbossing onschadelijk wil maken. Nadat de wet al eerder is uitgesteld, hebben zowel de Europese Raad als het Europees Parlement afgelopen maand opnieuw ingestemd met een jaar uitstel. De extra ontbossing die hier het gevolg van is, leidt naar schatting tot evenveel CO2-uitstoot als 18 miljoen auto’s. Onder het mom van ‘versimpelingen’ voor het bedrijfsleven, wordt de Bossenwet daarnaast ook nog eens verder afgezwakt.
Hierbij is de destructieve rol van de Europese christendemocraten opvallend. Hoewel de EVP (de Europese fractie van onder meer CDA, BBB en NSC) voor de originele wet stemde, werkt zij nu samen met de extreemrechtse fracties om de kettingzaag erin te zetten. Dit is extra beschamend, aangezien Europa zich op de klimaattop in Brazilië juist hard maakte voor het tegengaan van ontbossing.
Het behoud van tropische regenwouden is van cruciaal belang om ontwrichtende klimaatopwarming te dempen. Maar terwijl Eurocommissaris Hoekstra in de Amazone pleitte voor een routekaart naar ‘nul ontbossing’ in 2030, stemden de Europese ministers en Europarlementariërs thuis in Brussel voor ontmanteling van het krachtigste wapen in zijn arsenaal. Op deze manier is er in Liberia straks geen regenwoud meer over.
Er is nog een wapen dat Europa kan inzetten om bossen te beschermen: directe financiering van boeren die het regenwoud willen behouden. In plaats van cacao te telen kunnen boeren in Liberia ook betaald worden voor elke hectare bos dat zij laten staan. Dankzij een initiatief van de lokale ngo Integrated Development and Learning (IDL) is in het zuidoosten van Liberia op deze manier al zo’n 50 duizend hectare beschermd.
Het sloopwerk van de Europese christendemocraten en extreemrechts is niet alleen desastreus voor het Afrikaanse regenwoud, het ondermijnt ook Europa’s eigen belang. Last-minute uitstel en wijzigingen van wetten die allang zijn aangenomen, schaden het vertrouwen in de EU als regelgever voor mondiale markten. Vorige week nog concludeerde de Europese ombudsvrouw Teresa Anjinho dat de wijze waarop Brussel haar eigen duurzaamheidsbeleid – de Green Deal – aan het afzwakken is, neerkomt op ’wanbeleid’. Laat het niet zover komen dat zij dezelfde conclusie moet vellen over de Bossenwet.
Wij roepen de Nederlandse overheid en de Europese Commissie op hun verantwoordelijkheid te nemen. Laat deze unieke kans om regenwouden wereldwijd te beschermen niet door de vingers glippen. Stop met de politiek van afbraak en sluit de Nederlandse havens voor ontbossing. Dan zullen de chocoladekerstkransjes deze feestdagen extra goed smaken en krijgen Liberianen de kans hun bossen te behouden.
Deze opinie verscheen woensdag 10 december 2025 in de Volkskrant.
Wat ING met jouw geld doet is onzichtbaar, maar niet bepaald onschuldig. Terwijl jij probeert te sparen voor je toekomst, financiert ING bedrijven die diezelfde toekomst in gevaar brengen: van nieuw olie en gas tot mensenrechtenschendingen. Daarom zeggen we samen: "Niet Met Mijn Geld". Doe je mee?
