Grote bedrijven dreigen voortdurend met vertrek uit Nederland. Een effectieve manier om nog meer miljarden van de overheid los te peuteren. Nieuw onderzoek laat echter zien dat vervuilende bedrijven genoeg geld hebben voor verduurzaming, maar bewust kiezen voor het verder verrijken van hun aandeelhouders. Tijd om in te grijpen, vinden Bas van Weegberg van vakbond FNV en Donald Pols van Milieudefensie.
Twintig in Nederland gevestigde grote vervuilende bedrijven hebben sinds het Klimaatakkoord van Parijs bijna € 300 miljard uitbetaald aan aandeelhouders. Dat is gemiddeld 92% van de winst, die gebruikt is om rijke mensen nog rijker te maken in plaats van te investeren in broodnodige vergroening. Dit is de schokkende conclusie van onderzoek van Milieudefensie, Profundo en SOMO dat vorige week werd gepubliceerd.
Tweede Kamer spreekt over belastinggeld in ruil voor minder CO2-uitstoot
Onder de onderzochte bedrijven bevinden zich ook gesprekspartners van de overheid in de zogeheten ‘maatwerkafspraken’, deals tussen overheid en bedrijven over verlaging van de CO2-uitstoot in ruil voor belastinggeld. Aanstaande woensdag spreekt de Tweede Kamer over deze maatwerkafspraken in een rondetafelgesprek met experts.
Ondertussen voeren de CEO’s van deze grote vervuilers de druk op bij de overheid voor meer ondersteuning. Anton van Beek, CEO van chemiereus DOW Benelux, deed in het magazine van ondernemersclub VNO-NCW een niet al te subtiele poging: ‘Het is misschien vervelend om het steeds over geld te hebben, maar het groen maken van energie kost nu eenmaal veel geld. We hebben daarvoor steun nodig van de overheid en van Brussel.' Ondertussen keerde DOW de afgelopen jaren €10,2 miljard euro uit aan de aandeelhouder.
Ook bij kunstmestproducent Yara (€ 4,6 miljard), oliegigant BP (€49,7 miljard) en chemieconcern LyondellBassel (€ 19,8 miljard) werden astronomische bedragen uitgekeerd. Dat is voor deze bedrijven bij elkaar al vier keer zoveel als het deel van het Klimaatfonds dat voor de verduurzaming van de gehele industrie is bedoeld.
Het is niet te verkroppen dat grote bedrijven zogenaamd geen geld hebben voor vergroening of een inflatiebestendig loon voor hun werknemers, maar wel schaamteloos hun miljardenwinsten doorschuiven naar aandeelhouders en hun hand ophouden bij de samenleving.
Kijk dus, voor er publieke steun komt, streng of het bedrijf de vergroening niet zelf kan betalen. Publieke steun moet vervolgens alleen onder bindende sociale en groene voorwaarden mogelijk zijn. Dat betekent géén dividenduitkeringen of inkoop van eigen aandelen zolang een bedrijf belastinggeld ontvangt, meer inspraak en baangaranties voor werknemers, en ten slotte een duidelijk klimaatplan dat voldoet aan de doelen van het Parijsakkoord, inclusief scope 3 uitstoot. Want klimaatbestendigheid is de beste garantie dat werkgelegenheid daadwerkelijk in Nederland blijft op de lange termijn.
Helaas, vrezen wij, gaat dit alles niet vanzelf. Hoog tijd dat werknemers en burgers van zich laten horen. Daarom demonstreren we vrijdag 31 mei met een brede maatschappelijke coalitie in het hart van de Zuidas. Laat grootaandeelhouders de rekening van de klimaatcrisis betalen.
Terwijl de klimaatcrisis steeds zichtbaarder wordt, laten politici en grote vervuilers het afweten. In je eentje los je dat niet op. Dankzij onze leden lukt dat wel. We hebben invloed en krijgen veel voor elkaar. Met meer leden kunnen we meer doen. Doe je mee?
