Uit de serie De Activist, deze keer: 3 klimaatkenners. Deze studenten willen meer aandacht voor het klimaat in hun opleiding.
Foto's: Robert Elsing.
Eigenlijk zou in iedere studie aandacht besteed moeten worden aan het klimaat, vinden deze studenten. Zeker bij geneeskunde, want het klimaat en onze gezondheid beïnvloeden elkaar wederzijds, volgens Jip van Trommel. Maar vergeet ook de bedrijfsvoering van de opleidingsinstituten niet, zegt bestuurskundestudent Wadner van den Heuvel. En student technische natuurkunde Jen Jacobs protesteert tegen de samenwerking van de TU Delft met fossiele bedrijven.
Jen Jacobs (19)
Is: Student technische natuurkunde aan de TU Delft
Missie: Geen banden tussen universiteit en fossiele industrie
Het project Mapping Fossil Ties onderzoekt de banden van universiteiten met fossiele bedrijven. Jij nam de TU Delft onder de loep. Wat viel je op?
“Ik had al wel het vermoeden dat het erg zou zijn. En Delft blijkt inderdaad een van de universiteiten die het meest samenwerkt met fossiele bedrijven, ook historisch gezien. Bijvoorbeeld bij onderzoek naar technologie die voor duurzame alternatieven ingezet kan worden – maar die in de praktijk ook voor het zoeken naar olie en gas kan wordt gebruikt. Veel studenten geloven wel dat fossiele bedrijven echt willen vergroenen, maar de cijfers vertellen een heel ander verhaal.”
Je hebt meegedaan met de internationale bezettingsgolf van universiteiten die EndFossil vorig jaar organiseerde. Wat moet er veranderen?
“Ten eerste moeten universiteiten alle banden met de fossiele industrie verbreken. Ten tweede moet de overheid stoppen met fossiele subsidies en een deel van dat geld investeren in onderwijs en onderzoek. En als derde willen we dat de universiteit haar verantwoordelijkheid neemt door beter klimaatonderwijs te geven. Ook over de sociale aspecten ervan, want als het bij de TU Delft over klimaat gaat, gaat het vaak alleen maar over technofixes. Studenten moeten weten welke impact klimaatverandering heeft op het leven van mensen.”
Is het gelukt om het universiteitsbestuur achter deze eisen te krijgen?
“Nou nee, maar we zijn niet van plan het hierbij te laten. Dit was niet de eerste bezettingsgolf en zeker ook niet de laatste. Voor mij persoonlijk voelt het goed om onderdeel van deze activistische gemeenschap te zijn. Ik heb altijd best last gehad van een sterke bezorgdheid en angstige gevoelens over het klimaat. Nu weet ik in ieder geval dat ik er iets aan probeer te doen.”
- - -
Jip van Trommel (24)
Is: Net afgestudeerd in geneeskunde
Missie: Meer aandacht voor planetary health binnen de opleiding
Waar staat de term planetary health voor?
“Het gaat over de relatie tussen de gezondheid van de planeet en die van de mens. Het wordt bijvoorbeeld steeds duidelijker wat het voor onze gezondheid betekent dat het warmer wordt. Niet voor niets heeft de Wereldgezondheidsorganisatie gezegd dat klimaatverandering deze eeuw de grootste bedreiging voor de menselijke gezondheid is.”
En andersom, hoe beïnvloedt de gezondheid van mensen die van de planeet?
“De zorg is een ontzettend vervuilende sector – de uitstoot is zelfs groter dan die van de luchtvaart. Operaties leiden tot enorme hoeveelheden afval, ziekenhuizen gebruiken heel veel energie. Maar ook de productie en het gebruik van medicijnen hebben een groot aandeel. Veel mensen met astma of COPD gebruiken bijvoorbeeld puffers. Daarin zit een heel sterk broeikasgas. Door broeikasgassen wordt de luchtkwaliteit slechter en hebben steeds meer mensen die puffers nodig. Er bestaat ook een alternatief met poeder, dat zou vaker voorgeschreven moeten worden. Nu wordt in de zorg alleen gekeken naar effectiviteit, veiligheid en kosten. Ik vind dat de impact op milieu en klimaat ook een afweging moet worden.”
Binnen je opleiding was daar geen aandacht voor, dus ben je het zelf gaan organiseren?
“Ik heb me aangesloten bij een landelijk netwerk, de CO2-assistent. We zijn extra lessen gaan organiseren die studenten ’s avonds kunnen volgen en we overleggen met de universiteit hoe planetary health een structureel onderdeel van het curriculum kan worden. Dat ging eerst moeizaam, maar nu steeds beter: inmiddels is het zelfs een apart vak geworden. Ik ben nu weliswaar afgestudeerd, maar ik wil hier zeker mee verder. Eerst kijken in welke rol ik de meeste impact kan hebben.”
- - -
Wadner van den Heuvel (25)
Is: Student bestuurskunde aan Hogeschool Saxion in Deventer
Missie: Organisaties en systemen duurzamer maken
Je werkt als student-assistent bij de Green Office op jouw school. Wat doet zo’n office precies?
“Met vijf medewerkers en studenten van verschillende opleidingen willen we de bewustwording over het klimaat en duurzaamheid vergroten. Voor veel studenten is het toch nog steeds een ver-van-mijn-bedshow. Dus organiseren we lezingen en evenementen, zoals in november de Week van de Duurzaamheid. Maar we kijken ook heel praktisch naar de bedrijfsvoering van de school. Een klein voorbeeld: als bedankje voor lezingen worden vaak bloemen gegeven, maar we denken nu na over cadeaus die minder vervuilend zijn.”
Is duurzaamheid een belangrijk thema binnen je opleiding bestuurskunde?
“Hier in Deventer zeker, daarom heb ik voor deze opleiding gekozen. Al in de eerste maand ging het over de vergroening van wijken en visies op duurzame steden. Ik vind eigenlijk dat alle studenten tijdens hun opleiding zouden moeten leren hoe ze bij kunnen dragen aan een meer duurzame samenleving.”
Hiervoor studeerde je software development aan een ROC, waar je voorzitter was van de studentenraad. Je bent nu voorzitter van een werkgroep van de Jonge Klimaatbeweging (JKB). Waarom kies je voor dit soort bestuursfuncties?
“Alles wat ik doe is gericht op het veranderen van organisaties en systemen. Ik kan er zelf wel voor kiezen om geen vlees meer te eten, maar dat valt in het niet bij hoeveel vlees er tijdens een conferentie wordt gegeten. Daar zit de massa, dus dat wil ik veranderen op organisatieniveau. Met de JKB laten we de stem van jongeren horen richting de politiek. Ik vind het geweldig om samen op een beleidsmatige manier activistisch bezig te zijn.”
Dit artikel staat in ons magazine Down to Earth. Wil jij een abonnement op Down to Earth? Dat kan. Voor € 35,- per jaar word je abonnee en ontvang je Down to Earth magazine 6 maal per jaar op je deurmat. Als abonnee word je automatisch lid van Milieudefensie. Klik hier om abonnee te worden.
Foto bovenin: klimaatkenner Wadner van den Heuvel.
