Er is van alles mis in de bloemensector. Vervuilend transport, gif, uitbuiting en met gas verwarmde kassen. Maar het kan ook heel anders, laten Dette van der Molen, Reg Waleson en Denise Collignon zien.
Dette van der Molen teelt biologisch-dynamische bloemen met aandacht voor het ecosysteem. Bij Reg Waleson, mag je zelfs komen plukken om rust en schoonheid te ervaren. En Denise Collignon zorgt het hele jaar door voor een bijzonder boeket met verrassende materialen.
Is: in de zomer snijbloemenkweker en bloembinder, in de winter beeldend kunstenaar.
Missie: laten zien hoe duurzaam en uniek bloemen van het seizoen kunnen zijn.
Waar komt jouw liefde voor bloemen vandaan?
“Ik ben erfelijk bevoorrecht: mijn ouders hadden een gemengd landbouwbedrijf, waardoor ik ben opgegroeid met de natuur. Bloemen zijn voor mij een van de vele aspecten van een duurzame levensstijl. Ik ben van de Kleine Aarde-generatie, al meer dan 25 jaar lid van Milieudefensie. Ik maak me ernstig zorgen over de misstanden in de reguliere sierteelt en de aantasting van natuur en milieu. Wist je dat bloemen uit Afrika worden ingevlogen, hier op de veiling verhandeld en dan weer naar het buitenland geëxporteerd?”
Er worden toch ook veel bloemen in Nederland gekweekt?
“Die hebben vaak extra warmte en licht nodig in kassen, wat door de huidige gascrisis een heel actueel probleem is. Zelf werk ik met vaste planten en eenjarigen, aangevuld met inheems snijgroen, grassen en granen. Ik kweek planten die hier in het ecologische systeem passen en verzorg de bodem zo dat de planten beter tegen de droogte en heftige regens kunnen. Als biologisch-dynamisch kweker observeer ik wat de aarde, planten, insecten en vogels nodig hebben. En trouwens ook wat ik zelf nodig heb, want dat gaat vaak samen. Het lijkt me vreselijk om iedere week mijn planten met gif te moeten bespuiten.”
Kun je als kleinschalige teler iets veranderen in zo’n grote sector?
“Ik heb een klein bedrijf, maar een groot verhaal. Ik praat veel met de mensen die bij mij een boeket komen halen. Ik houd open dagen, geef rondleidingen. En ik verkoop plantenstekken, zodat mensen het ook makkelijk zelf kunnen gaan doen. Zo zorg ik voor bewustwording bij mensen en kunnen ze er ook zelf mee aan de slag.”
Is: bloemen- en groenteteler, en vliegtuigtechnicus.
Missie: de aarde verzorgen en mensen enthousiast maken om dat ook te doen.
In de Vlierveldenpluktuin mogen mensen zelf bossen bloemen plukken. Waarom?
“Bij ons gaat het om veel meer dan het boeket dat mensen mee naar huis nemen. We moedigen ze aan om vaak langs te komen, om te wandelen, te kijken hoe de bloemen groeien en te genieten. Ze komen hier even tot rust of tot zichzelf. Bloemen zijn voeding voor de ziel. Het is anders dan groente telen, dat is meer grondstoffelijk: kisten vullen, stapelen en wegbrengen. Tussen de bloemen kom je in een andere gemoedstoestand.”
Wat doen jullie anders dan reguliere bloementelers?
“We gebruiken geen gif en voeden de bodem met compost, zodat hij niet uitgeput raakt. Zo geven we iets terug aan de aarde. In plaats van kritiek uiten op de reguliere teelt laat ik vooral zien hoe het anders kan. Dat doe ik ook bij de Warmonderhof, de biologisch-dynamische landbouwopleiding waar ik jarenlang heb lesgegeven. Ik wil jonge mensen leren hoe ze een mooi plekje op aarde kunnen scheppen. Bij onze dochters is dat overigens gelukt: die werken ook alle drie in de biologisch-dynamische landbouw.”
Je werkt ook als vliegtuigtechnicus. Is dat niet tegenstrijdig?
“Daar krijg ik weleens een naar gevoel bij, ja. Ik klus aan kleine vliegtuigjes, die worden gebruikt voor vlieglessen en parachutespringen. Dat is vervuilend en heeft weinig nut. Maar ik vind de techniek heel leuk, ik loop er eigenlijk een beetje te hobbyen. Tegelijkertijd is het ook noodgedwongen: de groente- en bloementeelt betaalt in Nederland zo slecht dat ik wel bij moet klussen. Het is of dat, of spuiten en kunstmest gebruiken. Maar dat is voor mij nooit een optie geweest.”
Is: bloemkunstenaar.
Missie: laten zien dat er veel meer kan dan een ingevlogen gifboeket.
Na de kunstacademie werd je eerst fotograaf, nu ben je bloemstylist. Vanwaar die ommezwaai?
“Ik fotografeerde altijd al het liefst landschappen, nooit mensen. Maar na een tijdje vond ik het werk zo statisch worden. In de galerie waar ik werkte, viel het mijn baas op dat ik helemaal opleefde als de bloemist langskwam. Ik had dan nergens anders meer oog voor. Dus ben ik een opleiding tot bloemist gaan doen om het vak te leren.”
Was er tijdens die opleiding veel aandacht voor duurzaamheid?
“Nee, helemaal niet zelfs. De duurzame sector is nog maar heel klein, het is lastig concurreren binnen de grote bloemenindustrie. Ik merk ook dat er bij mensen veel onbegrip leeft. ‘Alle bloemen zijn toch biologisch?’, vragen ze me weleens. Maar als je een boeket rozen vast hebt gehad moet je daarna echt je handen wassen. Mensen hebben geen idee hoeveel gif er opzit. En dan worden er ook nog eens mensen voor uitgebuit in lagelonenlanden.”
Hoe kom jij aan ‘goede’ bloemen?
“Ik heb een paar geweldige biologische kwekers waar ik terechtkan. En ik vind het leuk om in de natuur te struinen. Er zijn zo veel mooie dingen te vinden, zoals takken, riet, grassen, uitgebloeide bamboe, je kan het zo gek niet bedenken. Ook in de winter is veel meer mogelijk dan mensen weten. Er is genoeg wintergroen, en ik gebruik vaak duurzame verf en droogbloemen voor wat meer kleur. Voor bijzondere projecten werk ik samen met de Hortus in Leiden en het Arboretum in Rotterdam. We knippen daar alleen takken en bladeren van de planten die dat kunnen missen, omdat ze toch gesnoeid moeten worden. Zo kan ik tropische planten gebruiken zodat die niet hoeven worden ingevlogen.”
Dit artikel staat in ons magazine Down to Earth. Wil jij een abonnement op Down to Earth? Dat kan. Voor € 35,- per jaar word je abonnee en ontvang je Down to Earth magazine 6 maal per jaar op je deurmat. Als abonnee word je automatisch lid van Milieudefensie. Klik hier om abonnee te worden.
Foto bovenin: Dette van der Molen aan het werk tussen haar bloemen.
