Landbouw heeft politiek lef nodig

Tegengaan van intensivering in de veehouderij is pas een eerste stap. Het nieuwe kabinet zal koers moeten zetten naar een echt duurzame landbouw, zegt Bart van Opzeeland, campagneleider voedsel bij Milieudefensie.

OPINIE (Trouw, 14 augustus 2017.)

Geweldig dat oud-minister van landbouw Cees Veerman en Wouter van der Weijden van het Centrum voor Landbouw en Milieu, net als Milieudefensie, voorstander zijn van een grondgebonden melkveehouderij (Opinie, 5 augustus). Met hun pleidooi voor beperking van intensivering in de veehouderij geven ze het nog te vormen kabinet een goed advies op weg naar een duurzame landbouw. Maar het moet ambitieuzer voor mens, dier en klimaat en daar is een overheid met politieke lef voor nodig.

Laten we eerst een paar misverstanden wegwerken. Het pleidooi van Veerman en Van der Weijden wekt mogelijk de indruk dat grondgebonden melkveehouderij kan zonder inkrimping van de veestapel. Grondgebonden boeren betekent: niet meer mest produceren dan je eigen landbouwgrond kan verwerken. Dat kan niet met de huidige omvang van de Nederlandse veestapel.

Milieudefensie heeft het lef dat ook echt te zeggen: de veestapel moet kleiner. En sterker nog, er moet een tandje bij willen we ons aan de afspraken uit het klimaatakkoord houden: ook het aantal kippen en varkens moet omlaag.

Een ander misverstand: inkrimpen van de melkveestapel in Nederland heeft geen invloed op de klimaatverandering, tenzij heel Europa anders gaat consumeren. Natuurlijk is die invloed er wel degelijk, het draagt bij aan een daling van de op dit moment nog groeiende CO2-uitstoot van de sector. Volgens het Louis Bolk Instituut moeten we het aantal koeien terugbrengen van 1,6 miljoen in 2015 naar 1,1 miljoen in 2030. Niet alleen voor het klimaatakkoord, maar ook om te voldoen aan de milieuwetten die we zelf hebben vastgesteld in de Europese Unie.

Nieuwe regering kan klimaatwinst boeken

Maar er is goed nieuws voor Veerman en Van der Weijden: Nederland is niet het enige land dat het klimaatakkoord heeft geratificeerd. 158 landen gingen ons voor en moeten ook overstappen naar een duurzamer landbouw. Niet alleen onze buurlanden. Iedereen moet vroeg of laat aan de slag in de strijd tegen de klimaatverandering.

Er is nog meer goed nieuws. Veerman en Van der Weijden doen de politiek tekort door te suggereren dat je in een regeerakkoord geen klimaatwinst kunt regelen. Kom op, met die houding blijft iedereen naar elkaar kijken en gebeurt er niets. Mensen gaan niet zomaar minder of anders consumeren, de detailhandel past zijn in- en verkoopprijzen niet aan en boeren kunnen bijna niet minder of anders produceren als de overheid niet ingrijpt. Waar markt en consument er niet uitkomen, is de overheid nodig.

En nu komt het mooiste nieuws: de nog te vormen regering hóéft niet machteloos toe te kijken. Er is een pakket aan maatregelen waarmee zij aan de slag moet én kan. Voer CO2-heffingen in voor de vervuilers. Bouw de import van soja uit klimaatvernietigende plantages in Zuid-Amerika af. En stimuleer de teelt van veevoer in de regio. Zorg dat de detailhandel eerlijke inkoopprijzen betaalt aan veehouders, opdat zij niet alleen duurzamer en diervriendelijker kunnen boeren, maar ook een eerlijke toekomst kunnen opbouwen. 

Een toekomst waarin ze zich kunnen ontworstelen aan het doembeeld van de intensieve veeteelt. Laat mensen genieten van de luxe van de gezonde consumptie van minder, maar kwalitatief betere, smakelijkere dierlijke eiwitten. En kijk of je, daar waar nodig, mensen kunt compenseren, bijvoorbeeld met een klimaatbonus uit de opbrengsten van de CO2-heffing.

De Nederlandse veeteelt heeft de overheid nodig. Maar dan wel een overheid met politieke lef. Lef om te erkennen dat zij een cruciale rol speelt om de landbouw gezond te maken. Lef ook om te beginnen met het bouwen aan een toekomstbestendige, duurzame landbouw én lef om te kiezen voor het klimaat.

Volg campagneleider Bart van Opzeeland ook op twitter