De belangen van werknemers, milieu en dierenwelzijn zijn bij CETA ondergeschikt aan die van multinationals. Daarom stemde de PvdA in de Tweede Kamer tegen. Maar nu twijfelt de partij of het toch moet instemmen in ruil voor een paar minimale toezeggingen. Laten we dat gebeuren?
Om CETA in de Eerste Kamer te stoppen hebben we 38 van de 75 stemmen nodig. Op dit moment kunnen we uitgaan van 28 stemmen voor (VVD, CDA en D66), 30 tegen (SP, GL, FvD, PVV en PvdD) en 17 stemmen die nog twijfelen (CU, 50PLUS, SGP, Groep Otten, OSF en PvdA). Net als in de Tweede Kamer wordt het dus heel spannend.
Hoe staan die twijfelende partijen er nu in? Afgaande op de stemming in de Tweede Kamer en recente uitlatingen schatten we die zo in:
Hieruit kunnen we opmaken dat de PvdA met 6 stemmen in de Eerste Kamer de sleutel in handen heeft. In de Tweede Kamer stemde de PvdA-fractie tegen. De leden in de Eerste Kamer hebben aangegeven hun eigen afweging te zullen maken.
Minister Kaag lanceerde onlangs een voorstel voor duurzame handelsafspraken voor de EU, samen met Frankrijk. Daar staan interessante ideeën tussen, waaronder de optie om tarieven juist te verhogen als handelspartners niet duurzaam genoeg produceren.
Voor de PvdA zou dit hun bezwaren tegen CETA kunnen wegnemen, maar dat zou een grote vergissing zijn. Het voorstel van Nederland en Frankrijk heeft geen gevolgen voor de inhoud van CETA, want die tekst ligt al vast. En bovendien hebben andere EU-lidstaten er nog geen steun voor uitgesproken. En uiteindelijk veranderen deze voorstellen niks aan het claimsysteem voor multinationals, het grote probleem van CETA.
Focus op ICS
Er is veel mis met CETA. En er zijn net zoveel fabels als feiten. Maar de blikken zijn nu vooral gericht op ICS (Investment Court System). Dat is een apart rechtssysteem binnen CETA dat grote investeerders (lees multinationals) moet beschermen tegen beslissingen van landen die hun investeringen kunnen schaden.
Minister Kaag van Buitenlandse Handel zegt dat de kans op een claim tegen Nederland zeer klein is. Volgens haar vooral omdat er nog nooit een investeerdersclaim via bestaande verdragen is ingediend. Ten eerste weten we dit helemaal niet, omdat veel claims niet openbaar zijn. En ten tweede dreigt er juist op dit moment een miljardenclaim tegen de Nederlandse Staat.
Het bedrijf Uniper wil de sluiting van haar kolencentrale aanvechten die dicht moet vanwege de kolenexit. Om de klimaatcrisis te bestrijden en aan het klimaatakkoord van Parijs te voldoen, moeten de meeste fossiele brandstoffen in de grond blijven. Zeker vervuilende kolen. Uniper wil de kosten daarvoor bij de Nederlandse belastingbetaler neerleggen via deze claim.
Milieudefensie wil moratorium op claims in coronatijd
Vorige week vond de eerste deskundigenbijeenkomst over CETA in de Eerste Kamer plaats. Onze campagneleider Freek Bersch gaf daar als een van de deskundigen zijn mening. Hij stelt dat CETA achterhaald is en dat corona alles nog meer op scherp zet.
Door het coronavirus moeten overheden noodgedwongen ingrijpen om verspreiding te voorkomen. En dat schaadt mogelijk investeringen van grote bedrijven. Dus zouden die bedrijven gigantische claims in kunnen dienen tegen overheden, waaronder Nederland. Er zijn veel aanwijzingen dat advocatenkantoren zich warmlopen om claims naar aanleiding van coronamaatregelen op te pakken. Net als bij de klimaatcrisis is dat natuurlijk de wereld op zijn kop, terwijl de wereld al op zijn kop staat.
Daarom ondertekende Donald Pols, directeur van Milieudefensie, een internationale oproep om een onmiddellijk moratorium (opschorting) in te stellen op alle ISDS-claims met betrekking tot overheidsmaatregelen gericht op gezondheid, economie en sociale effecten van de pandemie. Want het kan niet zo zijn dat bijvoorbeeld het sluiten van bedrijven om verspreiding van het virus te voorkomen, kan leiden tot een claim. Ook moeten overheden nu al hun aandacht richten op de beheersing van het virus en de economische crisis, niet op potentiële claims. En wat als een miljardenclaim wordt toegekend net nu al het geld nodig is om mensen en bedrijven te ondersteunen?
Terwijl de klimaatcrisis steeds zichtbaarder wordt, laten politici en grote vervuilers het afweten. In je eentje los je dat niet op. Dankzij onze leden lukt dat wel. We hebben invloed en krijgen veel voor elkaar. Met meer leden kunnen we meer doen. Doe je mee?
