Wat doe je als je omgeving in gevaar is, of anders gezegd: als je huis in brand staat? In de omgeving van Mar del Plata (Argentinië) is dit een vraag die mensen bezighoudt. Vooral nu Shell plannen maakt om voor de kust naar olie en gas te boren.
In en rondom de populaire kustplaats Mar del Plata is de klimaatcrisis duidelijk zichtbaar en voelbaar. Extreme droogte, verzengende hitte. Maar er is nog een grote zorg. Oliebedrijven, zoals Shell, zijn ondanks vele waarschuwingen en rechtszaken van plan om hier in de omgeving naar nieuwe olie en gas te boren. Met alle gevolgen van dien.
Wat betekent het voor iemand die de effecten van de klimaatcrisis al duidelijk voelt en ziet, dat oliereuzen plannen maken om in de achtertuin te gaan boren? Wat doen ze zelf tegen dit onrecht en waar hopen ze op?
Ik spreek Fernanda in Argentinië. Fernanda mede-organiseert de maandelijkse protesten in Mar del Plata en zorgt ervoor dat deze steeds professioneler en groter worden.
Fernanda ziet het duidelijk voor zich: als de plannen van Shell, Equinor en andere oliebedrijven doorgaan, dan zal de kustplaats Mar de Plata een heel andere plek zijn in de toekomst. En zullen haar kinderen er een heel ander leven krijgen dan zij altijd heeft gehad.
Ze heeft het gezien op plekken in Argentinië waar deze bedrijven al boren naar olie en gas. Wat het met de zee heeft gedaan, met de natuur, de omgeving en de gemeenschap. De gedachte aan die toekomst maakt haar intens verdrietig. Maar naast dat verdriet is ook ruimte voor strijdvaardigheid. En hoe!
Direct nadat het nieuws bekend werd dat oliebedrijven mochten zoeken naar olie en gas voor de kust, kwam de gemeenschap van Mar del Plata in actie. Razendsnel, met verschillende groeperingen, organisaties en stichtingen sloegen ze de handen ineen voor massale protesten.
Fernanda zit vanaf dag 1 in de organisatie van de protesten, en zet zich volop in om de plannen van de oliebedrijven en de overheid te stoppen.
Fernanda: "We hebben allemaal dingen in ons leven aan de kant geschoven voor dit werk: tijd voor familie, tijd voor werk, vrije tijd. Maar we weten allemaal: het is cruciaal dat deze plannen niet worden uitgevoerd. Het zou een slechte toekomst voor ons betekenen."
Het verhaal van Mar del Plata is er een die meerdere kustgebieden op de wereld delen. Grote oliemaatschappijen, zoals Shell, krijgen van overheden een vrijbrief om seismisch onderzoek te doen naar nieuwe olie en gas.
Bij seismisch onderzoek worden een soort geluidskanonnen naar de zeebodem afgevuurd om erachter te komen waar gasvelden zijn. Diverse studies wijzen uit dat zowel plankton als grote zoogdieren, zoals walvissen, schade kunnen ondervinden van de decibellen en de trillingen, stelt Judy Mann. Zij is een expert van SAAMBR, de Zuid-Afrikaanse Organisatie voor Onderzoek naar Mariene Biologie.
Voor dit soort ingrijpende onderzoeken is dan ook instemming van de lokale bevolking nodig. Maar dit wordt lang niet altijd goed uitgevoerd. De uitkomst van de stemming kan ook gewoon worden genegeerd, zoals vermoedelijk is gebeurd in Mar del Plata. De overheid zegt dat het project toestemming kreeg na een grote publieke stemming, maar Greenpeace stelt dat 98% procent van de ondervraagden juist tégen heeft gestemd.
Iets vergelijkbaars gebeurde in Zuid-Afrika, aan de Wild Coast. Hier volgde ook een storm aan protesten en zelfs rechtszaken nadat de lokale bevolking het onderzoeksschip letterlijk binnen zag varen. Hier is een ‘publieke stemming’ gehouden zonder enige aankondiging, waardoor er waarschijnlijk alleen belanghebbenden aanwezig waren. Uiteindelijk hebben grote protesten, een petitie en meerdere rechtszaken er wél voor gezorgd dat de onderzoeksplannen definitief niet door konden gaan.
Zou dit ooit ook lukken voor Mar del Plata? De bevolking blijft in elk geval onvermoeid strijdbaar. Nog steeds komen elke maand mensen samen - honderden, soms wel duizenden - om te protesteren tegen de verwoestende plannen. Ook Fernanda. Want hoe verdrietig en angstig ze ook is, ze geeft niet op. Tot de laatste snik zal ze blijven vechten voor de zee, haar inwoners en haar gemeenschap.
Wij wonnen de klimaatzaak tegen Shell. De rechter was duidelijk: Shell moet 45% minder CO2 uitstoten in 2030 ten opzichte van 2019. Maar de bestuursleden van Shell nemen hun verantwoordelijkheid nog niet. Nieuwe projecten zoals in Argentinië passen helemaal niet binnen het vonnis. Spreek de bestuursleden van Shell daarom aan en stuur ze vandaag nog een kaartje, met de groetjes uit Argentinië. Zorg dat jouw kaart ertussen zit!
Beeld bovenaan: Fernanda kijkt recht in de camera.
Alle foto's in deze serie zijn gemaakt door Florencia Aversa voor Milieudefensie.
Wij klagen ING aan in een baanbrekende nieuwe Klimaatzaak. Nooit eerder werd een bank in Nederland aangeklaagd omdat zijn klimaatbeleid tekortschiet. En jij kan meedoen. Sluit je aan bij deze nieuwe rechtszaak en word mede-eiser.
