Met één maatregel kunnen we de klimaatcrisis en de energiearmoede aanpakken: de progressieve energiebelasting voor huishoudens. Het kabinet zou wel gek zijn die te negeren, stellen Milieudefensie en FNV.
Tijdens zijn verkiezingscampagne zei Geert Wilders dat het klimaatbeleid 'door de shredder' moet. Maar in mei liet hij tijdens het debat over het coalitieakkoord een heel ander geluid horen: 'Ik vrees dat de klimaatdoelstellingen zullen blijven.' Het kabinet-Schoof houdt vast aan de bestaande klimaatafspraken. Maar met de plannen uit het hoofdlijnenakkoord lijken die alleen maar verder uit zicht te raken.
Ondertussen zijn links en rechts het erover eens dat energiearmoede aangepakt moet worden. Geen wonder, want het aantal huishoudens dat zijn energierekening niet meer kan betalen, steeg vorig jaar met 70.000 tot bijna 400.000. Deze mensen zagen hun energiekosten gemiddeld verdubbelen, zo bleek uit een berekening van onderzoeksinstituut TNO.
Gelukkig zijn beide problemen met één simpele belastinghervorming te tackelen. Met de progressieve energiebelasting voor huishoudens is het eerste deel van de energie die je koopt onbelast en dus goedkoper dan nu het geval is. Maar als je meer verbruikt, ga je een steeds hoger belastingpercentage betalen.
Het werkt dus eigenlijk net als de inkomstenbelasting, waarbij het eerste deel van je inkomen onbelast is en je een hoger percentage betaalt naarmate je meer verdient.
Met de progressieve energiebelasting gaat 90 procent van de huishoudens erop vooruit. Gewone mensen met een gemiddelde woning profiteren, een villa-eigenaar in Bloemendaal met een verwarmd binnenzwembad, met hoger energieverbruik en dito CO2-uitstoot gaat juist meer belasting betalen. Zo worden ook de hoogste inkomens eindelijk gestimuleerd om te verduurzamen en zuiniger te worden.
Wel zo eerlijk. Uit een doorrekening van het hoofdlijnenakkoord door onafhankelijk bureau Kalavasta blijkt dat de progressieve energiebelasting een enorme impact zou hebben in de strijd tegen gevaarlijke klimaatverandering. Door de belasting zouden we 5,4 megaton CO2 minder uitstoten.
Dat is nog meer dan wanneer we een derde van alle auto's van de weg halen. Daarmee haalt Nederland in één klap de klimaatdoelen voor de gebouwde omgeving.
De progressieve energiebelasting voor huishoudens is makkelijk in te voeren en kan in 2025 al van kracht worden. Het kost de Staat bovendien geen rode cent, want de belastingopbrengsten blijven er gelijk door.
De enigen die iets van hun weelde moeten inleveren, zijn de rijkste Nederlanders. Met de progressieve energiebelasting gaan de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen.
Dit belastingplan is een buitenkans waarmee je twee vliegen in één klap kunt slaan. Je zet een grote stap in de strijd tegen gevaarlijke klimaatverandering en je helpt vele duizenden mensen de winter door te komen. Op Prinsjesdag ontbreekt het nog in de Miljoenennota, maar het kabinet moet wel gek zijn om de progressieve energiebelasting te negeren.
Donald Pols is directeur van Milieudefensie. Bas van Weegberg zit in het dagelijks bestuur van FNV.
Deze opinie verscheen op 17 september in AD.
Foto bovenaan: Een groep mensen staat in een straat. © Chantal Bekker / Act Impact
Terwijl de klimaatcrisis steeds zichtbaarder wordt, laten politici en grote vervuilers het afweten. In je eentje los je dat niet op. Dankzij onze leden lukt dat wel. We hebben invloed en krijgen veel voor elkaar. Met meer leden kunnen we meer doen. Doe je mee?
