Volgens Anne Knol, campagneleider Mobiliteit bij Milieudefensie, moeten we inzien dat alle bedachte oplossingen voor het fileprobleem gedoemd zijn te mislukken. ,,We moeten onze gewoonten aanpassen.''
OPINIE, (verschenen in het AD van 22 december 2016)
Weer een nieuw idee om de file op te lossen: een minister van Mobiliteit. En dat in de week dat er een nieuwe plak asfalt voor de A27 besteld is, die alleen maar voor meer files gaat zorgen. Dit keer zijn bewoners en natuur rond de A27 bij Utrecht de klos. Bomen moeten wijken voor nog meer ruimte voor, ja voor wat? Al meer dan vijftig jaar betekent meer asfalt meer auto's, dus meer files.
Met de verkiezingen op komst buitelen de ideeën over elkaar heen hoe de files dan wel opgelost kunnen worden: naast de mobiliteitsminister ook de zelfrijdende auto's, rekeningrijden, thuiswerken. Met veel van die oplossingen is niets mis, maar er wordt vaak nauwelijks onderkend dat de files niet het echte probleem zijn. Er is namelijk een ander, veel groter probleem. Dat niet alleen voor files zorgt, maar ook voor ongezonde lucht, verkeersslachtoffers en buitenproportioneel ruimtegebruik.
Als ik het probleem hier bij de naam noem, haakt waarschijnlijk een groot deel van de lezers af. Toch doe ik het: het probleem is niet het aantal files, maar het aantal auto's. Ja, maar die auto geeft zo veel vrijheid. Is dat zo, als je geen kant meer op kunt in de file of in de overvolle stad? Ja, maar die ruimte hebben we nu eenmaal nodig voor parkeerplaatsen. Is dat zo? Hebben voetgangers en fietsers - mensen dus - die ruimte niet veel harder nodig? Om te ontspannen, om elkaar te ontmoeten, ongestoord en veilig van A naar B te gaan?
Bereikbaarheid en mobiliteit zou je als een grondrecht kunnen zien. De meeste mensen associëren zo'n grondrecht met rijden in je eigen auto. Zolang we op die manier blijven denken, zullen de files, luchtvervuiling en de drukte in de stad alleen maar erger worden. Dat zal echt anders moeten. Zo niet, dan blijven we met z'n allen in onze eigen auto in de file staan. En al die miljoenen auto's blijven gemiddeld 23 uur per dag stilstaan en kostbare ruimte innemen.
Investeren in meer asfalt om alle auto's te accommoderen is dus geen oplossing, maar symptoombestrijding. We maken vooral ruimte voor toekomstige files. De oplossing ligt bij het aantal auto's. Een vermindering lost niet alleen de files op, maar ook de drukte in onze steden, de ongezonde lucht, de onveiligheid in het verkeer en klimaatverandering. Als je er zo naar kijkt, zijn de oplossingen ineens glashelder: efficiënter openbaar vervoer, meer ruimte en faciliteiten voor (elektrische) fietsen, bredere voetpaden en projecten voor schone deelauto's.
Natuurlijk zijn we daar niet in één keer. Stukje bij beetje moeten we onze infrastructuur en voorzieningen, maar vooral onze gewoonten aanpassen. Bereikbaarheid en mobiliteit zouden niet langer synoniem moeten zijn met autobereikbaarheid en automobiliteit. Dat vergt een lange adem, een beetje wennen en politici met lef. Op dit moment zet het rijk echter helaas vooral stappen terug. Want elke keer dat er een nieuwe plak asfalt bijkomt, wordt het echte probleem alleen maar groter.
Opinie van Anne Knol, campagneleider Mobiliteit.
Wij klagen ING aan in een baanbrekende nieuwe Klimaatzaak. Nooit eerder werd een bank in Nederland aangeklaagd omdat zijn klimaatbeleid tekortschiet. En jij kan meedoen. Sluit je aan bij deze nieuwe rechtszaak en word mede-eiser.
