De boer zit wereldwijd klem tussen milieu-eisen en de markt die de laagst mogelijke prijs geeft. Tijd om de vrijhandelsverdragen te herzien, zegt een coalitie van boeren en milieu-activisten.
OPINIE (Trouw, 8 oktober 2019)
Veel boeren zitten gevangen tussen de toenemende maatschappelijke druk voor een schoon milieu, dierenwelzijn en voedselveiligheid en de wereldmarkt waar alleen de laagste prijs telt. De stikstofdiscussie zet de verhoudingen op scherp. Als de politiek een duurzame landbouw wil, moeten D66, VVD en CDA hun steun staken aan handelsverdragen met landen als Canada en Brazilië die boeren dwingen voor onhoudbare prijzen te produceren. Die verdragen vergroten de onzekerheid over voedselveiligheid, zijn slecht voor het dierenwelzijn en zorgen voor extra vervuiling, ontbossing en opwarming van de aarde.
Binnenkort stemt de Tweede Kamer over Ceta. Dit handelsverdrag tussen de EU en Canada opent de grenzen voor Canadese landbouw- en veehouderijproducten die tegen lagere standaarden voor milieu- en dierenwelzijn zijn geproduceerd en zo oneerlijke concurrentie vormen. Ook dit gaat ten koste van de inkomens van Europese boeren, de veiligheid van ons eten, de rechten van werknemers, de kwaliteit van het milieu en het dierenwelzijn.
Dit jaar is ook een akkoord gesloten met Brazilië, Argentinië, Uruguay en Paraguay (Mercosur), met grote negatieve gevolgen voor Europese boeren en de mensenrechten en natuur in Latijns-Amerika. Dit verdrag zal de productie en export van vlees, soja, suiker en biobrandstoffen uit de Mercosur-landen doen groeien. Daar is landbouwgrond voor nodig, zodat op grote schaal regenwoud wordt gekapt en savannes ontgonnen, met rampzalige gevolgen voor biodiversiteit en het klimaat. Ook gaat deze exportgerichte landbouw ten koste van de landrechten van inheemse volkeren en kleine boeren.
Afgelopen jaar sloot de EU deals met Trump over de import van Amerikaans rundvlees en soja. We hebben een akkoord met Oekraïne dat import van legbatterij-eieren in de EU toestaat, terwijl de legbatterij hier is verboden. De EU onderhandelt met landbouwexporteurs als Australië en Indonesië.
Een duurzame en rechtvaardige voedselvoorziening is niet alleen noodzakelijk, het kan ook. Een model waarin boeren wereldwijd een eerlijke prijs krijgen voor een zo milieu- en diervriendelijk mogelijk product, waar werknemers een fatsoenlijke beloning krijgen, en burgers van gezond voedsel en een gezonde leefomgeving kunnen genieten. Vrijhandelsverdragen moeten daarvoor drastisch hervormd worden.
De EU moet onze markt beschermen tegen de import van soja en palmolie, om de teelt van plantaardige eiwit- en oliegewassen hier weer een kans te geven. Pas dan krijgt de door minister Schouten gewenste kringlooplandbouw een kans. Boeren verdienen een stabiele en kostendekkende prijs voor hun producten.
Daarvoor moeten we het aanbod binnen akkerbouw en veehouderij beter afstemmen op de vraag, via productiebeheersing op Europees niveau. De kosten die boeren maken om duurzamer en diervriendelijker te produceren, moeten zij terugzien in de prijs voor hun producten. Alle consumenten betalen door deze marktregulering een eerlijke prijs en niet de kleine minderheid die hiertoe nu bereid is.
Als onze regering en ons parlement er de moed voor hebben, kunnen ze via een drastisch hervormd Europese handels- en landbouwbeleid, boeren, consumenten én de aarde beschermen. Allereerst moet het parlement binnenkort het Ceta-verdrag wegstemmen. Nederland kan het voorbeeld van Oostenrijk volgen en in de EU duidelijk maken dat het verdrag met de Mercosur-landen niet zal worden goedgekeurd. En Nederland moet zich inzetten voor internationaal handelsbeleid voor een mondiale duurzame, veilige en rechtvaardige voedselvoorziening.
De volledige lijst van ondertekenaars:
Sieta van Keimpema (Dutch Dairymen Board), Keimpe van der Heide (Nederlandse Akkerbouw Vakbond), Hans Geurts (Nederlandse Melkveehouders Vakbond), Hennie de Haan (Nederlandse Vakbond Pluimveehouders), Freek Bersch (Milieudefensie) en Guus Geurts (Platform Aarde Boer Consument).
Foto: Milieudefensie/Marten van Dijl
Terwijl de klimaatcrisis steeds zichtbaarder wordt, laten politici en grote vervuilers het afweten. In je eentje los je dat niet op. Dankzij onze leden lukt dat wel. We hebben invloed en krijgen veel voor elkaar. Met meer leden kunnen we meer doen. Doe je mee?
