Wat doe je als je omgeving in gevaar is, of anders gezegd: als je huis in brand staat? In de omgeving van Mar del Plata (Argentinië) is dit een vraag die mensen bezighoudt. Vooral nu Shell plannen maakt om voor de kust naar olie en gas te boren.
In en rondom de populaire kustplaats Mar del Plata is de klimaatcrisis in sommige seizoenen duidelijk zichtbaar en voelbaar. Extreme droogte, verzengende hitte. Maar er is nog een grote zorg. Oliereuzen zoals Shell zijn - ondanks vele waarschuwingen en rechtszaken - van plan om hier in de omgeving naar nieuwe olie en gas te boren. Met alle gevolgen van dien.
Wat kunnen wij leren van de verhalen en ervaringen van Argentijnen die hier wonen en hoe kunnen wij elkaar helpen in de strijd? Wat kun je praktisch doen en hoe houd je hoop? Op het natuurreservaat Paititi praat ik met Esteban, voormalig mechanisch ingenieur, nu biologische boer.
Samen met Esteban loop ik over zijn dromerig groene, uitgestrekte land. De boer praat zoals hij loopt: zorgvuldig, kalm, weloverwogen. Hij vertelt over de plek waar we zijn. Een groot deel van het land is bestemd voor duurzame landbouw en veehouderij. Geen gifstoffen, krachtvoer, of wat dan ook.
Esteban gelooft dat we ons land anders moeten behandelen, omdat de huidige, intensieve manier absoluut zijn einde heeft bereikt. Een ander deel van de omgeving is natuurreservaat. Hier werkt hij samen met studenten van een nabijgelegen universiteit aan behoud van het bos en doet hij onderzoek naar verschillende vormen van natuurbescherming. Ook komen regelmatig leerlingen van scholen uit de buurt langs voor educatieve projecten.
De omgeving is zoals gezegd sprookjesachtig: groen, weids, grazende koeien. Maar als je beter kijkt zie je ook iets anders. Een groot deel van het groene gras is geel. De aarde stuift in wolkjes omhoog zodra Esteban eroverheen loopt. Hij pakt een handje stoffige aarde vast en vertelt: "Zo ziet extreme droogte eruit. De aarde is poeder geworden. En hier, in de grond, vormen scheuren."
In de verte wijst hij om zich heen. "Op verschillende plekken liggen kleine poelen, die we gebruiken om het land mee te bewateren. Of, gebruikten. De meesten liggen nu al droog, dat is in geen tientallen jaren gebeurd. Van één opgedroogde poel heb ik niet eens een herinnering dat die ooit eerder zonder water was."
"De afgelopen anderhalf jaar hebben we extreme droogte ervaren. Deze droogte heeft een verwoestend effect op de landbouw. Argentinië exporteert veel landbouwproducten, dus dit heeft slechte gevolgen voor de economie. Dat gaan wij allemaal voelen. Dat betekent nog minder inkomsten, meer inflatie."
Terwijl Esteban over het land loopt en zijn koeien hem voorzichtig volgen, vertelt hij verder. "De rol van oliebedrijven is van fundamenteel belang in deze crisis. Het overgrote deel van de uitstoot komt van deze bedrijven. De enige oplossing voor de klimaatcrisis ligt bij deze bedrijven. Zij moeten stoppen met het boren naar en verbranden van fossiele brandstoffen."
Hij kijkt om zich heen. "Als we zo doorgaan, op deze voet, dan gaan de gevolgen echt catastrofaal zijn. Nog extremere droogte, overstromingen…het wordt dan onleefbaar voor mensen zoals ik die leven van de landbouw."
"We hebben niet zoveel tijd meer. Daarom is alles wat we nu doen heel belangrijk. Wat ik denk dat het juiste is? Het is belangrijk om de relatie tussen het Noorden en Zuiden van de wereld goed te bekijken. Wij in het Zuiden voelen de gevolgen al, terwijl bedrijven en overheden uit het Noorden de motor achter deze ellende zijn. Iedereen moet veranderen, wij ook, maar de grote verantwoordelijken zijn de bedrijven uit het Noorden. Zij hebben de macht en de middelen om échte verandering te brengen en Zuidelijke landen te helpen. Door andere vormen van energie, economie en ook leefstijl te introduceren."
Esteban glimlacht even. "De mensen die in het Noorden wonen hebben trouwens ook de mogelijkheid om hun eigen overheid tot de orde te roepen."
"Maar ik heb hoop. Echt. Ik denk dat als we ons goed blijven organiseren, we werkelijk iets kunnen veranderen. Het gaat niet meer alleen over onze kleinkinderen of kinderen, het gaat over onszelf. En het is niet allemaal duister, er is ook licht. We hebben nog tijd - niet veel meer - maar er is nog tijd om het tij te keren. Het belangrijkste is dat we samenwerken, ons samenvoegen. Noord en Zuid; we moeten samenwerken in een team."
Wij wonnen de klimaatzaak tegen Shell. De rechter was duidelijk: Shell moet 45% minder CO2 uitstoten in 2030 ten opzichte van 2019. Maar de bestuursleden van Shell nemen hun verantwoordelijkheid nog niet. Nieuwe projecten zoals in Argentinië passen helemaal niet binnen het vonnis. Spreek de bestuursleden van Shell daarom aan en stuur ze vandaag nog een kaartje, met de groetjes uit Argentinië. Zorg dat jouw kaart ertussen zit!
Beeld bovenaan: Boer Esteban leunt op een hek en kijkt recht in de camera.
Alle foto's in deze serie zijn gemaakt door Florencia Aversa voor Milieudefensie.
Wij klagen ING aan in een baanbrekende nieuwe Klimaatzaak. Nooit eerder werd een bank in Nederland aangeklaagd omdat zijn klimaatbeleid tekortschiet. En jij kan meedoen. Sluit je aan bij deze nieuwe rechtszaak en word mede-eiser.
