Dankzij Trump hebben multinationals de macht voor het grijpen. Doen we daar niets aan, dan breken miljardairs onze democratie en het mondiale klimaatbeleid af.
Welke Amerikaan heeft gekozen voor Elon Musk, Mark Zuckerberg of Jeff Bezos? Toch zitten de bazen van Tesla, Meta en Amazon - enkele van de grootste bedrijven in de wereld - op de eerste rij achter Trump tijdens diens inauguratie. Op de tweede rij zetelt de door Trump aangestelde regering, bestaande uit onder andere dertien miljardairs, met een gezamenlijk vermogen van 383 miljard dollar. Dat is meer dan het bruto binnenlands product van 172 landen.
Logisch dat al die miljardairs goede vrienden zijn van Trump. Zijn beleid geeft hun concerns - of de bedrijven waarvan ze grootaandeelhouder zijn - de volledige vrijheid om winst te maximaliseren ten koste van de samenleving en het milieu. Multinationals betalen amper belasting en Trump beloofde zijn rijke kameraden bovendien nieuwe belastingverlagingen in te voeren. Wie daarvoor opdraaien? Amerikaanse huishoudens en hun collectieve voorzieningen, zoals onderwijs en infrastructuur.
Is dit een op zichzelf staand Amerikaans fenomeen? Helaas niet. De president van de Verenigde Staten heeft (opnieuw) aangekondigd dat het land uit het Klimaatakkoord van Parijs stapt. Daar blijft het niet bij. Trumps vicepresident, J.D. Vance, heeft de Europese Unie al gewaarschuwd dat de Verenigde Staten een handelsoorlog beginnen als Europese landen beperkingen opleggen aan bedrijven, zoals Meta van Mark Zuckerberg.
Dit soort dreigementen illustreert hoe multinationals niet alleen hun controle binnen de VS uitbreiden, maar die ook internationaal proberen uit te oefenen. Trump bewees al meer te doen dan alleen te blaffen door meteen na zijn aanstelling een stokje te steken voor een internationale poging om multinationale bedrijven een belasting te laten betalen.
In Europa proberen bedrijven mee te profiteren van deze unieke kansen. Onder meer de organisatie BusinessEurope pleit voor de hervorming van Europees beleid om aandeelhouderswaarde centraal te stellen, vaak ten koste van maatregelen die bedoeld zijn om de volksgezondheid en het milieu te beschermen.
Zonder tegenwicht dreigt de samenleving volledig ondergeschikt te worden aan de belangen van superrijken en multinationals. De ontwikkelingen gaan razendsnel, soms lijkt het alsof we toeschouwers zijn van een Trump-Musk-show. Het verschil is dat deze show geen fictie is, maar dat deze gaat over de levens van jou en mij.
Laten we meer zijn dan toeschouwers. Laten we ons organiseren, ons verzetten tegen het ‘drill, baby, drill’ dat uitgaat van nog meer fossiele brandstoffen winnen. Laten we ons verweren tegen de superrijken, de multinationals en de politiek die ons niet tegen hen beschermt. Iedereen kan meedoen - op zijn eigen manier en naar zijn eigen mogelijkheden. Milieudefensie pakt de handschoen op: wij intensiveren onze strijd tegen de grote vervuilers door rechtszaken te voeren en acties te organiseren waar iedereen aan kan meedoen. Het ‘drill, baby, drill’ van de superrijken mag nooit werkelijkheid worden. Daar moeten we samen voor zorgen.
Deze opinie verscheen op 28 januari in het Algemeen Dagblad.
Foto bovenaan: Silhouet van Donald Trump en Elon Musk voor de Amerikaanse vlag. © Shutterstock
Het hof heeft in het hoger beroep van de Klimaatzaak tegen Shell gezegd dat het bedrijf zijn uitstoot moet verminderen. Maar met hoeveel procent? Dat is nog niet duidelijk. Daarom stappen we naar de hoogste rechter. En daarvoor hebben we jouw steun nodig! Doe je mee?
