De uitspraak van het Internationaal Gerechtshof (ICJ) biedt belangrijke aanknopingspunten voor klimaatzaken wereldwijd. Ook voor onze klimaatzaken tegen Shell en ING. Hieronder wat de ICJ-uitspraak betekent voor onze zaken.
ICJ-uitspraak.......wat is dat?
Het ICJ heeft op 23 juli 2025 een historische uitspraak gedaan. Het Hof bevestigde dat landen verplicht zijn om mensen te beschermen tegen klimaatverandering. Landen moeten actie ondernemen om klimaatverandering tegen te gaan. Enorme winst dus! Maar wat betekent dit voor de klimaatzaken die wij voeren tegen Shell en ING? Hieronder een handig overzichtje.
Wat betekent dit voor rechtszaken tegen bedrijven
De zorgplicht vindt steun in het internationaal recht
- De ICJ heeft duidelijk gemaakt dat alle internationale rechtsbronnen dezelfde kant op wijzen: landen moeten alles wat mogelijk is doen om klimaatverandering te stoppen.
- Dat is niet alleen omdat landen klimaatverdragen hebben ondertekend, maar ook omdat ze volgens het internationale recht een zorgplicht hebben. Die plicht komt uit meerdere wetten en regels, die staan soms op papier (geschreven), maar komen ook uit afspraken en normen (ongeschreven).
✅ In het kort: de juridische basis staat als een huis in onze klimaatzaken.
Directeur Donald Pols voor het gerechtshof tijdens het hoger beroep in de Klimaatzaak Shell, 2024. Fotograaf: Muzi Ndiweni.
Stevige wetenschappelijke basis
- Het hof in het hoger beroep tegen Shell wees de eis voor 45% CO₂-reductie af, maar erkende wél dat bedrijven een verplichting (een “maatschappelijk zorgvuldigheidsnorm”) hebben om mensenrechten te beschermen én een verplichting om CO₂-uitstoot te beperken zodat we de opwarming van de aarde kunnen beperken.
- De ICJ-uitspraak onderstreept dit: 1,5 graden opwarming is de uiterste grens en we moeten allemaal bijdragen om dat te halen, ook grote vervuilende bedrijven.
✅ In het kort: de wetenschap staat aan onze kant, en dat telt mee in de rechtszaal.
Wat betekent dit voor de zaak tegen Shell?
Toekomstige investeringen van Shell kunnen worden aangepakt
- In de ICJ- uitspraak staat dat de productie van fossiele brandstoffen, dus olie, kolen en gas, zo snel mogelijk moet worden afgebouwd. Wanneer een land een nieuwe vergunning voor het oppompen van olie en gas verleent, kan dit gezien worden als een tekortkoming van het nemen van maatregelen tegen klimaatverandering.
- Volgens het ICJ moeten landen maatregelen nemen om de uitstoot van bedrijven omlaag te brengen. Shell blijft nog steeds veel geld stoppen in olie en gas.
✅ In het kort: door de ICJ-uitspraak kunnen de investeringen van Shell in olie en gas aangepakt worden.
Mede-eisers tillen de dagvaarding richting het ING hoofdkantoor tijdens de dagvaarding, 28 maart 2025. Fotograaf: Marieke Wijntjes
Wat betekent dit voor de klimaatzaak tegen ING?
Ook banken zoals ING hebben een zorgplicht
- Het ICJ bevestigt dat landen verantwoordelijk zijn voor zorgen dat hun bedrijven ook uitstoot moeten verminderen. En wat geldt voor bedrijven, geldt ook voor ING.
ING verergert de klimaatcrisis door geld te pompen in vervuilende bedrijven. De ICJ maakt duidelijk dat ook bedrijven zoals ING moeten helpen om klimaatverandering te beperken.
- ING financiert nog steeds bedrijven die nog nieuwe olie- en gasvelden starten. De ICJ-uitspraak bevestigt dat de productie van olie en gas zo snel mogelijk moet worden afgebouwd. ING zou dit dus ook niet meer moeten financieren.
✅ In het kort: de ICJ-uitspraak maakt het makkelijker om banken zoals ING juridisch aan te spreken op hun klimaatbeleid.
Klimaatzaken werken: word supporter
De ICJ-uitspraak laat zien dat klimaatzaken werken. Het zet onze klimaatzaken extra kracht bij. De druk op grote vervuilers groeit. Sluit je daarom nu aan bij onze klimaatzaken tegen Shell en ING. Dankzij deze uitspraak staan we sterker dan ooit.
Foto bovenaan: woordvoerders en advocaten in de rechtszaal met rechters. Fotograaf: Frank van Beek.
