Mensen  die zich inzetten voor verandering - we noemen ze ‘veranderaars’ - zijn ons fundament, onze basis. Met hen maken we hét grote verschil. Daarom bouwen we aan een beweging van veranderaars, om samen de klimaatcrisis aan te pakken. Samen vormen zij onze verandermacht.

Met onze afdeling Bewegingsopbouw richten we ons op álle mensen die zich lokaal inzetten voor het klimaat: Operatie Klimaatgroepen,  lokale afdelingen, lokale initiatieven en individuele leden. De afdeling Bewegingsopbouw ondersteunt deze veranderaars bij het organiseren van acties en biedt trainingen en advies.

Het Initiatievenloket

We geloven in samenwerken, verbinden en versterken op lokaal niveau want verandering komt uit de samenleving. Inspirerende initiatieven dreigen soms stuk te lopen door gebrek aan financiële middelen of kennis van organizing. Met het Initiatievenloket, voorheen het Groepenloket, geven we veranderaars het gereedschap in handen om het verschil te maken.

1. Het Fonds Lokale Initiatieven biedt financiële steun
   Met het Fonds Lokale Initiatieven voorzien we lokale initiatieven van geld om lokaal invloed uit te oefenen. Als een groep een goed idee heeft om de wereld mooier te maken en de middelen ontbreken, komt zij in aanmerking voor een financieel steuntje in de rug. Het plan moet lokaal worden uitgevoerd, kort en projectmatig zijn en aansluiten bij de doelen van Milieudefensie.
2. De juridische toolkit helpt groepen op weg
   Soms wil een groep juridische stappen zetten maar weet zij niet hoe. Onze online juridische toolkit biedt dan uitkomst met informatie, tips en voorbeeldbrieven.
3. Trainingen geven gereedschap in handen
   Bij het trainingsloket verzorgen we trainingen om lokale groepen op weg te helpen. Sinds 2021 hebben we een vast aanbod op het gebied van actievoeren en organizing. Daarnaast bieden we trainingen over de onderwerpen inclusiviteit, klimaatrechtvaardigheid en projectplanning. Ze worden gegeven door vrijwillige trainers met kennis van zaken. In 2021 gaven we maar liefst 33 trainingen aan groepen door het hele land. Met het vaste aanbod en de sterke trainerspool geven we een extra impuls aan de opbouw van onze verandermacht.
   ‍

In 2021 ondersteunden we 17 lokale initiatieven met het Initiatievenloket. Bijvoorbeeld:

De Klimaatwake

De Klimaatwake vond plaats tijdens de formatie van het kabinet. Maar liefst 203 dagen en nachten lang hielden zo’n 800 mensen in estafettevorm de wacht. Eerst voor het Catshuis en later voor de Tweede Kamer. Er deden veel mensen mee die nooit eerder deelnamen aan klimaatacties.

Het klimaat vanuit inheems perspectief

We ondersteunden de Indigenous Liberation Manifestatie. Deze manifestatie leidde tot een nieuwe klimaatcoalitie, bestaande uit diverse milieu- en jongerenorganisaties, die wil dat klimaatrechtvaardigheid en de rechten van inheemse volkeren een grotere plek krijgen in de milieubeweging.

Caring Farmers

De Caring Farmers is een samenwerkingsverband tussen Nederlandse boeren. Zij lieten in 2021 tijdens Foodcamps zien hoe je op een natuur-inclusieve manier kunt boeren, met oog voor dierenwelzijn en behoud van biodiversiteit.

Parking Day

Parking Day wordt jaarlijks georganiseerd door de Klimaatcoalitie in Delft. Voor 1 dag namen de deelnemers zoveel mogelijk parkeerplekken in gebruik om er een stukje groen of speelplaatsje van te maken. Het doel? Mensen laten nadenken over hoe de publieke ruimte ingericht kan worden met minder auto’s.

Successen van onze lokale afdelingen

Onze lokale afdelingen waren in 2021 actief op diverse terreinen. Zo deden bijvoorbeeld 10 afdelingen mee met het Klimaatalarm en zetten 15 afdelingen zich in om mensen te mobiliseren voor de Klimaatmars in november. Daarnaast zijn 7 afdelingen sinds vorig jaar aangesloten bij een lokale Klimaat Crisis Coalitie en wordt lokaal steeds meer samengewerkt met andere milieugroepen én met onze eigen Operatie Klimaatgroepen. Hierdoor ontstaat extra slagkracht.
‍

Ook boekten lokale afdelingen juridische successen:

Rechtszaak gewonnen in Drenthe

In juni 2021 behaalde de lokale afdeling Westerveld een groot juridisch succes. Een lelieteler wilde zijn kwekerij, gelegen naast het beschermde natuurgebied Holtingerveld,  uitbreiden. De rechter oordeelde dat telers voortaan een vergunning nodig hebben als zij bestrijdingsmiddelen willen inzetten in de buurt van Natura 2000 gebieden. Zij moeten aantonen dat zij deze gebieden niet aantasten. Andere natuurgebieden in Nederland hebben hier dus ook profijt van!
‍

Niet schaatsen in de zomer

In november 2021 stelde de rechtbank Noord-Holland de lokale afdeling Haarlem deels in het gelijk. De afdeling wil niet dat de Haarlemse ijsbaan open is in de zomer omdat het maken van ijs dan veel energie kost. Dankzij hun volhardende inzet is de ijsbaan nu in de zomer gesloten.
‍

Niet bouwen in de uiterwaarden van Arnhem

Al jarenlang verzet de lokale afdeling Arnhem zich tegen de komst van 430 woningen in uiterwaardengebied Stadsblokken-Meinerswijk. De Raad van State besloot in 2021 om de Stichting Advies Bestuursrecht (STAB) in te schakelen. Deze stichting geeft advies over de waterveiligheid. Een stap in de goede richting met ook gevolgen voor andere bouwplannen op kwetsbare plekken nabij water.

Het Veranderaarsplatform

In 2020 lanceerden we het Veranderaarsplatform, een online community voor veranderaars uit het hele land: om kennis en ervaring uit te wisselen, elkaar te inspireren en samen te werken. Het platform groeide van 0 naar meer dan 1900 leden. Gemiddeld zijn er ongeveer 70 betrokken gebruikers per maand op het platform.

Het platform lijkt nog niet definitief te zijn doorgebroken. Hoewel de potentie helder is, weten veranderaars vaak nog niet hoe ze het platform effectief kunnen gebruiken. We hebben hier onderzoek naar gedaan en in 2022 gaan we met de uitkomsten aan de slag. We focussen ons (nog) meer op de gebruikersbehoefte en er komt een kritische evaluatie.

Ledencongressen

In 2021 organiseerden we 2 online ledencongressen om elkaar te leren kennen, te inspireren en gezamenlijk de koers van Milieudefensie te bepalen. Beide keren brachten meer dan 1100 leden hun stem uit, waardoor het totaal aantal uitgebrachte stemmen in 2021 zelfs iets hoger lag dan in 2020. Rond de 200 mensen namen deel aan beide ledencongressen.

Lokale afdelingendag

Op 30 januari 2021 organiseerden we de lokale afdelingendag. Door corona was de bijeenkomst online. Er waren 11 verschillende afdelingen aanwezig en zij wisselden kennis en ervaringen uit. Ook keken we naar de samenwerking tussen Operatie Klimaatgroepen en de lokale afdelingen.

Webinars

Verspreid over het jaar organiseerden we 7 webinars voor veranderaars, over de onderstaande onderwerpen:

1.    pesticidengebruik bij Natura 2000 gebieden
2. klimaatimpact van vlees- en zuivelmultinationals
3.  opvolgavond gasvrij wonen
4. ontbossing door illegale houtkap
5. klimaatrechtvaardigheid vanuit inheems en dekoloniaal perspectief
6. klimaatrechtvaardigheid vertaald naar landbouw en voedsel
7. overstromingsgevaar en het bouwen van huizen
   

Operatie Klimaat

Voor en na de zomer werkten we met vrijwilligers op kantoor die de Operatie Klimaatgroepen ondersteunden. Zij maakten het mede mogelijk dat:

• de actie Klimaatalarm tot stand kwam
• 10 groepen meededen met de Van-Vervuiler-naar-Formatie-fietstocht. Deze groepen hingen bij 11 vervuilers een groot spandoek op.  
• de Operatie Klimaatgroepen betrokken waren bij de mobilisatie voor de Klimaatmars
• Operatie Klimaatgroepen grote vervuilers adopteerden tijdens de start van de bedrijvencampagne

De vrijwilligers hebben geweldig werk verzet. Toch willen we dit in 2022 anders doen. Het opgebouwde contact met lokale veranderaars gaat namelijk deels verloren met het vertrek van deze kantoorvrijwilligers.
‍

Bouwen aan een sterke verandermacht

In 2021 werkten we aan het opzetten van een nieuw multidisciplinair team binnen de afdeling Bewegingsopbouw: het team Activiteiten. Dit team ondersteunt Operatie Klimaatgroepen en haakt aan bij actuele campagnes om de activiteiten vorm te geven. Ook werkt het team samen met andere organisaties in de Nederlandse klimaatbeweging, zoals de Klimaatcrisis Coalitie.

Milieudefensie zet in op organizing. We ondersteunen mensen in het land die de leiding nemen om veranderingen voor elkaar te krijgen. We helpen hen bij het vormen van een groep en ondersteunen hen om effectief actie te voeren. Organizers op kantoor hebben direct contact met de groepen in het land. Daarnaast organiseren zij verschillende bijeenkomsten en trainingen:

• maandelijkse bijeenkomsten voor onze lokale organizers/leiders van groepen,
• maandelijkse organizers- en instaptrainingen voor nieuwe veranderaars,
• 6-wekelijkse campagnebijeenkomsten voor alle veranderaars over strategie en campagnevoeren in het algemeen.
  

Fair Future Generators

Fair Future Generators is een initiatief van Milieudefensie en onze jongerenafdeling Jongeren Milieu Actief waarbij jongeren vorm geven aan hun maatschappelijke diensttijd met een project rond klimaatrechtvaardigheid. Deze diensttijd wordt ingevuld bij Milieudefensie of een collega-organisatie elders in het land.

In 2021 organiseerden we 6 trajecten van 4 maanden. Daar deden 95 jongeren aan mee, in de leeftijd van 18 tot 28 jaar. Elk traject startte met een trainingsweekend waarin deelnemers trainingen volgden op het gebied van inclusiviteit en organizing. De kennis en vaardigheden die ze opdeden, pasten ze toe in hun project: bijvoorbeeld bij het maken van een communicatieplan voor een campagne of bij het aanleggen van een voedselbos. We organiseerden ook inspiratie-meet-ups met andere groepen van Milieudefensie. Zo gaven we deelnemers een handelingsperspectief voor na hun deelname aan Fair Future Generators.    
‍

Een diverse groep jongeren

Bij Fair Future Generators willen we dat álle jongeren zich welkom voelen. Zo richten we ons bij de werving op jongeren met een migratie-achtergrond en jongeren van buiten de klimaatbeweging. Door te benadrukken dat we inclusief willen zijn, trekken we ook jongeren aan die op zoek zijn naar ontwikkelingskansen in een veilige omgeving: LHBTI+-jongeren bijvoorbeeld, en jongeren die problemen hebben met hun mentale gezondheid. In 2022 gaan we door met Fair Future Generators en dan hopen we een nog grotere diversiteit aan deelnemers te bereiken.