Helaas worden we niet echt vrolijk van de uitkomsten van de Klimaattop in Glasgow. Wij zetten de belangrijkste zaken voor je op een rijtje.
De uitkomsten van de COP26 brengen ons nauwelijks dichterbij het doel van 1,5 graad. Toch waren er kleine lichtpuntjes. China en Amerika zitten weer aan tafel en er wordt echt een start gemaakt met de uitfasering van kolen.
En misschien wel het grootste lichtpunt, we lieten weer van ons horen. Op 6 november kwamen mensen over de hele wereld samen in massale klimaatmarsen. In Glasgow met bijna 200.000 mensen, in Amsterdam ruim 40.000. Ook in Nigeria, Brazilië, Bangladesh en Indonesië gingen we de straat op. Dat is de wereldleiders niet ontgaan, want al die stemmen waren tot in de onderhandelingszalen te horen.
Op de eerste dag van de Klimaattop hoorden we Rutte in zijn toespraak oproepen tot “Actie, Actie, Actie”. Daarna werd het stil. De Nederlandse klimaatambities gaan niet omhoog. Rutte zegt dat het Nederlands klimaatbeleid onderdeel is van de formatie en dat hij er dus nog niets over kan zeggen. Na de woorden van Rutte zou klimaat centraal moeten staan in de onderhandelingen. Als dat niet zo is, dan betekent de speech van onze demissionair premier helemaal niets.
Ruim 20 landen beloofden in Glasgow geen financiële steun meer te verlenen aan nieuwe olie-, kolen- en gasprojecten in het buitenland. Nederland wilde eerst geen handtekening zetten, maar draaide na heel veel kritiek uiteindelijk toch bij. Dit zorgde voor veel enthousiaste reacties vanuit de klimaatbeweging.
Demissionair staatssecretaris Hans Vijlbrief houdt echter nog wel wat slagen om de arm. Volgens hem blijft het mogelijk om te investeren in een staalfabriek die geen fossiele brandstoffen wint, maar er wel (veel) gebruik van maakt. Hetzelfde geldt voor baggerwerkzaamheden in een haven voor het transport van olie en gas. Ook vervuilende projecten die hun CO2-uitstoot volledig afvangen of compenseren, kunnen in de toekomst nog op exportsteun rekenen. Kortom, het is een begin, maar er is nog veel meer nodig.
110 landen tekenden een vrijblijvende verklaring waarin ze beloven om rond 2030 te stoppen met ontbossing . Tegen die tijd moeten er dus evenveel nieuwe bomen geplant worden als gekapt. Een historisch akkoord, juichte de Engelse premier Boris Johnson. Maar is dat wel zo? De afspraken zijn namelijk volledig vrijwillig. In 2014 tekenden landen exact dezelfde verklaring. Toch verdween er sindsdien 4,7 miljoen hectare bos. Hoe dat kan? Er waren geen sluitende afspraken, controles en boetesystemen. Precies hetzelfde geldt voor het nieuwe akkoord.
Costa Rica en Denemarken waren zo moedig om de Beyond Oil and Gas Alliance declaration te tekenen. Zij beloven geen olie en gas meer te winnen in hun land. Een heel belangrijke stap, want als we gevaarlijke klimaatverandering willen voorkomen moeten olie, kolen en gas in de grond blijven. En Nederland? Die staat niet op de lijst. Toch vreemd als we nog even terugdenken aan de woorden van Mark Rutte , “Actie, Actie, Actie”.
Veel van de speeches op de COP bestonden uit mooie woorden, maar weinig concrete toezeggingen. Biden en Von der Leyen zegden wel meer geld toe voor armere landen. Op de Klimaattop van 2009 werd afgesproken een fonds op te richten voor armere landen, om de gevolgen van klimaatverandering tegen te gaan. De aangehaakte landen zouden hier 100 miljard euro in storten. Dit geld is nog niet bij elkaar en het is veel te weinig.
De schade die Duitsland na 3 dagen harde regen opliep was 30 miljard euro. Dat bedrag van 100 miljard is een schijntje. Het is een belediging voor bewoners van landen die, dankzij de manier waarop wij in het westen consumeren, veel meer het slachtoffer zijn van klimaatverandering.
Elke COP produceert een akkoord met de belangrijkste resultaten. In het hele document staat het belangrijkste dat we kunnen doen om klimaatverandering te voorkomen niet genoemd. Namelijk: het afbouwen van olie- en gaswinning.
Ook werd er veel gesproken over de aanplant van bomen om uitstoot te compenseren. Maar we kunnen gewoon niet genoeg bomen planten om dit voor elkaar te krijgen. In Parijs is afgesproken dat de rijke landen die de grootste verantwoordelijkheid hebben voor de klimaatcrisis, het meeste moeten doen om het klimaatdoel te halen. Over die afspraak heeft niemand het meer.
Deze COP wordt de minst inclusieve COP ooit genoemd. Veel landen konden vanwege COVID geen vertegenwoordigers naar de klimaattop sturen. Mensen hadden geen toegang tot een vaccin of konden de extreem hoge kosten gewoonweg niet betalen. Daarentegen waren leden van de olie, gas en kolen lobby volop vertegenwoordigd. Ze waren met meer dan 500 mensen!
Tijdens de 2 dagen met presidenten en premiers was het onmogelijk om in de onderhandelingsruimtes te komen . Hierdoor is er geen duidelijkheid over hoe bepaalde overeenkomsten tot stand zijn gekomen. De uitkomst van deze Klimaattop kan dan ook niet als eerlijk worden beschouwd, omdat zoveel mensen hun stem niet hebben kunnen laten horen.
Dit was geen opbeurend stukje. Moeten we de COP dan afschaffen? Nee, want het is van groot belang dat we met zoveel mogelijk landen in gesprek blijven over het tegengaan van gevaarlijke klimaatverandering. Want alleen als we samenwerken kunnen we nog voorkomen dat de aarde meer dan 1,5 graad opwarmt.
Zorg ervoor dat klimaat op 1 komt te staan bij de onderhandelingen voor het nieuwe kabinet. Stuur daarom een e-mail aan ministers Hoekstra en Segers.
Wij klagen ING aan in een baanbrekende nieuwe Klimaatzaak. Nooit eerder werd een bank in Nederland aangeklaagd omdat zijn klimaatbeleid tekortschiet. En jij kan meedoen. Sluit je aan bij deze nieuwe rechtszaak en word mede-eiser.
